Tarihte gerek savaş, gerekse sık sık istilaya uğraması bakımından birçok Beylerbeyi, komutan ve valilere ev sahipliği yapan Erzurum'da bir çok cami paşaların ismini taşıyor.

Erzurum'da Paşaların ismini taşıyan birçok cami bulunuyor. Bunlardan en önemlisi olan Lala Mustafa Paşa Camii Kıbrıs fatihi Lala Mustafa Paşa tarafından Erzurum'da Beylerbeyi olarak görev yaptığı sırada yaptırıldı.

Erzurum'da paşa ismi taşıyan diğer bir cami ise Murat Paşa Camisi. Murat Paşa Mahallesi'nde bulunan bu camiyi Sultan 2. Selim zamanında Sadrazam Kuyucu Murat Paşa bu şehirde Beylerbeyi iken, 1573 yılında yaptırdı.

ALİ PAŞA CAMİSİ

Ali Paşa Camii, Erzurum'daki bir diğer Paşa Camisi..Kendi adıyla anılan mahallede bulunan bu camiyi Erzurum Valisi Ali Paşa 1569 yılında yaptırdı. Hasan Efendi isimli birisi 1694 yılında yaptırdığı onarımla günümüze kadar ulaşmasını sağladı.. Caminin önündeki son cemaat yeri 6 ağaç sütunun taşıdığı bir çatı ile örtülü. Giriş kapısı üzerinde de caminin 1694 yılında onarıldığını belirten mermerden dört satırlı kitabesi bulunuyor. Dikdörtgen planlı caminin üzeri toprak bir damla örtülü. İbadet mekanında ise mimari ve bezeme yönünden bir özellik bulunmuyor. Caminin sağ tarafında tuğladan tek şerefeli bir minaresi var. Bahçesinde de 1865 yılında yapılmış bir çeşme bulunuyor.

AYAZPAŞA CAMİSİ

Ayaz Paşa da Erzurum'daki Paşalar Camisi kervanına dahil olan camilerden. Erzurum´un Ayaz Paşa Mahallesi'nde Gürcü Kapı'nın güneyinde bulunan Ayaz Paşa Camisini Erzurum Valisi Ayaz Paşa 1558 yılında yaptırdı. Kareye yakın dikdörtgen planlı caminin son cemaat yeri ile ibadet mekanının üzeri toprak bir dam ile örtülü. İçeriden kalın direklerin taşıdığı üst örtü ibadet mekanını sahınlara ayırıyor. Giriş kapısı üzerinde bitkisel ve geometrik motiflerle bezeli taş lentolar bulunuyor. Minare tek şerefeli olup taş kaideli ve tuğla gövdelidir.

Ayrıca, Caminin yanında Şehzade Ömer'in 1799'da yaptırdığı bir medrese ile Erzurum Valisi İbrahim Hıfzı Paşa'nın 1780'de yaptırdığı çeşmesi bulunuyor.

Diğer Paşa ismi verilen camilerimi ise şöyle:

İbrahim Paşa Camisi:Erzurum Valisi Yazıcızâde Hacı İbrahim Ethem Paşa 1748 yılında yaptırıldı.
Kasımpaşa Camisi: Erzurum´un Gürcü Kapı ile Tahtacılar Caddesi arasında bulunan Kasımpaşa Camisi'ni Erzurum Valisi Cerrah Kasımpaşa 1667 yılında yaptırıldı Esat Paşa Camisi: Erzurum Kalesi ile saat Kulesi arasında bulunan Esat Paşa Camisi şehre hakim yüksek bir tepe üzerinde bulunuyor. Caminin orijinal kitabesi günümüze ulaşamadığından ne zaman yapıldığı kesinlik kazanmıyor. Bununla beraber Şair Cazim'in beş satırlık yazmış olduğu kitabesinden Erzurum Valisi Zarif Mustafa Paşa tarafından 1852'de onarıldığı öğrenildi.

Arslanpaşa Camisi: Erzurum Oltu ilçesi merkezinde, Oltu çarşısının kenarında bulunan camiyi Arslan Paşa 1664-1665 yıllarında yaptırdı.

Arslan Paşa Camisi, kesme taştan kare planlı bir yapı olup ana mekanının üzeri içten kubbe dıştan piramidal bir çatı ile örtülüyor. Son cemaat yeri dört taş sütuna oturan üç küçük kubbe ile örtülmüş durumda..Giriş kapısı sivri kemerli olup mukarnas dizileri ile son buluyor. Ayrıca kapının etrafı geometrik motiflerle çevrili olmakla birlikte kesme taş kaideli minaresi yuvarlak gövdelidir.

İHa

Yayın Tarihi : 19 Eylül 2007 Çarşamba 16:25:30