Mermercilerden Çin taşına tepki

Ege Maden İhracatçıları Birliği Başkanı Arslan Erdinç, Türkiye'ye 'ne olduğu belirsiz' granitlerin geldiğini ve bunların da her yere döşendiğini belirterek, "Dünyanın en zengin yataklarına sahip ülkemizde kendi doğaltaşımız var. Ama biz Çin taşını ülkemize döşeriz. Bu nasıl bir anlayış?" dedi.

24 Kasım 2007

Ege İhracatçı Birlikleri tarafından Afyonkarahisar'da düzenlenen "Madenciliğin Türk ekonomisindeki yeri" konulu toplantıda konuşan Ege Maden İhracatçıları Birliği Başkanı Arslan Erdinç, Türkiye'de bilinen mermer rezervlerinin 5 milyar metreküp olduğuna dikkat çekti. Buna göre Türkiye'de 14 milyar ton mermerin çıktığını belirten Erdinç, "Bunun tonunu minimum 100 dolardan sattığımızı düşünürsek, ülkemizde 1 trilyon 400 milyar dolarlık mermer rezervi var. Bu Türkiye'nin petrolü, bunun kıymetini bilelim. Biz tabiat aşığı insanlarız. Tabiat bizler, çocuklarımız ve onların çocukları için vazgeçilemeyecek birşey. Hiçbir şekilde bundan feragat etmeyelim. Sonuna kadar savaşalım. Kimse tabiatı ve çevreyi kirletmesin. Biz de madenci ve mermerciler olarak buna son derece dikkat ediyoruz. Bizim mermerlerimizin doğaya hiçbir zararı yok. Bu bakımdan bizi 'Doğayı kirletiyor' diye suçlamayın. Kaz Dağları ele alındı. Bunun da gerçeklerinin araştırılması lazım" diye konuştu.

Mermer ve traventer tozlarının Türkiye'de kullanılmadığından ve granit taşı ithalatından yakınan Erdinç, "Bu konu çok önemli. Kumlu ve çakıllı topraklarda bu mermer ve traventer tozları karıştırıldığı takdirde toprağın su tutma kapasitesi artıyor. Bu sayede toprak suyu daha fazla muhafaza ediyor. Küresel ısınma dolayısıyla zaten su problemi var. Bu şekilde daha az su kullanılmış oluyor. Türkiye'ye ne olduğu belirsiz granitler geliyor. Bugün dünyada granitlerin girişinde bir tahlil var. Çünkü granitin yaydığı radyasyonu ölçüyor. Bütün dünyada bu 25-30 dengedeyken, Türkiye'de bu 300 dengede. Bunun kontrolü ve tahlili yok. Amerika'ya granit geliyor, tahlil ediliyor, onlarca konteynır geri çevriliyor. Türkiye'ye her gelen kabul ediliyor. Belediyeler tarafından her yere döşeniyor. Halbuki dünyanın en zengin yataklarına sahip ülkemizde kendi doğaltaşımız var. Sardes'ten Efes'e binlerce, yüzlerce kilometre mermer yollar döşenmiş. Binlerce sene kalmış. Biz gideriz Çin taşını ülkemize döşeriz. Bu nasıl bir anlayış?" dedi.

Afyonkarahisar Valisi Haluk İmga ve Belediye Başkanı Abdullah Kaptan'ın da birer konuşma yaptığı toplantıya, çok sayıda mermerci ve işadamı katıldı.

Afyon mermerleri

Genel olarak Afyonkarahisar’ ın İscehisar ilçesi çevresinde bulunmaktadırlar. 2005 yılı itibariyle büyüklü küçüklü 355 mermer işletmesinin faaliyet gösterdiği Afyonkarahisar'da zengin ve kaliteli mermer yataklarının işletilmesi ve işlenmesi, sektörün hızla gelişmesini sağlamıştır. Türkiye'de blok mermerin üçte biri Afyonkarahisar İscehisar'da çıkarılmaktadır. Bu sektörde 2420 işçi, 136 ustabaşı, 20 mühendis, 23 teknisyen ve 752 idari personel olmak üzere toplam 3351 kişi istihdam edilmiştir. Toplam mermer rezervi 400 milyon m³ olarak tahmin edilen Afyonkarahisar'da yıllık üretim kapasitesi 6,9 milyon m³ civarında olmakla birlikte, mermer çıkarılması ve işlenmesi sürecinde %30'lara varan kayıplar oluşmaktadır. Yörede Afyonkarahisar Kaymak, Havai, Afyonkarahisar Şeker, Kaplan Postu, Afyonkarahisar Gül, Afyonkarahisar Gri, Hareli, Beyaz Bal Sarısı, Patlıcan Moru, Çıtırlı ve Kirli türü mermerler çıkarılmaktadır.


