Hanak Genel Bilgi

Hanak Genel Görünüm

Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Ardahan İli’ne bağlı bir ilçe olan Hanak, kuzeyinde Damal ve Posof, güneyde Ardahan, doğuda Çıldır, batıda Şavşat ilçesi ile çevrilidir.İlin kuzey kesiminde yer alan Hanak’ın doğal yapısı, dağlar ve engebeli düzlüklerden oluşmuştur. Batısında Cin Dağı , Doğusunda Yelatan Dağı yer alır. Yalnızçam Dağları ve Kel Dağı belli başlı yükseltileridir. Bu dağların yüksek kesimleri zengin otlaklarla kaplı geniş platolar halindedir. Kel Dağı ve Yalnızçam dağlarından kaynaklanan, Kura Nehri’ne katılan Aydere ve Cin Dağlarından çıkan, Kura Nehri’nin bir kolu ve ilçenin en önemli akarsuyu olan Hanak Çayı ilçe topraklarını sulamaktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği 1.820 m. yükseklikteki ilçenin yüzölçümü 547 km2, toplam nüfusu ise 15.817’dir.

İlçede Karasal iklim sürmekte olup, kışları çok sert ve soğuk, yazları ise ılık ve yağışlı geçer. En soğuk ayın sıcaklık ortalaması –35 , en sıcak ayın ortalaması ise +25 derecedir.

Hanak Gırnav Kalesi

İlçenin ekonomisi, tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler, buğday, arpa, fiğ, korunga, çavdar, patatestir. İlçede mera, otlak ve yaylaların çokluğu nedeni ile halkın %80’i hayvancılıkla uğraşmakta olup, büyükbaş hayvanlardan yerli ırk olan Doğu Anadolu Kırmızısı ırkı ve Montofon ırkı inek yetiştirilmektedir. Küçükbaş hayvan çok az sayıda beslenmekte olup, kümes hayvanı yetiştirilmektedir. Arıcılık da yapılmakta olup, hayvancılığa dayalı olarak et, süt, süt ürünleri, deri, yumurta, bal ve bal mumu üretilmektedir.

Yörenin İlk Çağlara ait tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte; ilk yerleşimin Urartular zamanında başladığı yazılı kaynaklardan öğrenilmektedir. Kırmalar mevkiindeki bir kaya yazıtındaki bilgilere göre, Urartular dönemindeki ilk ismi Tariu’dur.

Ortaköy Çermiği

Hanak, 1064 yılında Alparslan’ın Doğu Anadolu seferi sırasında Selçuklu İmparatorluğu’na katılmıştır. 1115 yılında Kıpçak ve Gürcülerin işgaline uğramıştır. 1406 yılında Karakoyunlular’ın, 1467 yılında da Akkoyunlular’ın egemenliğine, 1502 yılında Safavilerin eline geçmiş, 1578’de Osmanlı İmparatorluğu’na katılmıştır. 1828, 1855 yıllarında 2 kez Rus işgaline uğramış, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında Kars, Ardahan ve Batum’un Rusya’ya bırakılması sonucunda Hanak’da Rusya’nın eline geçmiştir. Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra, Mart 1919’da Gürcülerin istilâsına uğramıştır. 3 Aralık 1920’de imzalanan Gümrü Antlaşması ile Gürcistan’dan alınmış, l Mart 1921’de Türkiye Cumhuriyeti topraklarına katılmıştır. Bundan sonra Posof ilçesine bağlı bir bucak olmuş, 1958’de de Kars’a bağlı ilçe konumuna getirilmiştir. Ardahan’ın 1992 yılında il olmasından sonra, Ardahan’a bağlı bir ilçe olmuştur.

Meşe Ardahan adıyla da bilinen Hanak, Posof ilçesine bağlı bir bucak iken, 1958 yılında Kars iline bağlı bir ilçe olmuş, 1992 yılında Ardahan’ın il olmasından sonra Ardahan’a bağlı bir ilçe haline gelmiştir.

Hanak’da günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; Karakale Ören yeri, Karakale, Kızkalesi (Morev), Harosman Mağaralarındaki çivi yazıları, Ortakent (Büyüknakala) Mağaraları, Kışlahanak (Avcılar) Kalesi, Çayağzı (Gırnav) Kalesi, Sevimli (Vel) Kalesi bulunmaktadır.
 

Kenthaber Kültür Kurulu