KuzeyDoğa Derneği'nin Kafkas Üniversitesi ve Kars Çevre ve Orman Müdürlüğü ile beraber yürüttüğü Kars-Iğdır Doğal Zenginlik projesi kapsamında, Kars Valiliği, Kars Belediyesi, Arpaçay Kaymakamlığı ve Kuyucuk köyünün desteğiyle 2004 yılından beri Kars'ın Kuyucuk Gölü'nde yürüttüğü çalışmaların sonucu olarak Kuyucuk, Türkiye'nin 13. ve Doğu Anadolu'nun ilk 'Ramsar' alanı oluyor.

09-10 Mayıs Dünya Göçmen Kuşları Günü, Ramsar alanı olan Kars'ın Arpaçay ilçesine bağlı Kuyucuk köyündeki Kuyucuk Gölü'nde kutlandı. Kutlamalara; Kars Çevre ve Orman Müdürü Erol Bilgir, ABD'nin Stanford Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Çağan Şekercioğlu, Kuyucuk Köyü Muhtarı Turan Demir, Carcıoğlu ve Duraklı köyü muhtarları, Arpaçay Yatılı İlköğretim Bölge Okulu (YİBO) idareci, öğretmen ve öğrencileri ile 150'den fazla vatandaş katıldı.

Dünya Göçmen Kuşları Günü vesilesi ile Kuyucuk Gölü'nün Ramsar alanı olması da kutlanınca ortaya renkli görüntüler çıktı. Aynı zamanda da Kuyucuk köylülerinin desteği ile Ercan Birdal başkanlığında Kuyucuk Köyü Kuş Cennetini Korumak ile Yerel Halkın Mesleki Eğitimini İş Yaratma ve Girimcilik Becerisini Kazandırma Derneği'nin kurulduğu ilan edildi.

ABD'nin Stanford Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Çağan Şekercioğlu yaptığı açıklamada, "Bu hafta sonu tüm dünyada Dünya Göçmen Kuşlar Günü olarak kutlanıyor. Bu özel gün 2006 yılında, tüm dünyadaki göçmen kuşların ve yaşam alanlarının korunmasına dikkat çekmek için uygulanmaya başladı. Dünya Kuş Gözlem Günü gibi halkın ve karar vericilerin kuşların ve yaşam alanlarının korunmasındaki ilgisini çekmek ve bilinçlendirmek için çeşitli etkinliklerle kutlanıyor. Ana amaç ilgi ve dikkat çekmek, bilinçlendirmek,
kuşların ve yaşam alanlarının korunmasını teşvik etmek" dedi.
Bu yılki Dünya Göçmen Kuşlar Günü'nün temasının insan kaynaklı 'Göç Sırasındaki Engeller' olduğunu da belirten Şekercioğlu, "Dogal engellerin yanısıra insanoğlu kuşların bu zorlu yolculuklarını daha fazla karmaşıklaştırmak için, ekstra engeller oluşturmuştur. Gökdelenler, uzun cam binalar, rüzgar tribünleri, elektrik direkleri bunlardan sadece birkaçı. Bildiğimiz gibi tüm bunlar kuşlar için görünmez olabilmekte ve her yıl büyük oranda kuşun ölmesine veya yaralanmasına neden olmakta ve gitgide göçmen
kuşların tüm popülasyonları üzerine zararlı bir etkisi olan ölümcül engeller sunmaktadır. Bu şekildeki ölümler sıkça istenmese ve büyük oranda kaçınılabilir olsa da, her yıl yoğun bir şekilde göçmen kuşların göç yolları boyunca binlerce yeni yapı inşa edilmektedir. Rüzgar gücünden enerji elde etmek için kullanılan dünyanın birçok deniz kıyısı ve dağ zirvesi, dünyanın bazı iyi bilinen ve başlıca göç rotaları üzerinde kuruludur. Dünya Göçmen Kuşlar Günü 2009'un amacı, göçü engelleyen bu insan yapımı engeller konusundaki farkındalığı artırmak ve bu yapıların göçmen kuşlar ve onların göç yolları üzerindeki olası etkileri hakkında insanları bilgilendirmektir. Özellikle göçmen kuşların rotası üzerinde bulunanlar, hafta sonu yapacağınız gözlemlerde, tanıştığınız insanlara bu günden bahsedebilir, göçmen kuşların binlerce kilometre yolu kat ederken geçtikleri sulak alanların, ormanların, vadilerin vesaire durumundan bahsedebilir ve bilgi verebilirsiniz. 9-10 Mayıs tarihlerinde yapacağınız kuş gözlem
kayıtlarınızı 'KusBank'a' girerek Dünya Göçmen Kuşlar Günü'ne ithaf edebilirsiniz" diye konuştu.

