Dolunay'ın seçim beklentileri

Kars Dolunay Derneği Başkan Yardımcısı ve Engelliler Birim Başkanı Faruk Ocak, seçim öncesinde adaylardan beklentilerini sıraladı ve “Engellilerin ve kadınların özgürlüklerini ve eşitliklerini sağlayıcı kent politikaları geliştirilmelidir” dedi.

Ocak, İHA’ya yaptığı açıklamada, “İlk insanlar yaşam savaşlarını verirken yaşamlarını doğanın yasaları çerçevesinde sürdürmeye mecbur kalmışlardır. İnsanoğlunda ilk çağlarda güçsüzleri koruma kavramı pek gelişmemiştir. Doğal koşullara ayak uyduramayanlar yok olmuştur. Dünya tarihine göz attığımızda, üstün toplumlar yaratma hayali peşinde koşanlar, güçsüz insanları, zayıf toplumları yok edebilmek için korkunç planlar yapmışlardır.

güç koşulları yetmezmiş gibi, tarih boyunca yaşanmış savaşların çoğu da bu planların sonucu ortaya çıkmıştır. İnsanlık, doğanın yasalarına karşı aklını kullanarak bilim ve teknolojideki gelişimini sürdürerek, bu zorluklarla başa çıkmayı bir nebze olsun başarabildiyse de savaşların önüne geçmekte bu başarıyı tekrarlayamamıştır. Dayanışma ve eşitlik kavramları, Fransız Devrimi ile başlar. Bu kavramın oluşmasıyla insanlar arasında kulluk ve kölelik ilişkileri darmadağın olmuştur. Yeni oluşan bu kavramlar da insanlığı, güçsüz olanları ve engelli bireyleri koruma altına alma bilincini geliştirmeye başlamıştır. Ülkemizde de aynı aşamalardan geçilmiştir. Tarihin beşiği Anadolu’da, bu topraklarda, yaşayan insanların neler yaptıklarını arkeolojik araştırmalardan öğreniyoruz. Bu topraklarda yaşamış insanların karakteristik yapısından olacak ki düşkünlere, güçsüzlere ve engeli olan bireylere sürekli özel ilgi gösterilmeye çalışılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nde Atatürk’ün akıllıca atılımları her ne kadar ortaçağ zihniyetine darbe indirdiyse de ne yazık ki hala “sakatlık” bir beddua gibi kabul edilir. Zihinsel engelli çocuklar toplumdan gizlenir. Türü ne olursa olsun engelliler toplumdan kopuk yaşamaya mahkum edilmektedir” dedi.
‘ENGELLERİ KALDIRACAĞIZ!’ VAATLERİ SÖZDE KALMAMALI
Ülkemizdeki tüm düzenlemelere ve olumlu gelişmelere rağmen Kars’ta binlerce engellinin halen birçok engelle yaşamak zorunda kaldığını da belirten Ocak, “Oysa bu engelleri kaldırmak için görevlerin çoğu Belediyelere verilmiştir. Bu yüzden tüm Belediye Başkan Adayları; kadınların, engelli bireylerin ve onların ailelerinin hayatlarını kolaylaştırmaları gerekiyor. Ama engelliler konusu o kadar önemsenmiyor ne yazık ki. Belediye Başkan Adaylarımızın bol miktarda vaat içeren seçim beyannamelerinde biz engellileri de hatırlamışlar ve ‘Engelleri kaldıracağız!’ diye vaatte bulunmuşlar. Bunların vaat değil de gerçek anlamda hayata yansıması gerekmektedir çağdaş bir Kars için. Bu yüzden bu hakları hatırlatmak ve hayata geçirilmesi için talepte bulunmayı kendimize görev edindik” diye konuştu.

Ocak taleplerini şu şekilde sıraladı:
Engellilerin ve kadınların özgürlüklerini ve eşitliklerini sağlayıcı kent politikaları geliştirilmelidir.

Engelliler ve kadınların kentte dolaşabilmeleri için olanaklar sunmaları; onların yaşamlarını kolaylaştıracak kamu binaları ve toplu konutlarda binaların proje, kabul ve keşif aşamasında imar mevzuatında ulaşılabilirlikle (fiziksel engellerin kaldırılmasıyla) ilgili hükümler dikkate alınmalıdır.
Kentlerde engeliler için açık alanlar oluşturulmalı; oyun alanları, parklar, eğlence yerleri, kültürel alanlar gibi rekreasyon alanlarında, toplu taşım araçlarında, şehir merkezlerinde, büyük alışveriş merkezlerinde engellilerin kullanmalarına ilişkin düzenlemelerin (rampa, tekerlekli sandalye geçişine imkan verecek kapılar, uygun wc’ler, görme engelliler için yön tayinine yardımcı olacak kabartma yazı ya da sesli butonlar,...) gerçekleştirilmesi için ruhsatlanma aşamasında gerekli denetim sağlanmalıdır.

