Kars Valiliği koordinesinde hazırlanarak Kültür ve Turizm Bakanlığı’na sunulan Marka Kent Kars Eylem Planı’nda, projelerin tespitine ve 2 yıl içerisinde 3 milyon 800 bin Dolar tutarındaki proje bütçesinden ilgili projelerin hayata geçirilmesine karar verildi.

Kars Valisi Mehmet Ufuk Erden konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Sürdürülebilir turizm yaklaşımı ile istihdamın artırılması, bölgesel gelişmede turizmin öncü sektör konumuna ulaştırılması ve Türkiye’nin 2023 yılına kadar uluslararası pazarda turist sayısı ve turizm geliri bakımından ilk 5 ülke arasında önemli bir varış noktası ve uluslararası bir marka haline getirilmesinin sağlanması, Türkiye Turizm Stratejisi 2023’ün ana vizyonudur. Söz konusu ana vizyona yönelik ilkeler arasında en önemlileri ise; ucuz ürün yerine markalaşan turizm bölgeleri oluşturmak, uluslararası işbirliğinin geliştirilmesi, turizmde ürün çeşitlendirilerek tüm yıla sezonun yayılması, yurt içi ve yurt dışı pazarlamanın etkin yapılması, yönetişim mekanizmalarının devreye sokulması ile altyapı sorunlarının çevre ile uyumlu çözülmesi ve yöresel mimari değerlerin korunarak turizm hizmetine sunulabildiği sıra dışı konaklama ünitelerinin desteklenmesidir” dedi.

KARS, ÖNEMLİ TURİZM DESTİNASYONUNA SAHİPTİR

Vali Erden, Kafkaslardan Anadolu’ya girişte Doğu Anadolu Bölgesi’nin yüksek platosu üzerinde kurulan Kars’ın, Arkeolojik araştırmalarla 13 bin yıldan beri yerleşim gören ve bu platoda yaşam şekillenirken değişik medeniyetlerin oluşturduğu bir kültür merkezi haline geldiğini ifade etti. Kars’ın, tarihi ve sosyal gelişimindeki kültürel birleşimleri de günümüze taşıyabildiğini belirten Vali Erden, “Somut bir anlatımla ifade edildiğinde, Anadolu’nun Asya ile Avrupa arasında oynadığı tarihsel ve kültürel köprü görevini; Kars ise Kafkasya ile Anadolu arasında üstlenmiştir. Çağımızın hızlı teknolojik ve ekonomik gelişmelerine paralel olarak turizm tüketim kalıplarında da önemli bir değişim gözlenmekte, klasik anlamda deniz-güneş-kum üçgeninin hakim olduğu alışılmış turizm hareketliliğinin yerine; Türkiye Turizm Stratejisi 2023 ile 2007-2013 yıllarını kapsayan Türkiye Turizm Stratejisi Eylem Planında da doğa ile iç içe ve bozulmamış temiz bir çevrede sürdürülebilir turizm anlayışı kültür turizmi, kış turizmi, eko turizm ön plana çıkmaktadır. Bu bağlamda Kars, gerek coğrafi konumundan kaynaklanan özellikleri ile gerekse de sahip olduğu arkeolojik ve etnografik değerleriyle bölgemize yoğun turist çekebilecek bu yeni önemli 3 turizm destinasyonuna sahiptir” diye konuştu.