DOGU ANADOLU'NUN İLK RAMSAR ALANI KUYUCUK
Şekercioğlu, Kuyucuk Gölü'nün Ramsar alanına dahil edilmesi ve Ramsar'ın önemiyle ilgili olarak da şunları söyledi:
"İran'ın bir şehri olan Ramsar'da 1971'de imzalanan anlaşma sonucu dünyanın en önemli sulak alanlarının tescillenmesine karar verilmişti. Ramsar statüsü kazanmak, bir sulak alanın bir nevi altın madalya ya da beş yıldız kazanması demek. Bir yerin Ramsar alanı olması için Dünya Ramsar Sekreterliği'nin belirlediği bilimsel kriterlere uygunluk göstermesi ve dünya çapında önem taşıması gerekiyor. Bu kriterlere uygunluk sağlayan alanları değerlendirip, Ramsar Sekreterliği'ne yollama kararını, sadece ülkenin
sulak alanlar komisyonu verebiliyor. Dokuz kriterden birini karşılamak Ramsar alanı olmaya hak kazanmak demek oluyor.
Son beş yıldır KuzeyDoğa Derneği, Kuyucuk Gölü'nde topladığı bilimsel veriler ise, alanın bir değil, beş ayrı Ramsar kriterini karşıladığını gösterdi. Bu çalışmalar kapsamında, Türkiye'nin ilk su kuşu halkalama istasyonu Kuyucuk Gölü'nde kuruldu. KuzeyDoğa ekibi, Kafkas Üniversitesi ve diğer üniversite öğrencileri ve 14 ülkeden düzinelerce gönüllü özveriyle gece gündüz çalışarak Kuyucuk Gölü'nde 100'den fazla kuş türünden 2 binin üzeri bireyi halkaladı ve gölün dünya çapındaki önemini belgeledi. Bunun
yanında KuzeyDoğa Derneği'nin gölde gerçekleştirdiği düzenli kuş sayımlarıyla, gölü en ez 204 türden binlerce kuş türünün kullandığı, zaman zaman bu sayının 35 bini geçtiği tespit edildi. Eylül 2004'de Kiraz Erciyas, Cemal Özsemir ve Dr. Çağan Şekercioğlu'nun Kuyucuk Gölü'nde 20 binden fazla angıt ve 10 binden fazla boz kaz saymasından bir yıl sonra, Eylül 2005'de Kuyucuk Gölü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ilan edildi."

İNGİLTERE'NİN WHITLEY GOLD ÖDÜLÜ, DR. ŞEKERCİOĞLU'NA
İNGİLTERE KRALİYET PRENSESİ ANNE TARAFINDAN TAKDİM EDİLDİ
KuzeyDoğa Derneği yok olmuş sazlıkların aşırı otlatmadan korunması için, 2008 yılında Kaliforniya Eyalet Üniversitesi Profesörü Dr. Sean Anderson ile beraber Kuyucuk Gölü'nün ekolojik restorasyonuna, Arpaçay Kaymakamlığı ve Kuyucuk köyünün desteğiyle başladı. KuzeyDoğa Derneği, bu doğal zenginlikten yerel halkın da faydalanması için, bölgeyi yerli ve yabancı basında düzenli olarak tanıtıyor. Kars Valiliği'nin verdiği tam destekle, Kuyucuk köyündeki boş öğretmen lojmanı konforlu bir konuk evine
dönüştürüldü, yüzlerce doğa meraklısi0 zirvesi, dünyanın bazı iyı Kuyucuk Gölü'ne getirildi, 2006 yılından beri Kars'ta ilk kez Dünya Kuş Gözlem Günleri gölde kutlandı ve 2008 yılında düzenlenen ilk Kuyucuk Doğa Festivali'ne Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay katıldı. Tüm bu faaliyetler sonucu, 2008 yılında İngiltere'nin en önemli çevre koruma ödülü olan Whitley Gold ödülü, KuzeyDoğa Derneği Başkanı Dr. Çağan Şekercioğlu'na İngiltere Kraliyet Prensesi Anne tarafından takdim edildi.

