Onlar bir ay sonra dersbaşı yapacak

Milyonlarca öğrenci bugün dersbaşı yapacak. Yaz tatili boyunca görüşemedikleri sınıf arkadaşlarına kavuşacak. Sıralarına oturarak öğretmenleriyle tatil anılarını paylaşacak. Ancak göçerlerin çocukları, bu şansı yakalayamayacak. Onlar, arkadaşlarına bir ay sonra katılabilecek.

Yarı göçebe yarı yerleşik bir hayat sürdüren göçerlerin takvimleri ile eğitim-öğretim sezonunun açıldığı tarihler örtüşmüyor. Bu nedenle yüzlerce çocuk okula bir ay geç başlamak zorunda kalıyor.

Göçerler, yazları dağların doruklarında, kışları ise mevsim şartlarının daha yumuşak olduğu yerlerde konaklıyor. Ekim ayında köylerine döndükleri için çocuklar, vaktinde okula başlayamıyor. Sadece erkek çocuklarını okutan göçerler, kızları ise hiç okula göndermiyor.

Bitlis'in Güroymak, Hizan ve Mutki ilçelerine hayvanlarını otlatmak için Siirt'ten gelen Alikan aşiretine bağlı göçerler, bir ay sonra köylerine dönecek. Aileleriyle beraber gezmek zorunda kalan öğrenciler, yaz boyunca çalışarak zorlu bir tatil geçiriyor. Teknolojiden uzak kaldıkları için ne televizyon izleyebiliyor ne de arkadaşlarıyla telefonlaşabiliyorlar. Yaşıtları gibi dinlenemedikleri için de moral depolayamıyorlar. Göçer öğrencilerin bir diğer sorunu da okullarına akranlarından bir ay geç başlamak. Siirt'in Akyayla Köyü İlköğretim Okulu 6. sınıf öğrencisi Zülküf Güneş, onlardan biri. 15 yaşındaki Zülküf, her sene ailesiyle birlikte yaylaya çıktığı için öğrencilik hayatı boyunca okula zamanında başlayamamış. Okul ve tatil hasreti çeken bir diğer öğrenci, ilkokul 5. sınıfa geçen Harun Çiftçi. Geç okula gittiği için derslerinden geri kaldığını söyleyen Harun'un en büyük dileği akranları gibi okuluna zamanında gidebilmek.

Göçerlerin erkek çocukları geç de olsa okula gidebiliyor. Ancak kızlar onlar kadar şanslı değil. Göçebe hayatın getirdiği zorluklar nedeniyle kız çocukları hiç okula gönderilmiyor. Süt sağımı, çadırların temizliği, yemek ve bulaşık gibi ihtiyaçları kızlar karşılıyor. Ev işleri bittikten sonra dağda hayvanları otlatan çobanlara hazırladıkları yemekleri götürme görevi de onların.

Aliye Mert, Alikan aşiretine bağlı ailelerin birçoğunun kız çocuklarını okula göndermediklerini anlatıyor. Kendisinin de hiç okula gitmediğini ifade eden Mert, "Annem ve 5 kız kardeşim gibi okul sırasını sadece uzaktan görebildim." diyor. 5 çocuk annesi, kızların okula gönderilmemesinin bir alışkanlık haline geldiğine dikkat çekerken, bunun mevsim şartları ve aşiretteki iş bölümündeki rollerden kaynaklandığını vurguluyor. 50 yıldır göçerlik yaptığını belirten Aysun Zorlu (68) da okuma yazma bilmediğini dile getiriyor. Kızların görevinin çalışmak olduğunu aktaran Zorlu, şöyle konuşuyor: "Bizim burada sadece erkek çocuklar okuyabilir. Benim hiç okuma yazmam yok. Sadece çadırlarda çalışır, sonra evlendirilirler."