Uluslararası öneme sahip sulak alanlardan biri olan Kars sınırları içindeki Kuş Cenneti Kuyucuk Gölü'nün, 'Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Listesi' anlamını taşıyan Ramsar alan listesine dahil edilmesi için çalışmalara başlandı.

Türkiye'de Burdur Gölü, Manyas Kuş Cenneti ve Gediz Nehri'nden sonra Kars'ın Kuş Cenneti Kuyucuk Gölü de Ramsar alan listesine dahil edilecek. Bunun için gerekli alt yapı çalışmaları hızlandırıldı. Sulak Alanların Korunması Yönetmeliğinin 17.05.2005 tarih ve 25818 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 17. Maddesi gereğince; Sulak Alanlar için Korunma Bölgelerinin (Mutlak Koruma Bölgesi, Sulak Alan Bölgesi, Ekoloji Etkileme Bölgesi ve Tampon Bölge) Çevre ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda Ulusal Sulak Alan Komisyonu tarafından belirlenecek kurum ve kuruluşların uzmanlarınca arazide yapılan inceleme ve değerlendirmelerle tespit edilecek.

Bu amaçla, Kars sınırı içinde bulunan Kuyucuk Gölü Sulak Alan Koruma Bölgelerinin belirlenmesi ve 1/25000 ölçekli topografik haritalara işlenmesi amacıyla 07-09 Ekim 2008 tarihleri arasında Kuyucuk Gölü'nde 3 günlük arazi çalışması gerçekleştirilecek.

Ayrıca Kuyucuk Gölü, Uluslararası öneme sahip sulak alanlarımızdan biri olması nedeniyle, alanın Ramsar Alan Listesine dahil
edilmesi için alt yapı çalışmaları hazırlanacak. Bu kapsamda söz konusu arazi çalışması sırasında Ramsar sınırı da tespit edilecek.

KUYUCUK GÖLÜ'NDE 165 KUŞ TÜRÜ VAR
Söz konusu çalışmaya Çevre ve Orman İl Müdürlüğü'nü temsilen öncelikli olarak 09-11 Temmuz 2008 tarihinde Çevre ve Orman Bakanlığı'nın Ardahan'da düzenlediği 'Sulak Alan Konusunda Bilinçlendirme Alt Projesi' kapsamında eğitime katılan ilgili Sulak Alan uzmanları tarafından Kuyucuk Gölü'ndeki 3 günlük arazi çalışmasına katılım sağlanacak. Ulusal Sulak Alan Komisyonu (USAK) üyeleri de programa davet edildi.

Program öncesinde Kars Çevre ve Orman İl Müdürlüğü Milli Parklar Şube Müdürü Murat Doğanay ile ABD Stanford Üniversitesi biyoloji bölümü öğretim üyesi Kaan Şekercioğlu Kuyucuk Gölü'ne giderek hazırlık çalışmalarını incelediler.

Halkalama çalışmalarının da sürdüğü gölde açıklama yapan Kaan Şekercioğlu, "Biz şu anda Kars'ın dünyaca önemli kuş alanı Kuyucuk Gölü'ndeyiz. 10 binlerce kuş gölün üzerindeler. Şu ana kadara 165 kuş türü tespit ettik. Fakat bölge çok önemli bir göç üzerinde olduğu için Avrupa'ya, Afrika'ya, Ortadoğu'ya giden Türkiye'deki kuş türlerinin yarısından fazlası bu gölde konaklıyor ve ürüyor. Dinlenip besleniyorlar. Bu da 230'dan fazla kuş türü demek. Biz bunların 165 türünü burada tespit ettik. Fakat bilimsel çalışmamız sürekli devam ediyor. Şu anda halkalama çalışmalarımız ve kuş sayım çalışmalarımız sürüyor. Ayrıca bu çalışmalar esnasında gölde görülen kuş türü sayısı düzenli olarak artıyor" dedi.

SOYU TEHLİKEDE OLAN KUŞ TÜRLERİ KUYUCUK'TA HAYAT BULUYOR
Kuyucuk Gölü'nün çok önemli bir alan olduğunu aynı zamanda da yaban hayatı geliştirme sahası olduğunu da belirten Şekercioğlu, "Burasının daha sağlam uluslararası bir koruma statüsüne kavuşması çok önemli. Aynı zamanda dünyadaki kuş turizmi giderek artan bir turizm. Kuş turizmini çekmek açısından da bu çok önemli. Bu konuda da en önemlisi statü Ramsar statüsü. Ramsar statüsü bir anlaşma ve bu statüye sahip olan dünyaca tanınıyor ve önem kazanıyor. Bu göl zaten Ramsar'ın ekolojik ve biyolojik kriterlerini karşılıyor. Çünkü soyu tehlikede olan türler bu gölde. Bazı kuş türlerinin nüfusunun yüzde 10'dan fazlası örneğin Angıt türünü bu gölde tespit ettik. Bu açıdan bu göl, Ramsar kriterlerini karşılıyor. Şimdi 7 Ekim'de Sulak Alanlar Komisyonu buraya gelecek ve gölün koruma haritalanmasını gerçekleştirecekler. Böylelikle gölün değeri ve koruma sınırları belirlenecek. Umuyoruz ki Ramsar statüsüne inşallah bu yıl başvurulacak ve bu başvurudan sonra da Ramsar uluslararası komisyon bunu değerlendirmeye alacak.
Zaten biz bilimsel araştırmamızda, verilerimizde gölün kuşlar açısından dünya çapında ki önemini gösterdiğimiz için bu Ramsar statüsüne kabul edilmesi hemen hemen kesin. Ama önemli olan devletimizin bu komisyonla koruma sınırlarını belirleyip Ramsar statüsü için başvurmasıdır" diye konuştu.

