Uluborlu ekonomisi

Uluborlu ekonomisi üzerine Belediye Başkanı Mehmet ÜNVERDİ ile yaptığımız söyleşi...

Uluborlu ekonomisine yapilan yatirimlara geçmeden önce Uluborlu ekonomisinin mevcut durumu, geldigi nokta ve bunun üzerine ne konabilir bunu degerlendirelim.

Uluborlu terhinin her döneminde merkezi konumda yer almis Cenabi Allahin bu topraklara bahsettigi hava, iklim kosullari ve su insanlari her zaman buraya çekmis, vazgeçilemeyen bir yerlesim olmustur. Beylikler kurulmus, devletlerin ve imparatorluklarin yönetiminde söz sahibi olmus ve daima idari merkez konumunu da korumustur.

Bu bereketli topraklar hep insanlari çekmis ve bu topraklardan yetisen insanlar da ülkenin ileri gelenler arasinda yer almistir.

Günümüzde popülasyon olarak kabuguna çekilmis görünse de islevsel olarak Uluborlu'muzun bölgede lider konumu devam etmektedir. Bu gün Uluborlu ‘muzun liderligi kendi adiyla anilan ve bu topraklari çok seven kirazdan gelmektedir. Uluborlu ülkemize kirazin baskentidir. Öteden beri Uluborlu'da kiraz üretilmekte ise de bu ticari kaygi gütmeyen küçük boy ve depolama ömrü birkaç günü geçmeyen türlerdi. Ancak 70'li yillara gelindiginde daha dayanikli sert sulu bir tür olan 0900 Ziraat kodlu, ama Uluborlu kirazi olarak bilinen kirazin ticari üretimine geçilmesi ve ilk ihracatin 1972 yilinda gerçeklestirilmesi ile Uluborlu ve kiraz ayrilmaz ikili haline gelmis ve Uluborlu'nun Kiraz'da liderligi de baslamistir. Kuskusuz kiraz Uluborlu ekonomisinin temel tasi, can damaridir.

Göreve geldigimiz günden itibaren Meclis grubumuz, parti yönetimimizle sürekli yaptigimiz istisarelerde Ilçemizin uzun vadeli sosyal ekonomik ve kültürel planlari üzerine kafa yorduk.3 yilini, 5 yilini degil,30–50 yilini planlamanin gayretinde olduk. Ayni sekilde Uluborlu ve kirazi için de önümüzdeki 50 yili düsünerek neler yapilabilir bunu planlamak zorundaydik.

*Baskanim isterseniz önce Kirazdan konusalim, kiraz için neler yaptiniz Uluborlu'da?

Bakiniz, ilk kiraz ihracati 1972 yilinda yapilmis Uluborlu'dan,10 ton/yil kapasite ile… Yil 2007… Uluborlu ‘da 10 BIN ton ürün var. Geldigi noktaya dikkatinizi çekmek istiyorum.1972 yilinda ülkemizin kiraz ihracati 1000 ton… Su an o yilki ülke ihracatinin 10 katini sadece Uluborlu üretiyor. Buradan bütün üreticilerimiz kutluyorum, geldigimiz mesafe gerçekten mükemmeldir. Fakat her hizli gelisme gibi kirazimizdaki gelisme de sorunlari beraberinde getirmistir. Ben bu sorunlar iki baslik altinda incelemek istiyorum: Üretim asamasindaki sorunlar, pazarlama asamasindaki sorunlar.

Üretim asamasindaki sorunlarin en önemlisi de sulamada yasanan sikintilardir.1984 yilinda hizmete giren Uluborlu Barajindan o yillarda ovamizin % 20 sulanirken bugün % 98'i sulanmaktadir. Küresel isinma ve Barajin ekonomik ömrünün sonlarina gelmesini de hesaba katarsak sulama, kiraz üreticisini en önemli sorunu haline gelmistir. Bakiniz,2007 yilinda üretilen 10 bin ton kirazin yarisi sulamadaki yetersizlik nedeniyle ihracat kalitesini yakalayamamis ve iç piyasaya maliyetine satilmak zorunda kalinmistir.

Bakin biz bu sorunu gündelik ve palyatif çözümlerle geçistirmek yerine makro plan hedefine yöneldik ve DSI nezdinde girisimde bulunduk. Hamdolsun bu gün DSI ile birlikte yürüttügümüz Orta Basinçli Kapali Sistem Projesi ile sulamadaki sorunu 10 yillar ötesini hesaplayarak çözüyoruz. Artik Uluborlu ovasinin her noktasina sehir içme suyu sebekesi gibi basinçli su ulasacak ve üreticimiz damlama sulamaya geçerek daha kaliteli ve bol ürüne kavusacaktir.

Insaallah 2008 yilinda proje hayata geçecek, siz o zaman Uluborlu Kirazindaki kaliteyi, ihracatçinin talebinin nasil arttigini görün.

Kirazda önceligimiz üretim asamasindaki sorunlar olmustur. Ürün kalitesini yakalamak için de bu sarttir zaten. Ürününüz kaliteli olursa diger asamalar kendiliginden yoluna girecektir.

