Dünyanın en büyük İslam mezarlığı

Gazi Üniversitesi Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nakış Karamağaralı, bir dönemin büyük bir ilim, kültür ve ticaret merkezi olan Bitlis'in Ahlat ilçesinde tarihe ışık tutmak için çok ciddi finansal kaynağa ihtiyaç duyulduğunu söyledi.

Ahlat'ın Türk ve İslam tarihi açısından çok önemli bir yer olduğunu belirten Karamağaralı, bu tarih kokan ilçenin öneminden bahsederken dünyada yalnız 3 şehre verilen Kubbetül İslam ününe sahip bir yer olduğunun bilinmesi gerektiğini ifade etti. Karamağaralı, Kubbetül İslam unvanına sahip yerlerin Belh, Buhara ve Ahlat olduğunu belirterek, "Ahlat, Orta Çağ'ın özellikle 13. ve 14. yüzyılların çok büyük bir ilim, kültür ve ticaret merkezidir. Bütün bunların dışında alanın büyüklüğü ve önemi göz önüne alındığında her ne kadar Anadolu'nun birçok kültürünün gelip geçtiği bir coğrafya olduğunu kabul etsek de çeşitli antik dönemlere ait çok büyük kazı alanlarına yapılan yardımların buraya da yapılması gerektiğini düşünüyorum. Gerek mezar taşlarının çokluğuna baktığımızda gerekse tarihi kayıtları incelediğimizde, o dönemde Ahlat'ın çok büyük bir nüfusa sahip olduğunu anlıyoruz. Mesela Evliya Çelebi, bir depremden sonra sadece 12 bin hanenin eski Kahire'ye göç ettiğini bildiriyor. Döneme ait birtakım bilgiler birleştirildiğinde mezar taşları da hesaba katıldığında Ahlat'ın ortalama 300 bin civarında bir nüfusa sahip olduğu düşünülüyor" dedi.

Selçuklu Mezarlığı'nın Türkler'in Anadolu'daki varlığının başlangıcının ayaklı delili durumunda olduğunu söyleyen Karamağaralı, "Ahlat, döneminin en büyük Selçuklu şehri, bir kültür merkezi konumunda olması, ayrıca Kubbetül İslam unvanına sahip 3 şehirden biri olması dolayısıyla çok büyük bir önem arz ediyor. Bu anlamda sadece Türkiye için değil aslında Avrupa ve dünya standardında bakıldığında da çok tipik özellikler arz eden bir Orta Çağ şehridir. Türkiye'nin tek açık hava müzesi konumunda olan Selçuklu Mezarlığı bu özelliğiyle aynı zamanda dünyanın sayılı tarihi mekanlarından biridir. Bu anlamda hem dünya arkeolojisi, dünya sanatı ve kültürü bakımından hem Türkiye bakımından çok büyük önem arz ediyor. Özellikle Selçuklu mezar taşlarının üzerlerinde barındırdıkları kitabeler, bezemeler, yazılar, şiirler burayı daha da önemli kılıyor. Çünkü bunlar inkar edilemez Türklük belgeleridir. Burası dünyanın en büyük mezarlıklarından biri hatta dünyanın en büyük İslam mezarlığıdır diye biliriz. Bu anlamda
da dünyanın en büyük açık hava müzelerinden biridir. Bu yüzden Ahlat çok önemlidir ve burada tarihe ışık tutacak gerekli çalışmaların yapılabilmesi için ciddi finansal desteğe ihtiyaç vardır" şeklinde konuştu.