HOLLANDA'DA 2 MİLYON KİŞİ KUŞ GÖZLEMLİYOR, BU SAYI ABD'DE 46 BİN, TÜRKİYE'DE İSE BİR KAÇ YÜZ
Kaan Şekercioğlu bir önemli konuya dikkat çekerek, Kuyucuk Gölü'nün doğa turizmine değinde. Şekercioğlu, kuş gözlem turizminin dünya çapında çok çabuk büyüyen turizm dallarından biri olduğunu da vurgulayarak, şunları söyledi:
"Kuş gözlemcisi turistler çok yüksek gelir sahibi, daha fazla para harcayan insanlardır. Hollanda'da 2 milyon kişinin kuş gözlediğini biliyoruz. Bu sayı ABD'de 46 bin, Türkiye'de ise birkaç yüz kişiyle sınırlı. Çalışmalarımız esnasında bir çok gönüllü kuş gözlemcisi aylarca Kuyucuk'ta kalıyorlar. Hem Türkiye'den, hem Avrupa'dan gelenler var. Şu anda İngiltere'den, İrlanda'dan, ve Macaristan'dan 3 gönüllü kuş gözlemcisi Kuyucuk'talar. Güney Afrika'dan da gönüllü kuş gözlemcisi vardı yeni gitti. ABD'den, Polonya'dan ve Hindistan'dan da gönüllüler gelecek. Hollanda'dan, Fransa'dan birçok gönüllü ve doğasever bu göle geliyor. Bu açıdan buranın resmi Ramsar statüsüne kavuşması çok önemli. Ayrıca Kuyucuk köyünde de bir konuk evimiz var. Sağ olsun Vali Mehmet Ufuk Erden'in katkılarıyla oranın lojmanını bir konuk evine çevirdik. Tabi kapasitesi şu anda yaklaşık 5-6 kişinin kalabileceği durumda. Ümidimiz buraya da bir pansiyonun yapılmasıdır. Aynı zamanda bir gözlem kulesi gerekli. Gerek bilf6ç üzerinde olduğu içimsel araştırmacılar, gerek gönüllüler, turistler daha rahat imkanlara kavuşsunlar. Buraya da daha fazla ziyaretçi çekilsin. Şuan ki çalışmalarımız içinde verilen destek için gerek Kars Çevre İl Müdürlüğü'ne, Kars Valiliği'ne, Kars Belediyesi'ne, Arpaçay Kaymakamlığı'na, Kafkas Üniversitesi'ne ve tüm Karslılar'a biz çok teşekkür ediyoruz. Bu bir ekip işidir. Kuzey Doğa Derneği'ndeki ekibimde özveriyle çalışıyorlar. Bu ekip olmasa, yerel destek olmasa ve en önemlisi Kuyucuk köyü halkının desteği ve çevre köylerin desteği olamasa biz burada bu çalışmaları yapamazdık. Bende herkese çok teşekkür ederim. Ümidimiz Kuyucuk'un bir an önce Ramsar statüsüne kavuşması ve burada ki doğa turizminin ve kuş gözlemciliğinin giderek büyümesidir"

RAMSAR NEYİ DEĞİŞTİRECEK?
Ramsar'ın önemine de değinen Şekercioğlu, "Ramsar Statüsüne kavuşunca Kuyucuk Gölü uluslararası bir koruma statüsüne kavuşacak. Burasının korunması uluslararası açıdan da garantilenmiş oluyor. Yani yarın öbürgün burasının aniden bir su çekimiyle kurutulması riski ortadan kalkıyor. Ayrıca Ramsar statüsünün oluşması da uluslararası acıdan büyük bir prestij. Yani birkaç suluk alan Ramsar statüsüne sahip. O yüzden Ramsar statüsü demek bir sulak alanın biyolojik açıdan, doğa açısından, doğa turizmi açısından, insanlık açısından öneminin en yüksek seviyede belgelenmesi demek. O açıdan da Ramsar statüsü bir bakıma Kuyucuk Gölü'ne sulak alan olarak 5 yıldız verilmesi gibi diyebiliriz. Gölün önemini uluslararası açıdan belgeleyen bir altın madalyadır.

KUYUCUK'A YILDA 10 BİN GÖZLEMCİ BEKLİYORUZ
Şekercioğlu son olarak göle gelen gözlemci sayısıyla ilgili değerlendirmelerde bulunarak, "Şuana kadar yaklaşık 5 kişinin ziyaret ettiğini tahmin ediyoruz. Tabi bunun da düzenli olarak belgelenmesi çok önemli. Burada düzenli bir pansiyon, araştırma merkezi olduğu zaman bunun 10 binlere varan sayılara çıkacağını ümit ediyoruz. Tabi burası hassas bir yer. Burada yapılacak turizm, alana zarar vermeden sadece gözleme dayalı ve gölün doğal yapısını bozmayan bir turizm olacak. Aynı şekilde de yapılacak pansiyonun kanalizasyonu göle boşaltılmayacak ve çevresel prensiplere dayalı bir turizm olacak. Bu çok önemli. Yoksa altın yumurtlayan kazı kesmek gibi bir şey olur. Üzerinde bu kadar kaz, angıt, ördek olan Kuyucuk Gölü'nü yok etmek turizmde çok yanlış olur" dedi.

RAMSAR ALAN NE DEMEK?
Ramsar alan, Ramsar Sözleşmesi'yle koruma altına alınmış alanları ifade ediyor. Ramsar, İran'da bir şehirdir. Sözleşme Ramsar'da imzalandığından bu adla anılır. Genel olarak sulak alanların, kuşların, börtü böceğin korunmasına yönelik bir anlaşmadır. Ramsar alanı da bu börtü böceğin, kuşların yaşadıkları alanlardan oluşur.