KUYUCUK GÖLÜ'NDE 204 KUŞ TÜRÜ TESPİT EDİLDİ
Kars Valiliği, İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Kafkas Üniversitesi ve KuzeyDoğa Derneği'nin yılardır süren bu ortak çalışmaları sonucunda, Kuyucuk Gölü, Türkiye sınırları içinde Doğu Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerini içine alan 350 bin kilometrekarelik bir alandaki ilk Ramsar alanı olmaya hak kazandı. Türkiye'nin en büyük gölleri olan Van Gölü ve Tuz Gölü'nün daha Ramsar statüsüne kavuşmadığı, 122 önemli sulak alanın sırada beklediği ve Türkiye'nin en son Ramsar alanının 2 Mayıs 2006 tarihinde kabul edildiği düşünüldüğünde, Kuyucuk Gölü'nün dünya çapındaki önemi ve Ramsar'ın Kars için ne kadar büyük bir gurur olduğu daha iyi anlaşılabiliyor. Hem Önemli Kuş Alanı (TR085), hem de Önemli Doğa Alanı (DOG025) olan Kuyucuk Gölü, Doğu Anadolu ilkbahar ve sonbahar göçlerinde kuşların en önemli durak noktalarından biri. KuzeyDoğa ekibinin yapmış olduğu halkalama ve kuş gözlem çalışmaları sonucu 204 kuş türünün alanı kullandığı tespit edildi. Türkiye'de toplam 465 tür kuşun olduğu düşünülürse 216 hektar olan Kuyucuk Gölü için bu gerçekten büyük bir sayı. Bu türlerin 150 tanesi 2004 yılından beri KuzeyDoğa ekibi tarafından bölgede yapılan çalışmalar esnasında ilk kez alanda kaydedildi. Araştırmalar yapıldıkça bu sayının artacağı, gölde Türkiye'deki kuş türlerinin yarısından fazlasının kaydedileceği ve alanı kullanan kuş türü sayısının 250'yi geçeceği tahmin edilmekte. Bölgedeki kuş halkalama, sulak alan restorasyonu, doğa turizmi, tanıtım, çevre köylerde yöre halkına ve öğrencilere yönelik çevre eğitimi çalışmaları yürüten KuzeyDoğa Derneği ve Kars Çevre ve Orman Müdürlüğü, 2008 yılı ilkbaharında Çevre ve Orman Bakanlığı Sulak Alanlar Şubesi'ne başvuruda bulunmuş, Kuyucuk Gölü'nün koruma ve Ramsar sınırlarının çizilmesi ve Ramsar başvurusunun uluslararası komisyona yapılması için Sulak Alan Komisyonu'nu alana davet etmişti. Sulak Alan Komisyonu teknik ekibinden Hidrojeoloji Yüksek Mühendisi Dr. Teoman Meriç ve Çevre Orman Bakanlığı şehir plancısı Hakan Erden'in 8 Ekim 2008 tarihinde Kuyucuk Gölü'ne
gelmesi ve Kars'ta bulunan tüm ilgili kurumların da katılımıyla Kuyucuk Gölü koruma ve Ramsar sınırları çizildi. Bu çalışmada tampon bölge, sulak alan sınırı, ekolojik etkilenme bölgesi ve mutlak koruma bölgesi olmak üzere tüm sınırlar çizildi.
Bu sınırlar 2 Nisan 2009 tarihinde Ankara'da toplanan Ulusal Sulak Alan Komisyonu (USAK) tarafından onaylandı ve Bakanlığın Ramsar uluslararası komisyonuna Kuyucuk Gölü'nün Ramsar statüsü için başvurusunun yapılması kararı komisyondan çıktı. Bu aşamadan sonra gerekli protokoller Bakanlık sulak alan şubesi tarafından hazırlanıp Uluslararası Ramsar Komisyonu'na başvuru süreci tamamlanacak. Kuyucuk Gölü'nün Ramsar statüsü onaylandığı takdirde Türkiye'nin on üçüncü ve Samsun-Adana hattının doğusundaki ilk
Ramsar alanı olacak. Bugüne kadar Türkiye'de Ramsar ilan edilen alanlar sadece 12 tane. Bunlar Akyatan Gölü, Yumurtalık Lagünü, Manyas Gölü, Uluabat Gölü, Burdur Gölü, Gediz Deltası, Sultan Sazlığı, Seyfe Gölü, Kızören Obruğu, Meke Maarı, Göksu Deltası ve Kızılırmak Deltası.

iha

Yayın Tarihi : 10 Mayıs 2009 Pazar 17:37:22