Kafkas Üniversitesi (KAÜ) Veteriner Fakültesi ile Suni Tohumlama ve Doğum Kürsüleri'nin ortaklaşa yaptıkları çalışmayla ineklere, kızgınlık dönemini gösteren çip takılıyor. Kırmızı alarm veren çiple ineğin kızgınlık anı tespit edilerek, döllenmesi sağlanıyor. 

Kars'ta suni tohumlamadan elde edilen gebelik oranının düşük olması ve ilginin azalması KAÜ Veteriner Fakültesi'ni harekete geçirdi. 

Kars-Ardahan-Iğdır Veteriner Hekimler Odası (VHO) Başkanı Doç. Dr. Yavuz Öztürkler ve KAÜ Veteriner Fakültesi Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Şükrü Metin Pancarcı'nın girişimleriyle, kızgınlık döneminin anlaşılmasında çekilen sıkıntıların azaltılması ve ineğin kızgınlık anının tespit edilerek zamanında haber verilmesini kolaylaştıran çip yöntemine geçildi. 

Veteriner Fakültesi'nin ahırlarında yapılan uygulamada, ineğin önce arka üstü kısmı temizleniyor ve temizlenen bu bölgeye sprey sıkılarak üzerine kalın bir bez yapıştırılıyor. Elektronik aksamlı ve dayanıklı çip bezdeki özel bölüme yerleştiriliyor. 

Uzmanlar, yaptıkları araştırmalar sonucunda ineğin zamanında tohumlanmaması durumunda gebe kalmasının mümkün olmadığı ve bunun da kaybolan zaman ve emeği tükettiği sonucuna vardıklarını söyledi. 

Gebe kalmayan bir ineğin çiftçiye zararının günlük 7 YTL olduğunu ifade eden uzmanlar, ineğin sağrı bölgesine yerleştirilen bu çip sayesinde ineğin hangi saatte ve kaç saat önce kızgınlık devresine girdiğinin anlaşılmasını sağladığını dile getirdi. 

Uzmanlar, üst kısmı mekanik kaplı, alt kısmı ise elektronik aksamdan oluşan ve pili bitene kadar 30 kez kullanılabilen çipin, pilinin ülkemizde üretilmesi halinde daha çok kullanılmasının mümkün olacağını belirtti. 

Bir çipin inek başına maliyetinin 20 YTL olduğunu söyleyen uzmanlar, "Bu kırmızı ışığın yanıp sönme sayısına göre ineğin kaç saat öncesinde boğaya verilmesi gerektiği anlaşılabilmektedir. Çipin üzerinde bulunan düğme aracılığıyla bu çipten gelen sinyaller çiftlik ana bilgisayarına veya çiftçinin cep telefonuna yönlendirilmek suretiyle hangi ineğin kızgınlığa geldiği kolayca anlaşılmaktadır. Fransa'dan ithal edilen bu çipi istenirse ülkemizde yapmak da mümkündür. Ancak bu çipi kullanmak için serbest dolaşım yetiştirme sisteminin kurulması ve ineklerin boynuzsuzlaştırılması gerekmektedir. Biraz dikkat edilirse mera hayvancılığında da kullanılabilir. Ama zincirle ahıra bağlı hayvanlarda kullanmak mümkün değil. Zaten bağlı yetiştirme hayvanlarda verimi azaltan ve hastalıkları artıran bir yetiştirme tipi olup, bir an önce bundan vazgeçilmesi gerekir" dedi. 

VHO Başkanı Doç. Dr. Yavuz Öztürkler, "Bu çip yaygınlaşır ve ileride benimsenebilirse özellikle sahada serbest veteriner hekimlik yapan meslektaşlarımızın suni tohumlamadan elde ettikleri başarıyı artıracaktır. Böylelikle hem meslektaşlarımızın hem de çiftçilerimizin yüzü gülecektir. Suni tohumlama, yöremizde gelişmiş ülkelerde olduğu gibi yüzde 80-90 oranlarına çıkarsa et ve süt verimi de şimdikinin 2-3 katına çıkacak ve köylümüzün cebi dolacaktır" diye konuştu. 

Doç. Dr. Öztürkler ve KAÜ Veteriner Fakültesi Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Şükrü Metin Pancarcı'nın öncülüğünde başlatılan çip uygulamasında Yrd. Doç. Dr. Örsan Güngör, Yrd. Doç. Dr. Savaş Yıldız, Yrd. Doç. Dr. Cihan Kaçar, Yrd. Doç. Dr. Hasan Oral da görev alıyor.