TURİST SAYISINDA ARTIŞ GÖZLENİYOR

Kültür turizmi, kış turizmi ve eko turizm alanında son yıllarda yapılan alt yapı ve çevre düzenleme çalışmaları sonrasında Kars’a gelen turist sayısında artış gözlendiğini de vurgulayan Vali Erden, “Kars'ta Ani Ören Yeri'ni ve Kars Müzesi'ni ziyaret eden turist sayısı, önceki yıla oranla yüzde 30.7 arttı. 2007 yılında 17 bin 345 olan turist sayısı 2008 yılında 22 bin 667'ye ulaşmıştır. Burada Türkiye’de 2008 yılı ortalama turist artışının ise yüzde 12 olduğunu belirtmeliyim. Bununla birlikte ülkemize 2007 yılında gelen toplam 23 milyon turist sayısı dikkate alındığında ilimizin ülke ortalamasına göre istenilen düzeyde yabancı turisti çekemediği görülmektedir. Ancak Doğu Anadolu Bölgesine 2005-2007 yılları arsında gelen yıllık ortalama 63 bin turist sayısı dikkate alındığında Kars’ın 2008 yılında aldığı 20 bin turist sayısı şehrimizi Doğu Anadolu Bölge turizminde aldığı yeri daha açık bir şekilde göstermektedir. Tarihi İpek yolu üzerinde kurulmuş ilk ticaret kenti Ani Antik Şehrini, Anadolu’nun ilk Türk Camisi Ebu-l Menuçehr Camisi sınırları içerisinde bulunduran ve 1855 Kars zaferi sonrasında Anadolu’da ilk Gazilik Madalyasını alan şehir unvanı ile Kars her zaman ilklerin yaşandığı bir kent olmuştur. Paleolitik döneme tarihlenen Kağızman İlçemizdeki Camuşlu Kaya resimleri ile İl merkezimize 8 kilometre uzaklıktaki Borluk Vadisi Kaya resimleri Ön Asya’daki önemli prehistorik merkezler içerisinde yer alırken, Kars Kalesi ve Ani Ören Yeri ile birlikte 5 Arkeolojik Sit alanı, 1 Kentsel Sit alanı, 1 Tarihi Sit alanı ve 1 Doğal Sit alanının yanı sıra çoğunluğu sivil mimari örneklerinden oluşan 321 adet tescilli taşınmaz kültür varlığının yer aldığı şehrimiz bu tarihi ve arkeolojik değerleri ile ülkemizdeki kültür turizmi potansiyeline sahip illerin başında yer almaktadır” şeklinde konuştu.

ESKİ VALİ KONAĞI’NIN ETNOGRAFYA MÜZESİ OLACAK

Vali Erden, Ortaçağda bir ticaret şehri olan Ani Ören yerindeki camiler, kiliseler, tapınaklar, saraylar, kervansaraylar antik şehrin kültürel çeşitliliğini ve zenginliğini yansıttığını da kaydederek, şunları söyledi:
“Bu zengin kültürel mirasın korunması için Kültür ve Turizm Bakanlığımızın koordinasyonunda Ani Ören Yeri’ndeki restorasyon çalışmaları ile bilimsel arkeolojik kazıların titizlikle sürdürülmesi devam etmektedir. İlimize gelecek turist sayısını artırmak amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığımız, Ulaştırma Bakanlığımız ve Valiliğimizce yürütülen Ani Ören Yeri çevre düzenlemeleri kapsamında Kars-Ani Ören Yeri arasındaki 42 kilometrelik bölünmüş yol tamamlanmış, Ani Ören Yeri karşılama merkezinin açılması ile Ani girişindeki Ocaklı köyümüzün ‘Turizm Köyü’ olabilmesi ve köy halkının turizme dahil edilmesi için de çalışmalarımız hızlandırılmıştır. Bunun yanı sıra Anadolu’ya gelen ilk alperenlerden olan ve oluşturduğu tasavvuf felsefesi ile Mevlana’yı da 3 asır önceden etkilemiş olan Ebu-l Hasan Harakani’nin türbesinin bulunduğu Evliya Cami’nin, 12 Havariler Kilisesinin, Taşköprü’nün, Osmanlı Dönemi Hamamları ile Osmanlı Dönemi Konaklarının bulunduğu Kaleiçini ve Kars Kalesi’ni; Vakıflar Genel Müdürlüğü ve yerel yönetim ile birlikte gecekondulardan temizleyerek buranın turizme açılması için yoğun çaba sarf etmekteyiz. 