Bitlis-Mutki karayolu üzerinde bulunan ve 1916 yılında Ermeni çeteleri ile Rus askerleri tarafında şehit edilen 387 Mehmetçiğin gömülü olduğu 'Karçınbaşı' tepesi Amerikalı bayan turistlerin merak konusu oldu.

Önceki gün Bitlis'e gelen ve soy isimlerini açıklamayan Amerikalı Kati ve Suzy adlı bayan turistler, Karçınbaşı Mevkii'ni görmek istediler. Bayan turistlerle birlikte Karçıbaşı'na giden 1. Dünya Savaşı'nda Ermeni Çetelerinin Katliamına Uğramış Mağdurlar Derneği Başkanı Törehan Serdar burada turistlere bilgi verdi. Turistlere Karçınbaşı tarihini anlatan Serdar "Mart 1916 günü talihsiz bir gelişme oldu. Bitlis cephesine atanan 5. Türk Tümeni, 13, 14 ve 15.inci Piyade alaylarından oluşuyordu. Bu alaylar Bitlis çayının her iki yakasında geniş bir alanda ilerliyordu. M. Kemal'in karargah merkezi Gampos ve Nabat dağlarıydı. Yapılan plan gereği 387 kişilik bir tabur birlik, İçmeli (Merkuk) yönünde ilerleyerek Karçinbaşı Mevkii'nde 15. Alayın diğer taburuyla birleşecekti. Karçinbaşı'nda istirahata çekilen askerlerimiz, bir ihanet sonucu tamamen katledilmiştir. 29 Mart 1916 günü akşam saat 17.53'de gelişen bu olayda, Ruslarla işbirliği yapan ve Ermenilerle bunlara yol gösteren bir hain Rus birlikleri komutanı General Abasiyef'e haber verdi. Bunun üzerine Rus birlikleri Bitlis'in Kömüs Mahallesi'nden dere kenarını takip ederek Mutki istikametinde arkadan çevirme hareketi yapmıştır. Düşmanın Bitlis istikametinde olduğunu bilen Türk birliği, Mutki istikametini koruma altına almamıştı. Bunu gören Rus birlikleri Mutki istikametindeki boğazdan ilerleyerek askerlerimizin istirahat ettiği yere gelmiştir. Türk birliği, gelenlerin Mustafa Kemal komutasındaki askerler olduğunu zannederek bir karşı harekette bulunmamıştır. Birliklerimize 30 metre kadar yaklaşan Rus birlikleri, askerlerimizin müdahalesine fırsat vermeden tamamını imha etmiştir. Bu birlikten ne yazık ki tek bir kişi bile kurtulamamıştır. Bölge halkı ve olay yerine gelen askerlerimiz, olaydan bir gün sonra bu şehitlerimizden 218 kişiyi orada açtıkları mezarlara toplu olarak gömmüş, geri kalan 169 askerimizi ise gömmeye fırsat ve zaman bulamadığından, alttaki derenin içerisine doldurarak üzerlerini toprakla örtmüştür" dedi.

Bu bilgilere bizzat bu şehitleri gömme işini yapan milis asker 1884 Kurtalan doğumlu Mahmut oğlu Abdulbari Bayav'ın (Ceylan) hatıra defterinden ulaşıldığını belirten Ermeni Çetelerinin Katliamına Uğramış Mağdurlar Derneği Başkanı Törehan Serdar "Bu şehitlik için 2002 yılından beri gerekli girişimlerde bulunulmuş, ilgili birimlere dosyalar hazırlanarak gönderilmiştir. Ayrıca 2002 yılında şehitlikte kazı yapılarak bir ceset çıkarıp DNA testi için Hacettepe Üniversitesi'ne gönderilmiştir. En büyük dileğim, bu şehitliğin biran önce yapılması, toplu olan 169 şehidimizin gömülü bulunduğu derenin açılması ve şehitlerimiz için bir abide dikilmesidir" diye konuştu Serdar'ın açıklamalarını tercüman aracılığı ile dikkatli bir şekilde dinleyen turistler, mezarlardan, Ruslara ait mermi çekirdeği ve Türklere ait boş kovanlardan bol bol fotoğraf çektiler. Gazetecinin sorularına kaçamak cevaplar veren Amerikalı Kati ve Suzy ayrıca soyadlarını vermek istemediler. Bayan turistler, Bitlis'e, 'Karçınbaşı'yı merak ettikleri için geldiklerini belirterek, "Bir gazetede Karçınbaşı ile ilgili yazı okuduk. Karçınbaşı'nda ve ilin değişik yerlerinde binlerce Türk'ün Ermeni ve Ruslar tarafından şehit edildiği yazıyordu. Bunu merak ettik ve buraya gelip o yerleri görmek istedik" dediler.

Ardından karayolu ile Erzurum'a oradan da uçakla İstanbul'a geçeceklerini ifade eden turistler Bitlis'ten ayrıldılar.

Yayın Tarihi : 17 Mayıs 2008 Cumartesi 16:20:08