Rampa eğimlerinin standartlara uygun olmalı ve düşük kaldırımlar yapılmalıdır. Kaygan zeminli kaldırımlar olmamalı. Kaldırım üzerinde olan TEDAŞ ve TELEKOM’a ait kutular, altyapı kapakları kadınlara ve engellilere engel oluşturmayacak bir düzende olmalı. İnsanca yaşama, insanlar arası iletişimi artırmaya yönelik projeler geliştirilmelidir. Başbakanlık Özürlüler İdaresince hazırlanan Engelsiz Kent Projesine katılıp, bu proje biran önce uygulanıp bitirilmelidir. Belediyeler 572 sayılı Kanun Hükmünde Kararname gereğince özürlülere uygun düzenlemeleri standartlara uygun olarak yapmak zorundadır. (572 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname Madde 3-4)

Tüm yerel yöneticiler, herkesin sağlıklı konut edinme hakkını savunmalı ve bu olanaktan tüm kentlilerin yararlanabilmesinin koşullarını yaratmalıdır. Sosyo ekonomik seviyesi yetersiz olanların desteklenmesi; eski konutlarda oturan ve ekonomik olanakları, konutları yenilemeye elverişli olmayanların desteklenmesi politikalarının yürürlüğe konulması; sosyal ve ekonomik olanakları kısıtlı olanların konut edinme haklarını kullanabilmesi için onların piyasa/pazar koşullarına terk edilmemesi gerekmektedir.

Kentlerde yaşayanlar, engellilik ve sosyo ekonomik bakımından bu sorunu yaşayan insanlara duyarlı olmalıdır. Kentlerin tasarlanması aşamasında (evlerin, işyerlerinin, seyahat, iletişim ve kamu ulaşımı konularının), uygulaması aşamasında, engelliler ve kadınlar için, BM kadın ve engelli hakları bakışı ile ele alınmalı; trafik ışıklarına görme engelliler için sesli sinyalizasyon ve üst geçitlere de ortopedik engelliler için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Şehir içi ulaşım hizmetlerinden engellilerin de yararlanabilmesi için, her hatta rampalı geçişi sağlayacak uygun otobüslerin konulması ya da her dolmuşun gerektiğinde bu hizmeti verebilecek bir donanıma sahip olmasını sağlayacak ek düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Belediyeler toplu taşıma araçlarından engellileri ücretsiz veya indirimli olarak yararlandırmak zorundadır. (572 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname Madde 3-4)

Tüm kent sakinlerinin ve engellilerin eğlence, dinlence ve spor yapma hakları gözetilerek kentlerin tasarımı ve uygulamasının bu doğrultuda gerçekleştirilmesi gerekir. Bu nedenle kamuya ait yerlerde, şehir merkezlerinde engellilere yönelik girişler, WC'ler yapılmalıdır.
Engelliler için bakım merkezi yapılarak hizmete biran önce sunulmalı; Burada barınacak engelliler her türlü eğitim almalarına olanak sağlanarak toplumdan dışlanmışlık psikolojisine yenik düşürülmemelidir. Çocukların ve özellikle engellilerin kas gücünü artırmak amacı güdülerek yüzme havuzu projesi bir an önce hayata geçirilmelidir.
Tüm engel gruplarına ait engellilerle ilgili sembollerin hem engellilerin bilgilendirilmesini sağlamak, hem de toplumda bu konuda bir duyarlılık oluşturmak amacıyla tv ve radyolarda engellilere yönelik programlar hazırlanmalı ya da bu tür programların hazırlanması teşvik edilmelidir. Halkı bilinçlendirecek ve engellilere yardımcı olacak şekilde kullanılması sağlanmalıdır.
Yerel yönetimler, sosyal ve ekonomik kalkınmayı bir bütün olarak kavramalı. Engellilerinde bölgelerinin ve yakın çevresinin sosyal ve ekonomik olarak bir parçası olduğu gerçeği dikkate alınarak projeler düzenlenmeli, büyük alış, veriş yerlerinde engelli tüketici hakları gözetilerek yapılandırılmalı; Su, doğalgaz ve çöp vergisi gibi belediye hizmetlerinden engellilerin yaşam standartlarını yükseltmek için belediye meclisi kararıyla % 50’ye varan indirimler yapılandırılmalıdır.
Kars nüfusunun büyük bir çoğunluğunu ilgilendirmesine rağmen hala engelli sayısının ve ilgili diğer bilgilerin kesin bir biçimde ortaya konamayışı şehrimizdeki engelli kitlesinin durumunu açık bir şekilde ortaya koymaktadır. Engelli sayısı, engel grubu, eğitim durumu, ihtiyaçları vb. bilgilerin bir an önce netleştirilip, ihtiyaca göre hedefler saptanması gerekmektedir biran önce bu veri bankası oluşturulmalıdır.

Belediye bünyesinde engellilere yönelik engelliler meclisi oluşturularak, engellilere rehberlik etmesi ve yapılacak düzenlemelerin engellilerin kullanımlarındaki uygunluğunda danışmanlık yapması sağlanmalıdır.
1580 Sayılı Belediyeler ve 3030 sayılı Büyükşehir Belediyeleri Yasası, belediyelere ait ve belediyeler tarafından işletilen veya kiraya verilen büfeler, otoparklar gibi işyerlerinin engelliler tarafından işletilmesi konusunda kolaylık getirmiştir. (572 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname Madde 3-4) Bu madde gereğince buraların işletilmesinde engellilere öncelik tanınmalıdır.

Avrupa Konseyi tarafından imzaya açılan; “Avrupa Kentsel Şartı”na Kars belediyesinin imza atmasını beklemekteyiz. Ülkemizin ”Avrupa Kentsel Şartı”nı 1992 yılının Mart ayında kabul ettiğini hatırlatarak, söz konusu şartlar arasında da güvenlik, kirletilmemiş sağlıklı bir çevre, istihdam, konut, dolaşım, sağlık, spor ve eşitlik haklarının bulunduğunu söyleye biliriz. Avrupa Kentsel Şartına hükümetlerin değil, yerel yönetimlerin imzası gerekmektedir biran önce imzalanması gerekliliğini bildiririz.