1877-78 Osmanlı-Rus savaşından sonra Kars’ın Rus işgalinde kaldığı 40 yıllık süre içerisinde, Kars ovasına açılan ve bugünkü şehir merkezini oluşturan alanda o dönemde Hollandalı mühendislere yaptırılan yeni şehir planı ile 1880-1917 yılları arasında birbirini dik kesen ızgara planlı caddeler üzerine Baltık mimari tarzında düzgün kesme bazalt taşından Barok ve rokoko üslubunda konaklar ve binalar yapılmıştır. Bu yapıların dış cephelerinde yalancı sütunlar, bordür süslemeler ve kartuşlar yer alırken, iç mekanlarında ise binadaki ısınmayı sağlayan şömine biçimli Peç adı verilen ısıtma sistemi ile dikkati çeken bu sivil mimari örneği yapılardan günümüze ulaşan 193 tanesi tescil edilerek koruma altına alınmıştır. Baltık mimari tarzında yapılan ve şahıs mülkiyetinde bulunan konakların restorasyon projelerinin hazırlatılması için Kültür ve Turizm Bakanlığımızca başlatılan proje yardımı kapsamında 10 adet taşınmazın proje yardımı sağlanarak restorasyon projeleri tamamlanmış, 13 taşınmazın da hazırlanarak Bölge Kuruluna gönderilen projeleri onaylandıktan sonra mülkiyet sahiplerine söz konusu proje yardımları yapılmasına devam edilecektir. Kent merkezinde yer alan Baltık mimari tarzındaki bu yapıların en seçkin örneklerinden birisi olan Eski Vali Konağı’nın restorasyonu ve çevre düzenleme çalışmalarında da son aşamaya gelinmiştir. Eski Vali Konağı’nın Etnografya Müzesi olarak düzenlenmesini planlamaktayız. Yine kentsel sit alanı içerisinde Baltık mimari tarzındaki yapılardan en az ikisinin satın alınması ya da kamulaştırılması ile ‘Kars Evi’ ve ‘Minya Kars’ olarak düzenlenmesi için çalışmalarımız devam etmektedir. Bununla birlikte atıl durumda bulunan ve Baltık mimarisini yansıtan kamu kurumu binalarının da turizme açılması için çalışmalar başlatılmıştır. Bunun yanı sıra 5225 sayılı Kültür Yatırımlarını ve Girişimlerini Teşvik Kanunu kapsamında yer alan ve kültür varlıkları ve somut olmayan kültürel mirasın korunması, sürdürelebilir kültürün birer öğesi haline getirilmesi amacıyla 2007 yılında Kars Halk Ozanları ve Halk Aşıklığı geleneğini sürdürülmesi için hazırladığımız projeyi Kültür ve Turizm Bakanlığımıza sunduk. Bu kapsamda Kaleiçi Mahallesindeki 18. yüzyılda yapılmış Osmanlı dönemine ait Ahmet Tevfik Paşa Konağını ‘Aşıklar Evi’ olarak düzenlenmesi çalışmalarımız da devam etmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığımızın 26.01.2006 tarih ve 9753 sayılı Bakanlık Makamı oluru ile yürürlüğe giren ‘Korunması Gerekli Sokakları Sağlıklaştırma Projesi Teknik Şartnamesi’ doğrultusunda Kars şehir merkezindeki kentsel sit alanı içerisinde kalan ve Baltık Mimari tarzını yansıtan yapıların yoğun olarak bulunduğu Ordu Caddesi ile Sarıkamış İlçemizdeki aynı döneme ait yapıların yer aldığı bir caddenin Sokak Sağlıklaştırma Projelerinin ve Koruma Amaçlı İmar planlarının hazırlanarak özgün sokak dokusu ile korunabilmesi ve bu sokaklardaki tüm öğelerin belgelenmesine yönelik birer komisyon oluşturduk. Kısa süre içerisinde şehir merkezi ile Sarıkamış ilçesinde tespit ettiğimiz iki sokağın sağlıklaştırılarak yaşatılması ve turizm yaşamına katılımlarının sağlanması çalışmasını da başlatmış bulunmaktayız”