Ikinci asama olan pazarlama noktasinda da Uluborlu'muza bir KIRAZ ALIM YERI kazandirmakla ise basladik. Kiraz Alim Yerinin Uluborlu'muz ve hatta bölgemiz için önemi çok büyüktür. Buradan yillardir kirazin ticaretiyle ugrasan biri, içerden biri olarak ifade edeyim, Kiraz Alim Yeri kurmakla hedefimiz ufkumuzu açmaktir, yani bu merkezle Isparta havalisinde üretilen kirazin tamami buraya akacak, burada pazarlanacak, piyasa burada olusacaktir.

Asil Ufkumuz Kirazin Baskenti Uluborlu… Bölgedeki bütün ürünün piyasasini olustugu, pazarlandigi, paketlendigi bir üs haline getirmek Uluborlu'muzu…

Bazi üreticilerimiz Uluborlu disindan gelen kirazin burada pazarlanmasina kuskuyla bakmaktadirlar. Bu yersiz ve yanlis tez üzerine kurulmus bir kuskudur. Tüccar kaliteli ve hesapli ürün nerde ise ve nerede rahat ederse oraya gider. Disaridaki ürün buraya gelmezse tüccar disari gider. Kiraz Alim Yerimizin esprisi ve hedefi budur. Tüccari Uluborlu'ya baglamak… Bunu da büyük ölçüde basardigimizi kivançla görüyoruz.

Tüccari Uluborlu'ya baglamanin ikinci yolu da hasat dönemini uzun tutabilmektir. Halen 30 gün olan hasat süresi 45–50 güne çiktiginda tüccarin Uluborlu'ya ragbeti bir kat daha artacaktir. Sözgelimi Ileydagi köyündeki kiraz plantasyonlarini pazarlama sürecine etkisi simdiden gözlenebilmektedir. Ileydagi üretiminin Uluborlu merkezle 15–20 gün fark atmasi sezonu 30 -35 güne çikarmistir. Tüccar için bu çok önemlidir. Yani alim yapmak için konakladigi yerde, konaklamasina degecek sürede kalmasi… Biz bu süreyi ne kadar uzatabilirsek Uluborlu o kadar cazibe merkezi olacaktir. Yani erkenci ve ya iklim kosullari nedeniyle geççi olan üretimin çogaltilmasi ya da erkenci ve geççi türlerin üretime kazandirilmasi… Biz her iki yol için de çalismalar yaptik.

Bu amaçla Belediye Baskani oldugum günden itibaren Inhisar Köyü yaylasindaki 2000 dekar arazinin üretime kazandirilabilmesi yogunlastim.2004–2005 yillarinda sondaj çalismasi yaptik, maalesef su bulamadik. Orasi 1400–1450 rakimdadir, iste size Uluborlu'da 45 gün kiraz… Sondajdan netice alamayinca ovadan yaylaya su basmanin yollarini aradik, su an proje hazirlatiyoruz. Önümüzdeki günlerde buradaki üreticilerle suyun maliyetini hep beraber tartisacagiz.

Hasat süresini uzatmanin diger yolu erkenci ve geççi türlerin arastirmasi ve pilot üretimi… Buradan Uluborlu Kirazi Arastirma ve Uygulama bahçesine geçiyoruz. Bir Üniversite -Belediye is birligi olan bu proje ile erkenci ve geççi diye tabir ettigimiz türlerin adaptasyon çalismasi yapiliyor. Yeni Uluborlu Napolyonu… Sezonun bir hafta öncesinde hasat olan ihraç degerindeki Uluborlu Napolyon'u ile sezonun bir hafta sonrasinda hasat olan ihraç degerindeki türlerin denemesini yapiyoruz. Bunlari üreticimize 2–3 yil içinde gösterecegiz. Bunlar kendine verimli ve tozlayici sorunu olmayan çesitler ayni zamanda.

Bizler Uluborlu kirazinin pazarlanmasi noktasinda üreticinin kesin söz sahibi olmasi gerektigini savunuyoruz. Eger güçlü bir üretici örgütlenmesi, bir de alt yapisi tamamlanmis, güçlü ortak kadrosu, paketleme tesisi, soguk hava depolari olan gerektiginde kendi ihracatini kendisi yapabilen ve ya ihracata fason üretim yapabilen bir örgütlenme Uluborlu'nun yararina olacaktir. Bu amaçla 2007 yili içerisinde Tarimsal Kalkinma Kooperatifi kurulmasinda önderlik ederek toplantilar düzenleyerek durumu anlattik ve su an kooperatifimizi kurmus bulunuyoruz.

Ilçe halkinin bu kooperatif altinda birlesmesi her zaman yararina olacaktir. Bugün her ne kadar üreticimiz temkinli yaklassa da ileride örgütlenmenin faydalarini görecektir.

Bizler ilçenin yerel yöneticileri olarak Uluborlu'muzun ekonomisinin ana unsuru sayilan kiraz üretiminin, üretimdeki sorunlarin giderilerek daha kaliteli ve daha bol bir ürün elde edilmesi, ilçemizin bu isin piyasasinin olustugu, pazarlandigi bir merkez borsa olmasi ve üreticimizin bir çati altinda birleserek kendi ürünlerini pazarladigi, olusan piyasada söz sahibi olacagi bir konumda görmek bizlerin temel hedefi olacaktir.