Efes turizmi öğretti

Efes’in finansman sağladığı, UNDP’nin desteklediği DATUR projesinde, Ege’de pansiyon gezdirilerek eğitilen Uzundereliler kendi pansiyonlarını kurdu

Erzurum’da Uzundereli Ali Pehlivan’la (Ali Koçak) SSK emeklisi, eski gemici Rıza Amca (Rıza Özsoy) pansiyonculuğa soyundu. Pehlivan’la Rıza Amca’nın ‘hayatta aklımıza gelmezdi’ dedikleri işe onları teşvik eden; Efes Bira Grubu’nun, BM Kalkınma Programı (UNDP) ile Turizm Bakanlığı’nın desteğini alarak giriştiği Doğu Anadolu Turizm Geliştirme Projesi (DATUR) oldu.
Rıza Amca’nın karısı Nezihe Teyze’yle birlikte kurduğu pansiyon artık müşteri kabul ediyor. 24 Temmuz itibarıyla son müşterisi Anadolu Grubu’nun patronu Tuncay Özilhan, Efes Bira Grubu Türkiye Bölge Başkanı Semih Maviş, UNDP yetkilisi Ulrike Richardson’du.
Rıza Amca, yardımcılarıyla servis yaptıktan sonra, sahneye alkışlarla yemekleri hazırlayan pansiyonun aşçısı Nezihe Teyze çıktı. Yöresel yemekler konusunda bir kitap hazırlığına başlayan Nezihe Teyze, sunduğu yemekler hakkında ayrıntılı bilgi sundu.

Kaza geçirince...
Efes kafilesini ağırlayan ikinci isim Uzundereli Ali Koçak’tı. Ali Koçak, gerçek bir pehlivan. 68 kiloda Türkiye şampiyonluğu, uluslararası dereceleri var. Almanya’da 2 yıl bir kulüpte güreşmiş. Para kazanmış ama talihsiz bir kazada yürüyemez olmuş.
Pehlivanlarıyla ünlü köyüne dönüp baba ocağına bağlanınca balık çiftliği kurmuş. Pansiyonculuğa başlayıp turizme girmesi konusunda ise onu DATUR Projesi’nin danışman hocası Prof. Dr. Erol Çakmak cesaretlendirmiş. Pansiyonunda 40 kişi ağırlarken, “Erol Hoca, sağolsun bizi bu konuda yönlendirdi” diyor.

Pansiyoncu eğitimi
Efes’in parasal destek sağladığı DATUR projesinde kimseye bir kuruş verilmemiş aslında. Yapılan tek şey ‘balık tutmayı öğretmek.’ Bölgede pansiyoncu adaylarını eğitmek için alıp Ege ve Akdeniz pansiyonlarını gezdirmişler. Pansiyonculuk nasıl yapılır yerinde anlatmışlar. Eğitim dönüşü katılımcılar harekete geçerek kendi pansiyonlarını kurmuş. Pehlivan, şu sıralar çok şık bir pansiyon yatırımı yapıyor.
Projenin yarattığı hareketlilikle Uzundere, Bağbaşı, İspir, Yusufeli ve Ayder’i kapsayan Çoruh Vadisi’nde 18 yeni pansiyon devreye girmiş.

Kelebek, ayı, kuş turları
2007’de başlayan projede Uzundere ve Çoruh Vadisi’nin, alternatif turizm bölgesi olarak hareket kazanması amaçlanıyor. Efes Bira, 1.5- 2 milyon dolar harcamış.
Halk turizmden gelir elde etmeye başlamış. Projeyle turizme girenler 200 bin dolar kazanmış. Başı örtülü yaşlı, genç kadınlar, el emeği göz nuru ürünlerini pazarlamaya başlıyor. Bölge halkının projeyi benimsediğinin bir işareti daha var. DATUR konvoyunu her yerde, hemen herkes, projenin sembolü Sadri Alışık’ın ünlü selamıyla karşılıyor, uğurluyor.
Bölgede kuş, ayı ve kelebek gözlem turları başlamış. Rehber Egemen Çakır, 30 kişilik bir yabancı grubu ağırladıklarını, bu turistlerin kişi başı 1.600 euro’ya bir hafta boyunca kelebek gözlediğini anlatıyor. Çakır, “Bir haftada 145 farklı türü izlediler. Bu rekor. Çoruh Vadisi’nde 200 farklı tür kelebek var” diyor.
Ayı gözleme turunun fiyatı da 1000 euro.

Eski pehlivan, yeni pansiyoncu Ali Koçak

 Özilhan: Daha büyük projelere ilham olsun
Anadolu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, “DATUR projesinden kriz var diye vazgeçmedik. Krizler makul ve ayağı yere basan önerilere en çok ihtiyaç duyduğumuz dönemler. Efes Pilsen, kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerinde turizme önem veriyor.
Bölgelerimizin doğaya, tarihe ve kültüre saygılı bir anlayışla geliştirilen projelerle kalkınabileceğini gözler önüne sermeye çalışıyoruz. Çoruh Vadisi’nde başlattığımız DATUR projesinin, çok daha büyük ve geniş kapsamlı bir kalkınma projesine ilham kaynağı olacağına inanıyorum” dedi.
Efes Bira Grubu Türkiye Başkanı Semih Maviş de “Muhafazakâr olarak bilinen Doğu insanı, evini pansiyon olarak yabancı turistlere açmaya başladı. Yöre gençleri, verilen eğitimlerin etkisiyle turizmde aktif görev alır oldu. İlk kez ‘Çoruh Vadisi Kuşları’ kitabı basıldı ve ‘Kuş Gözlem Festivali’yle turist sayısında önemli artış sağlandı. 2009 bahar sezonunda bölgeye gelen rafting gruplarının sayısı yüzde 200 arttı. Bunlar DATUR’un ilk mütevazı sonucu” dedi.

 Kılıçkayalılar çalışıyor
Kılıçkaya, Yusufeli’nin bir beldesi. Emekli öğretmen Zeliha Yıkıcı (sağda) ile belediye başkanı Erdoğan Gazihan’ın önderlik ettiği Kılıçkaya Kalkınma Derneği turizm odaklı çalışma yapıyor. Aros Festivali düzenleyen Kılıçkayalılar, 30 kişilik Hollandalı grubu köylerinde, evlerinde ağırlamışlar. Ambar Evler projesini geliştirmişler. Köy çocuklarını rehberlik konusunda eğitmişler.

 Neler yapıldı?
- Yabani meyve ve botanik envanteri çıkarıldı. 102 kişiye bölge florası konusunda eğitim verildi.
- Çoruh Vadisi Kuşları kitabı bastırıldı. Kuş Gözlem Festivali düzenlendi.
- Trekking rotaları belirlendi. 23 yerel genç rehberlik için eğitildi.
- Türkiye’nin ilk dağ bisikleti parkuru oluşturuldu, haritaya işlendi.
- Dünya Rafting Federasyonu, 2010 Resmi Avrupa Şampiyonası’nı 35 ülkenin katılımıyla Türkiye’de yapaya karar verdi.
- İlk ayı gözlem ve kelebek turları gerçekleşti.