KIŞ TURİZM MASTER PLANI

Sarıkamış’ın önemine de değinen Vali Erden, konuşmasını söyle sürdürdü:
“İlimizin bir başka turizm potansiyeline sahip ve Bakanlığımızın Kış Turizm Master Planında ve Kış Koridorunda yer alan Sarıkamış Kayak Merkezi’nin bulunduğu Cıbıltepe-Balıklıdağ’ın tamamı turizm alanı ilan edilmiş, bu alandaki sarıçam ormanları ile kaplı Hamamlı bölgesi ise doğal sit alanı olarak ilan edilmiştir. Sarıkamış kayak merkezindeki mevcut iki telesiyej ve kayak pistine ilave olarak, varolan kapasiteyi iki katına çıkaracak olan ve ödeneği Kültür ve Turizm Bakanlığımızca sağlanan Sarıkamış-Karanlıkdere telesiyej ve kayak pistinin yapım işi ise ihale edilmiş ve 2009 yılı Ekim ayında sonlanacaktır. Bununla birlikte Sarıkamış Kış Turizm Merkezimizin tüm altyapı projeleri, Türkiye’de ilk kez Kars’ta kurulan Kars Kültür ve Turizm Altyapı Hizmet Birliği (KARTAB) tarafından ihale edilmiş ve projeler tamamlanma aşamasına gelmiştir. Bu anlamda Sarıkamış için ihtiyaç duyulan altyapılar ile Kültür ve Spor Kompleksi için ulusal ve uluslar arası fonlara başvurabilme imkanı sağlanmıştır. Yine tarihimizde önemli bir olay olan Sarıkamış Harekatı ile ilgili olarak da; Harekat’ta kaybettiğimiz Sarıkamış Şehitlerimiz için Bakanlığımızın açmış olduğu ‘Sarıkamış Harekatı Anma Alanları Fikir Yarışması’ sonuçları da 26 Aralık 2008 günü Sarıkamış’ta açıklanmış ve Kültür ve Turizm Bakanlığımıza yapımı için teklifimiz yapılmış ve süreç başlatılmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığımızın olurları ile Türkiye’de 46 adet ile en fazla ilimizde bulunan tabyalarımız için; Valiliğimiz teklifi ve Sayın Kültür ve Turizm Bakanımızın Olur’ları ile kurulan Kars Tabyaları Bilimsel Danışma Kurulu oluşturulmuş ve çalışmalara başlamıştır. Bakanlığımızın özellikle tabyaların ihtiyaç duyulan projeleri için vereceği teknik ekip desteği ile birlikte İlimize gelecek turist sayısında önemli bir artışın meydana geleceğini ve İlimizdeki yeni turizm destinasyonlarının da daha kolay harekete geçirileceğini değerlendirmekteyiz. Bununla birlikte dünyada Çevre Nobeli olarak değerlendirilen ‘Whitley Çevre Ödülü’ne layık görülen çalışmanın yapıldığı Kuyucuk Kuş Gölü’ne yapılmasını planladığımız Kuş Gözlem Merkezi ile 2009 yılı ilkbahar aylarında Çıldır Gölü üzerinde başlayacak olan tekne turları da eko turizm anlamında ilimizde turizmi çeşitlendirecektir. Bilindiği gibi Kültür ve Turizm Bakanlığımızın Türkiye Turizm Staretejisi 2023 kapsamında kültür turizminin ön plana çıkarılarak marka kültür kentlerinin oluşturulması amacıyla belirlediği marka kent adayı 15 ilden birisi de Kars’tır. Kars’ın özellikle kültür turizmi ve kış turizmi potansiyeli ön plana çıkarılarak kentin tümünü kuşatacak bir eylem planı ile markalaşılacak ürünlerin tespitinde, kentte var olan tüm paydaşların katılımı ve güç birliğini uzun dönemli bir projeksiyon anlayışı ile ele aldık. Marka kent adaylığı için istenilen kriterlerden birisi olan yurt içi ve yurt dışı fuarlara katılımı sağlamak amacıyla 2008 ve 2009 yıllarında İstanbul EMITT Fuarına katıldık. Bu ay da Dünyanın en büyük 4. fuarına, Moskova MITT Fuarına katılacağız. Yurt içi ve yurt dışı fuarlara katılım sürecinde ve markalaşma için yapılacak diğer çalışmalarla geniş bir katılımın sağlanabilmesini amaçlamaktayız. Zira markalaşma stratejisinin ve eylem planı çalışmalarının kamu, özel sektör, merkezi yönetim, yerel yönetim, üniversite, sivil toplum kuruluşlarının katılımı ile bir büyük organizasyon olarak algılanması ve değerlendirilmesi gerektiğine inanıyoruz. Kars kültürel ve doğal zenginliği ve derinliği bakımından çok yönlü ve değerli varlıkları ile markalaşma açısından fırsatlara sahip bir kenttir. Yine ilimizin turizm potansiyelinin tamamının yaz ve kış fotoğraflarının 360 derece profesyonel çekimlerini yaptırdık, bu ay içerisinde web sitemiz ve ilgili sitelerde yayınlamaya başlıyoruz. Türkçe, İngilizce ve Rusça ‘Kars Gezi Rehberi’ çalışmaları bu ay tamamlanacak ve Moskova MITT Fuarında dağıtılacaktır. Kadın Dostu Kent adayı il olarak bir kadın girişimcimizin ‘Kaz Kars’ta Yenir’ düşüncesi ile Kars Kaz Evi açmasını teşvik ettik ve Sarıkamış’ta obsidyen taşından hediyelik eşya ve takı tasarımı için verdiğimiz desteği sürdürmekteyiz. Bununla birlikte turizmde başarının, sadece kamu gücü ile gerçekleştirilemeyeceğinin de farkındayız. Yönetişim ilkesini göz önünde bulundurarak hedeflerimizi konunun tüm aktörleri ile paylaşarak gerçekleştirmek istemekteyiz. Bu amaçla, ilimizde bulunan otellerimiz ve önemli lokantalarımızın ‘Kars Oteller ve Lokantalar Derneği-KARSOD’ adı ile bir araya gelmeleri sağlanmış ve bu vesile ile de turizmde kaliteyi artırmak ve işbirliğini gerçekleştirmek hedeflenmiştir”