Hınıs Genel Bilgi

Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Erzurum İli’ne bağlı bir ilçe olan Hınıs, doğuda Karaçoban, güneyinde Muş İline bağlı Varto ve Bulanık, batısında Varto ve Tekman, kuzeyinde Tekman ve Karayazı ilçeleri ile çevrilidir.

Erzurum’un güneydoğusunda yüksek bir platoda yer alan Hınıs, Hınıs-Varto çöküntü alanının kuzeydoğu kesimindedir. Bingöl ve Hamurpert Dağları bölgeyi engebelendirmektedir.

İlçedeki belli başlı akarsular Haftrenk Çayı, Ambarcı Dresi, Kilise Dresi, Nacaran çayı, Holhisar ve Halilçavuş çaylarıdır. Bingöl Dağlarından kaynaklanan Hınıs çayı doğu-batı doğrultusunda akarak Hınıs Ovasından geçer ve ilçe sınırları dışında Murat Nehrine katılır. İlçedeki Hınıs Ovası tarıma elverişli alanıdır. Ayrıca Bingöl Dağları üzerinde de irili ufaklı bir çok göl bulunmaktadır.

Erzurum’a 150 km. uzaklıktaki ilçenin denizden yüksekliği 1.720 m.dir. Yüzölçümü 1.799 km2, toplam nüfusu 53.950’dir.

İlçede genel olarak sert karasal bir iklim sürmektedir. Kasım-Aralık ayları arası kışın en şiddetli geçtiği zamandır. İlçe,deprem kuşağı üzerinde olup, 1959-1966 yıllarında iki büyük deprem geçirmiştir.

İlçe ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Hınıs Ovasında buğday, şeker pancarı, patates, arpa, çavdar, baklagiller, elma ve soğan yetiştirilmektedir. Hayvancılıkta koyun ve sığır besiciliği yapılmaktadır. Dünya Bankası destekli proje çerçevesinde yörede hayvancılık geliştirilmektedir. Hayvansal ürünler arasında süt ürünleri, yapağı,kıl ve deri bulunmaktadır. Köylerdeki el tezgâhlarında halı ve kilim dokunmaktadır. İlçedeki linyit yatakları işletilmektedir.

İlçenin tarihi kesinlik kazanamamıştır. Malazgirt Savaşı’ndan (1071) buraya Türkmen boyları yerleştirilmiştir. İlhanlıların da bir süre yöreye hakim oldukları burada bulunan Hınıs Kalesinden anlaşılmaktadır. Hınıs’ın dışındaki diğer yerleşim alanları gibi yöre, İranlılar ile Bizanslılar arasında el değiştirmiştir. Osmanlıların ne zaman egemen oldukları konusunda tam bir bilgi yoktur. Büyük olasılıkla Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferi dönüşünde Osmanlı topraklarına katıldığı sanılmaktadır. Kanuni Sultan Süleyman zamanında Hınıs Kalesi onarılmıştır.

XIX.yüzyılda Erzurum vilayetinin merkez sancağına bağlı bir kaza merkezi olan Hınıs, 1916’da Rus işgaline uğramış, Rus İhtilali’nin olmasıyla da 1918’de yeniden Osmanlı topraklarına dahil olmuştur. Hınıs Belediyesi Cumhuriyetten önce kurulmuştur.

İlçede bulunan belli başlı tarihi eserler; Hınıs Kalesi , Ulu Cami ve Hınıs Kilisesi'dir.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar; http://www.hinis.bel.tr/ adresinden alınmıştır.