Kış aylarının uzun ve sert geçtiği Erzurum’da mazot donması olaylarını önlemek için proje hazırlayan lise öğrencileri, çalışmalarıyla büyük bir başarıya imza attılar.

TUBİTAK Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı tarafından 2009 yılında düzenlenen Ortaöğretim Öğrencileri Arası Araştırma Projeleri Final yarışmasına fizik dalında ‘Mekanik Titreşimle Mazotun Donmasının Önlenmesi’ projesini hazırlayan 3 Temmuz Lisesi öğrencileri Furkan Kazaz ve Berat Bulut, Doğu Anadolu’da bölge birincisi, Türkiye genelinde ise ikinci olmayı başardılar.
Mazot donması sonucu yaşanan ekonomik faturanın önüne geçmek için hazırladıkları projeyle Türkiye ikincisi olan 3 Temmuz Lisesi öğrencileri Furkan Kazaz, Berat Bulut, TUBİTAK Bölge Koordinatörü Prof. Dr. Ekrem Kadıoğlu ve fizik öğretmeni Nemci Polat ve aileleriyle birlikte Erzurum Vali Yardımcısı Mehmet Gök’ü ziyaret ettiler.

MADDİ KAYIPLARI ÖNLEMEYİ AMAÇLADILAR
Ziyaret sırasında vali yardımcısı Mehmet Gök’e hazırladıkları proje hakkında bilgi veren Kazaz ve Bulut, “Kışları oldukça soğuk geçen karasal iklime sahip Erzurum ve çevre illerde motorlu kara taşıtlarında sıkça mazot donmasına rastlanmaktadır. Devlet Demir Yolları yetkililerinden, mazotla çalışan ve motor hacmi çok büyük olan trenlerde mazotun donmasını engellemek için trenlerin gün boyu çalıştırıldığını öğrendik. Trenlerin gün boyu çalıştırılmaları ülke ekonomisi için çok büyük maddi kayıplara neden olmaktadır.
Ayrıca daha öncede özellikle belirttiğimiz gibi bölgemizde sebze ve meyve taşımacılığı yapan taşıt sürücülerinin, sebze ve meyvelerin donmaması için araçlarını sürekli çalışır durumda tutmaları, proje sonuçları açısından dikkatle değerlendirilmelidir.
Mazotun donmasını engellemek için mekanik titreşim kullanılarak, titreşimle donmanın engellenebileceğini ve daha düşük sıcaklık değerine çekilebileceğini deneysel verilerle ortaya koyduk.”dedi.
Araştırmalarını 3 Temmuz Lisesi Fizik, Fen Fakültesi Kimya Bölümü ve Mühendislik Fakültesi Elektrik ve Elektronik Bölümü Nanoteknoloji Katıhal Elektroniği Araştırma laboratuarında yaptıklarını anlatan Kazaz ve Bulut, şunları ifade ettiler:

“Titreşimle mazotun daha çabuk çözüldüğü ve donmanın daha düşük sıcaklık aralığına kaydığı kesin olarak anlaşılmaktadır. Titreşim genliği ve frekansı çözünmeyi hızlandıran önemli faktörlerdir.
Termal denge ve etkileşmelerin ölçümündeki zorluklar dikkate alınarak ve farklı düzenekler tasarlanarak deneylerin tekrarı gerekmektedir. Özellikle son kesimde yapılan karşılaştırmalı deneyde titreşimle, donmuş mazotun benzer koşullarda hazırlanan diğer eşinden daha kısa sürede çözüldüğü gözlenmiştir.
Projenin uygulamaya dönük sonuçlarının olduğunu düşünmekteyiz. Trenlerdeki ve diğer kara taşıtlarının yakıt tankları titreştirilerek mazotun donma sorunu giderilebilir.”

Proje hakkındaki brifingi dinleyen Vali Yardımcısı Mehmet Gök, öğrencileri, ailelerini, Okul Müdürü İmdat Burul’u ve TUBİTAK Bölge Koordinatörü Prof. Dr. Ekrem Kadıoğlu’nu başarılarından dolayı tebrik etti.
Türkiye genelinde yapılan yarışmada 16 proje arasında ikinci olan öğrencileri tebrik eden vali yardımcısı Mehmet Gök, geleceğin bilim adamlarının böyle başarılı öğrencilerin arasından çıkacağını söyledi.

iha

Yayın Tarihi : 17 Haziran 2009 Çarşamba 13:27:03