Nitelikleri

Paleozoik yaşlı Afyon mermerleri; granoblastik tekstür gösteren, orta taneli kalsit kristallerinden oluşmuştur. Yeşil şist fasiyesi minerallerinden oluşan, Afyon metamorfitleri içinde mercek olarak bulunan mermerler, neojen volkanitleri tarafından örtülmektedirler. Afyon mermerleri görüntüleri nedeniyle oldukça fazla sayıda isimle anılırlar (Afyon kaymak, şeker, menekşe, kaplanpostu, buludi, hareli, grili beyaz ve dumanlı beyaz gibi.). Ancak bunların çoğu diğer özellikleri yönüyle hemen hemen birbirinin aynıdır. Bu nedenle Afyonkarahisar mermerlerini beş ana isim altında ifade etmek daha anlamlı olacaktır.


Afyon Gri (Duman, Gök)

Bazen açık bazen de koyu bantlar gösteren, açık veya kül grisi renkte, tamamen sakaroid yapılı kalsit kristallerinden oluşmaktadır. Bulunduğu alanda yatay yönde Afyon şekere, düşey yönde ise Afyon şeker ve kaymağa yavaş yavaş geçişler gösterir.


Afyon Şeker

İnce altın sarısı damarlar gösteren beyaz renkli, orta büyüklükte kalsit kristallerinden oluşmuş masif yapıda bir mermerdir. Damarlar bazen koyulaşır ve mermere bal rengini verir. Bu tip mermere “Afyon Golden” denilmektedir. Genel olarak yatay yönde Afyon griye, düşey yönde ise Afyon kaymağa geçiş gösterir.


Afyon Kaplanpostu

Koyu gri ve siyah damarlar gösteren, bazen mavimsi, genellikle koyu ve açık kül grisi renkli, sakaroid yapılı, orta büyüklükte kalsit kristallerinden oluşmuş bir mermerdir. Damarlar boğumlar halinde konsantre olabildikleri gibi, breşimsi yapılar da gösterebilirler. Kaplanpostu ismi bu nedenle verilmiştir. Yatay ve düşey yönde Afyon griye hissedilmez şekilde, yer yer de Afyon şekere ani geçişler gösterir.


Afyon Kaymak

Kar beyaz renkte, sakaroid yapıda, ince ve orta taneli kalsit kristallerinden oluşmuş bir mermerdir. Bütün Afyon yöresinin en güzel ve en saf mermeri olup, anıt ve heykel yapımında kullanılabilir. Bulunduğu alanda yatay ve düşey yönde Afyon şekere geçiş gösterir. Zaman zaman ince altın sarısı damarlar şeklinde yönlenmeler görülür.


Afyon Menekşe

Beyaz renkli olup, yer yer ince yaldızlı sarı damarlar içermektedir. İçerisinde çok az miktarda bulunan yabancı minerallerden kaynaklanan ve mor renkte kendini gösteren ince damar veya eser görüntülerden dolayı menekşe ismini almıştır.

Diğer isimle anılan Afyon mermerleri de, içlerinde bulunan yabancı minerallerin renklerine göre isim almaktadırlar.


Kimyasal analizleri

Kimyasal analiz sonuçlarına göre; Afyon mermerleri içerisinde yabancı madde olarak dikkate değer en fazla hematit (Fe2O3) ve kuvars (SiO2) bulunmaktadır. Bunlarla birlikte mermer içerisinde bulunan ve mermere renk kazandıran klorit, serizit, manyetit vb. minerallere rastlanmaktadır.

Yukarıda isimleri geçen Afyon mermerlerine ait kimyasal analiz sonuçları aşağıdaki tabloda görülmektedir.

Tablo: Afyonkarahisar Mermerleri Kimyasal Analizi

MERMER CİNSİ % CaCO3 % SiO2 % Fe2O3
Afyon Kaymak 98,72 0,22 0,27
Afyon Şeker 96,83 0,67 0,25
Afyon Gri 94,07 0,67 0,05
Afyon Kaplanpostu 85,38 1,55 0,29
Afyon Menekşe 84,87 3,61 0,71