Akçayuva Köyü Kümbeti
Bitlis Akçayuva köyünün güneyindeki bir yamaçta bulunan bu kümbetin kitabesi bulunamadığından kime ait olduğu bilinmemektedir. Yapı üslubundan XIV-XV.yüzyıla ait olduğu sanılmaktadır.
Kümbetin altında 6.35 X 6.35 m. ölçüsünde kare bir kaide,üzerinde kenarları l .63 m olan on iki kenarlı gövdesi oturtulmuştur. İçeriden silindirik bir planı olan kümbetin bütün kesme taştan yapılmıştır. Duvarlarda iki ayrı renk taşın kullanılmış oluşu kümbetin iki ayrı dönemde yapıldığı izlenimini vermektedir. Ancak iç yapıdaki mimari parçalar kümbetin aynı dönemde yapıldığına işaret etmektedir.
Kümbetin mumyalık kısmı yıkılmıştır. Kare planlı alt gövde düzgün kesme taşlardan yapılmıştır. Buradan üçgen yüzeylerin yardımıyla on iki kenarlı üst gövdeye geçilmektedir. Alt katlarda moloz taşlar, üstlerde ise kesme blok taşlar kullanılmıştır.Yer yer profilli kuşaklarla sınırlanmış olan kümbetin her yüzeyinde saçak altına kadar iki taş sırası, kuşaklar birbirini izlemektedir.
Kümbetin doğusundaki açıklığın üst silmeleri üzerinde bir insan başı ve iki rozet görülmektedir.
Kenthaber Kültür Kurulu
