Atatürk Üniversitesi (AÜ) Ziraat Fakültesi Su Ürünleri Bölümü, alabalıkların DNA düzeyindeki bilgilere ulaşarak, daha hızlı büyüyen balıklar elde edebilmek için harekete geçti.

Su ürünleri yetiştiriciliğinde en fazla kullanılan tür olan 'Gökkuşağı' adlı alabalığın, moleküler teknikler kullanılarak daha hızlı büyümelerine imkan sağlayacak olan proje, Araştırma Görevlisi Ercüment Aksakal tarafından hazırlandı.

Su Ürünleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Sıtkı Aras, bölümde görevli öğretim üyeleri ve öğrencilerin katıldığı sunumda, alabalık çiftliklerinde yapılan üretime hız kazandırılmasını mümkün hale getirecek olan moleküler teknik hakkında bilgiler verdi. Araştırma Görevlisi Ercüment Aksakal, yeni yöntem sayesinde balık üreticilerinin 1 ya da 2 yıl içerisinde bu çalışmayla çok daha hızlı balık üretebileceklerini belirterek, bunun da, ekonomiye iki katı katma değer anlamına geleceğini kaydetti.

HIZLI BÜYÜYEN BALIKLAR ELDE EDİLİYOR
Ercüment Aksakal, klasik ıslah metotlarına nazaran yüzde 10 doğrulukta sonuç veren genetik tabanlı seleksiyon çalışmasıyla, özellikle alabalık çiftliklerinde genetik olarak üstün özelliklere sahip bireylerin anaç seçildiğini kaydetti. Bu anaçlar sayesinde, bir sonraki jenerasyonda hızlı büyüyen balıkların elde edilmesinin mümkün olacağını vurgulayan Aksakal, "Bu çalışmayla anaç balıklardan kan örneği alınıp, DNA düzeyinde bilgiler belirleniyor. Ardından yetiştiricilere seçmeleri gereken anaçlara ilişkin bilgiler veriliyor. Bu bilgiler doğrultusunda yetiştirilen balıklar, sonraki bir ya da iki yıl içerisinde yetiştiricisine daha çok kazandıracaktır. Çünkü Gökkuşağı adını verdiğimiz bu balıklar, daha hızlı büyüyecek, daha hızlı olgunlaşacak ve daha hızlı üreyebilecektir” diye konuştu.
Moleküler biyoloji teknikleri kapsamında laboratuar çalışması yapan Su Ürünleri Bölümü Araştırma Görevlisi Ercüment Aksakal, gökkuşağı türündeki alabalıklardan aldığı kan ve doku örnekleri üzerinde DNA araştırması yaptı. 'Mikrosatalit marker'lar ve PCR cihazı yardımıyla DNA üzerinde balıkların gelişimini inceleyen Aksakal, bu sayede alabalıkların genetiksel özelliklerini belirlediğini iddia etti.
Bu yöntemle üstün verim özelliğine sahip, hastalıklara karşı dayanıklı ve daha hızlı büyüyebilen balıkların belirlenebileceğini belirten Aksakal, "Alabalık üreticileri anaç balıkları genellikle büyük ve iri olan balıklar arasından seçerler. Ancak balığın büyük olması onun yumurtalarıyla dünyaya gelecek olan diğer balıkların büyük olmasını sağlamaz. Biz de bunu düşünerek balıkların DNA'sını inceledik. Kan ve doku örneklerinde DNA izolasyonu yaptıktan sonra bir dizi işlemden geçirdik. Sonuçta;
alabalıkların genetiksel özelliklerini tespit ettik. İşçilik, yemleme ve su kriterleri gibi aynı yetiştirme koşullarında üretilen balıklar içinden yapılacak doğru anaç tercihi, zaman içinde daha büyük balıkların yetişmesine olanak tanıyor. Üreticiler anaç tercihlerini DNA'sı araştırılmış balıklardan yana kullanırlarsa yıllık üretim kapasiteleri iki yılda 10 katına kadar çıkabilir" şeklinde konuştu.

Ziraat Fakültesi Su Ürünleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Sıtkı Aras ise, bölümün, su ürünleri yetiştiriciliğinde bir marka haline geldiğini belirterek, çeşitli türlerdeki balıklardan daha fazla verim alınabilmesi ve üretim yapılabilmesi noktasında çok sayıda bilimsel çalışma yürüttüklerini ifade etti. Balıkların DNA bilgilerinden yola çıkılarak daha hızlı büyümelerine olanak sağlayacak bu çalışma da, alabalık yetiştiriciliği için önemli bir avantaj olacaktır" dedi.

İha

Yayın Tarihi : 27 Ağustos 2009 Perşembe 11:59:04