Posof Genel Bilgi

Posof Genel Görünüm

Doğu Anadolu Bölgesi’nin kuzeyinde yer alan Ardahan İli’ne bağlı bir ilçe olan Posof, batıda Gürcistan Cumhuriyeti’ne bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti, güney batıdan Artvin ili Şavşat İlçesi, güney doğudan Ardahan ili Damal İlçesi, doğu ve kuzeyden Gürcistan’la çevrilidir. Ilgar Dağının (2.918 m.) kuzeyindeki engebeli bir arazi üzerine kurulu olan Posof’un etrafı yer yer yükseklikleri 3.000 m. aşan yüksek dağlarla çevrili olup, orta kesimleri bu dağlardan inen akarsular tarafından derin vadilerle parçalanmıştır. İlçeyi Yalnızçam Dağları engebelendirir. Doğu Karadeniz sıradağlarının iç sıralarını oluşturan Yalnızçam Dağlarına bağlı Göze Dağı ilçe sınırları içerisinde 3.167 m.ye ulaşır. Bu dağların yüksek kesimlerinde yaylalar bulunmaktadır. Kol Köyü sınırlarından doğan Posof Çayı ilçe topraklarını ikiye bölerek, Gürcistan ve oradan da Hazar Denizi’ne akmaktadır. Posof Çayı’nın vadi tabanı bir çöküntü alanıdır.Deniz seviyesinden yüksekliği 1.583 m. olan ilçenin yüzölçümü 606 km2 olup, toplam nüfusu 13.199’dur.

İlçenin iklimi karasal iklim olmasına rağmen, Karadeniz ve Hazar Denizi’nden gelen sıcak havanın ve rakımın 1580 m civarında olmasının etkisiyle ilçenin iklimi biraz daha ılık geçmektedir. İlkbahar ve sonbaharda bol yağmur yağar.Yıllık ortalama sıcaklığın 6.8 santigrat derece olduğu ilçede yazın dağlardan esen rüzgarlar nedeniyle yazları bir ilkbahar serinliğindedir.

Savaşır Kalesi

İlçe ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yetiştirilen başlıca ürünler, buğday, arpa, patates ve elmadır. Az miktarda da fasulye ile armut yetiştirilmektedir. Hayvancılıkta büyük ve küçükbaş hayvan besiciliğinin yanı sıra arıcılık da yapılmaktadır. Ayrıca kümes hayvanı yetiştirilmektedir.

İlçenin tarih öncesi ile ilgili bilgiler yetersizdir. Tarihte ilk kez ismi MÖ.680 yıllarında İskitlerin Urartulardan bu bölgeyi alarak 500 yıl egemen olmaları ile geçmiştir. MÖ.150-MS.430 yıllarında Horasan’dan gelen Arsaklar bu bölgeye yerleşmişlerdir. Daha sonra onları Peçenek ve Oğuz boyları izlemiştir. Posof, bir süre Sasanilerin egemenliğinde kalmış, daha sonra Doğu Romalılar (Bizans), Gürcü kökenli Bagratlılar, Abbasiler yöreye hakim olmuşlardır. Selçuklu Sultanı Alpaslan’ın 1064’te Ani’yi ele geçirmesinden sonra Danişmendli Ahmet komutasındaki Selçuklu ordusu Şavşat üzerinden Posof, Kol Köyü yakınlarında Kol Kalesini kuşatarak, kaleyi ele geçirmiş ve yörede Selçuklu egemenliğini başlatmıştır. Ancak, Selçuklular Posof yöresinde uzun süre tutunamamış ve bölge İlhanlıların egemenliğine geçmiştir. İlhanlı döneminde Ortadoks Kıpçaklar yarı bağımsız olarak yöreye hakim olmuşlardır. Osmanlı-İran (1578) Savaşı sırasında Ahıska Atabeyi Manuçahr Bey Çıldır’a giderek Osmanlı komutanı Lala Mustafa Paşa’ya bağlılığını bildirmiş ve Müslümanlığı kabul etmiştir. Bundan sonra Lala Mustafa Paşa’nın emri ile Ardahan Sancak Beyi Abdurahman Bey, Ulgar Dağı’nı aşarak, yöreye inmiş, 1578 yılında Ahıska ve Posof ve çevresini Osmanlı topraklarına katmıştır.

Posof Çayı Üzerindeki Taş Köprü

Osmanlı döneminde Çıldır Eyaleti’nin kurulması üzerine, Posof da sancak beyliği konumuna getirilmiştir. Osmanlı-Rus Savaşı (1828) sonunda bölge, Rusların hakimiyeti altına girmiştir. Bundan sonra birkaç kez Osmanlılarla Ruslar arasında el değiştiren Posof Osmanlı-Rus Savaşlar’ı (1878) sonucunda yeniden Rus hakimiyetine girmiştir. Bu durum 1917 Rus İhtilali’ne kadar devam etmiş ve Rusların çekilmesinden sonra Brest-Litovsk Antlaşması ile yeniden Osmanlı topraklarına dahil olmuştur. Bu kez, Gürcüler Posof’u işgal etmiş ve köyler yakılıp, yağmalanmıştır. Bunu içlerine sindiremeyen Posoflular milis birlikleri kurarak Gürcülerle savaşmışlardır. Cumhuriyetin ilanı ile birlikte, TBMM Hükümeti Gürcü Hükümeti’ne sert bir nota vererek 24 saat içerisinde Gürcü birliklerinin bölgeden çekilmemesi halinde bölgenin milli kuvvetlerce işgal edileceğini bildirmiştir. Bunun üzerine Gürcüler hemen bölgeyi boşaltmışlar ve 2 Mart 1921’de Halit Paşa komutasındaki Türk birlikleri Posof’a girmiş ve Posof işgalden kurtarılmıştır. 2 Mart 1923’te Kars’a bağlı ilçe merkezi konumuna getirilmiştir. Ardahan’ın 1992’de il oluşu ile, Ardahan’a bağlanmıştır.

Posof İlçesindeki Tarihi Eserler; Savaşır Kalesi, Cak Kalesi, Posof Merkez Camisi, Posof Çayı Üzerindeki Rus Köprüsü'dür.
 

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.ardahan.gov.tr adresinden alınmıştır.