Mutki Genel Bilgi

Güneydoğu Anadolu Bölgesi sınırları içerisinde, büyük bölümü de Doğu Anadolu Bölgesi'nde kalan Mutki, Bitlis İli'ne bağlı bir ilçedir. Mutki'nin kuzeydoğusunda Güroymak İlçesi, doğu ve güneydoğusunda Merkez İlçe, güney ve batısında Siirt, kuzeyinde de Muş İli bulunmaktadır. İlçe topraklarını Kuşçu ve Tandır Dağları engebelendirir. Buradan kaynaklanan sular Garzan çayı ile birlikte Güneydoğu'da doğal bir sınırı oluşturur.

İl merkezine 21 km. uzaklıktadır. İlçenin yüzölçümü 1.068 km2 olup, toplam nüfusu 38.564'dür.

İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. İlçede sığır doğal tohumlama istasyonları kurulmuştur. Yörede yaşayan göçerler tulum peyniri üretirler. Patates, darı, az miktarda da soğan, ceviz, buğday, fasulye, kiraz, armut yetiştirilir. Ayrıca arıcılık da yapılmaktadır.İlçeye bağlı Meydan beldesinde fıstık yetiştirilmektedir.

Mutki ilçesinde yeterince arkeolojik araştırmalar yapılmadığından, eski tarihlerle ilgili bilgi oldukça yetersizdir. Mutki yöresi, tarih çağları boyunca Asurların, Perslerin, İskender Roma ve Bizanslıların egemenliği altında kalmıştır. Hz. Ömer zamanında Araplar tarafından fethedilmiştir. Bundan sonra birkaç defa Araplar ile Bizanslar arasında el değiştirmiş, Malazgirt Savaşı'ndan sonra (1071) Anadolu'ya yerleşmeye başlayan Anadolu selçuklularının egemenliğinde kalmıştır. Ardından Akkoyunlular yöreye hakim olmuş, Yavuz Sultan Selim'in Çaldıran Savaşı'ndan sonra (1514) Osmanlı Devletinin topraklarına katılmıştır. Sultan Abdülmecit döneminde Mutki'nin ismine kaynaklarda ve yazılı Osmanlı kaynaklarında rastlanmaktadır. Bu dönemde merkezi Rabat Köyü olarak bir bucak halinde yönetilmiştir. Daha sonra Kiro Köyü'ne nakledilen ilçe, XIX.yüzyılın sonlarında Bitlis vilayetinin merkez sancağına bağlı bir kaza konumuna getirilmiştir.

I.Dünya Savaşı sırasında Ermeni ve Ruslar tarafından işgal edilen bölge, 6 Nisan 1916 yılında işgalden kurtarılmıştır. İlçe merkezi 1938'de Miritag Köyü'ne taşınmış, orada genişlemiş ve Mutki adını almış, 1941 yılında da ilçe konumuna getirilmiştir.

Kenthaber Kültür Kurulu