Kadirli Genel Bilgi

Akdeniz Bölgesi’nde, Osmaniye İline bağlı bir ilçe olan Kadirli, doğusunda Andırın, batısında Kozan, kuzeyinde Saimbeyli ve Feke, güneyinde Osmaniye Merkez ilçe ve Ceyhan ile çevrilidir. Kadirli Çukurova’nın kuzeydoğu kesiminde, Orta Torosların güneyinde, Ceyhan Ovası ile kuzeydeki Dibek Dağlarının güney uzantıları arasında yer almaktadır. İlçe topraklarını Kesik Suyu ile Sayrun Çayı sulamaktadır. Ceyhan Nehri ise güneydoğuda Kadirli ile Düziçi arasında doğal sınırı oluşturur. Aslantaş Baraj Gölünün bir bölümü ilçe sınırları içerisindedir. Osmaniye’ye 46 km. uzaklıktadır. İlçenin deniz seviyesinden yüksekliği 95 m., yüzölçümü 1.071 km2 olup, toplam nüfusu 101.520’dir.

İlçede bitki örtüsü zengindir. Ovada çok yaygın çeşitle ziraat yapılırken dağlık ve yüksek kesimlerinde çam, meşe ve demircik ağaçlarından oluşan ormanlarla kaplıdır. İlçede Akdeniz iklimi hüküm sürmekte olup, yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçmektedir.

İlçenin ekonomisi tarım, hayvancılık ve dokumacılığa dayalıdır. Yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında; buğday, çiğit, pamuk, portakal, mandalina, mısır, yer fıstığı, üzüm ve soya gelmektedir. Hayvancılıkta daha çok koyun ve keçi yetiştirilmektedir. Karatepe kilimleri ve düz yaygıları ile ünlüdür. Kızyusuflu köyünde Karatepe kilimleri dokunmakta olup, bu kilimler ulusal ve uluslararası büyük öneme sahiptir.

Kadirli, Çukurova’nın en eski yerleşim alanlarından birisidir. Ceyhan Nehri yakınındaki Karatepe ve Domuztepe’de yapılan kazılar ile Hitit, Fenike ve Asur tabletlerinin burada bulunuşu MÖ.1200 yıllarında burada bir yerleşim olduğunu göstermiştir.

Karatepe’deki araştırmalara, 1947 yılında Prof.Dr. Bahadır Alkım ve Prof.H.T.Bossert başkanlığındaki bir gurup tarafından başlanmıştır. Daha sonra kazı ve restorasyon çalışmaları Prof.Dr.halet Çambel tarafından sürdürülmüştür. Karatepe’deki yerleşim 3-4 m. kalınlığında bir surla çevrili 1 km. uzunluğunda bir Hitit kentidir. Karatepe kazılarında üst üste üç katın bulunduğu saptanmıştır. Bunlardan en eski kat MÖ.X.-IX.yüzyıllara tarihlenen basit evlerden oluşan bir yerleşim alanıdır. Diğer katlar taş temeller üzerine kerpiç duvarların oturduğu konutlardır. Ayrıca bu katlarda ay şeklinde bir de saray ve mabet kalıntısı ile karşılaşılmıştır. Son kattaki yapılar Asurluların Kue dedikleri Danuna kent devleti kralına ait bir saray idi. Karatepe surlarının girişlerinde kabartmalı ve yazıtlı kapılar bulunmaktadır. Burada ele geçen küçük buluntularla birlikte ele geçen küçük buluntular, Prof.Dr.Halet Çambel’in girişimleri ile yapılan Karatepe Açık Hava Müzesinde sergilenmektedir. Bu müze aynı zamanda Türkiye’deki ilk açık hava müzesidir.

Kadirli Roma döneminde Flaviopolis ismi ile tanınıyordu. İmparator Hadrianus (MS.117-138) döneminde kentte bazı yapılar yapılmış ve imparatorun bir de heykeli buraya konulmuştur. MS.395’de Roma’nın ikiye ayrılmasından sonra Adana ile birlikte, Doğu Roma’nın (Bizans)yönetimine girmiştir. Abbâsilerle, Araplar bu bölgeye akınlar düzenlemişler ve kısa bir süre sonra 965 yılında Bizanslılar yöreye yeniden egemen olmuşlardır.

Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra Türkmen boylarından bazıları yöreye yerleşmişler, Anadolu Selçuklu Devleti’nin yıkılmasından sonra 1335’te Ramazanoğulları Beyliğinin eline geçmiştir. 1336 yılında Memlûklular bölgeyi hâkimiyetleri altına almışlardır. 1378 yılında Ramazanoğulları Beyliği döneminde bölgede ziraat ve hayvancılık yeniden gelişmiş, kent ve yollar îmar edilmiştir. 1515 yılında Yavuz Sultan Selim Kadirli’yi Osmanlı topraklarına katmıştır.

Osmanlı döneminde Maraş Beylerbeyliğine bağlı bir sancak olan Kadirli, 1865 yılına kadar Mütesellilikle idare edilmiş, 1865 yılında ilçe haline getirilmiş ve 1872 yılında merkezde belediye kurulmuştur. Şehre Osmanlı döneminde “ Kars-ak-eli” , “Pazaryeri” ve “Kars Pazarı” gibi değişik adlar verilmiş, İlçe 1928 yılında Kadirli adını almıştır.

I.Dünya Savaşı sonunda 14 Mart 1919 da Ermeni ve Fransızlar tarafından işgal edilmiş; 7 Mart 1920’de bu işgalden kurtarılmıştır.

İlçeden günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; Karatepe-Aslantaş Kalesi, Kastabala (Bodrum) Kalesi, Cem Kalesi, Domuztepe (Adamondana) Kalesi, Rum Kalesi, Karatepe-Aslantaş Açıkhava Müzesi, Hierapolis (Kastabala) Açıkhava Müzesi, Ala Cami, Hamidiye Camisi bulunmaktadır. Ayrıca ilçede; Kokar Kaplıcaları , Sülemiş Çamlığı, Şarlak Şelalesi, Karatepe-Aslantaş Milli Parkı, Maksutoğlu Yaylası, Bağdaş ve Almacık Yaylası, Beyoğlu-Savrungözü-Dokurcun-Çığşar Yaylaları gibi doğal güzellikler olup, mesire yeri olarak da kullanılmaktadır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.kadirli.diyari.com adresinden alınmıştır.