Büyük Cami
İzmir ili Bornova ilçesinde bulunan bu caminin kitabesi bulunmadığından ne zaman ve kimin tarafından yapıldığı kesinlik kazanamamıştır. Yapı üslubu Anadolu’daki erken dönem yapılarına benzemektedir. Büyük olasılıkla bu cami Aydınoğulları döneminde yapılmıştır. Ayrıca cami içerisinde Roma dönemine tarihlenen kompozit sütunlar ve devşirme sütunlar da bulunmaktadır. Cami üzerindeki altı mısralık bir kitabeden h.1153 (1740) yılında Seyyit Ali Ağa tarafından onarıldığı öğrenilmektedir.
Kesme taş ve moloz taştan yapılmış olan cami kareye yakın dikdörtgen planlıdır. İbadet mekânı mihraba paralel her sırada üçer tane olmak üzere dört sütun dizisi ile beş sahna bölünmüştür. Caminin en ilginç yönü mihrap önünde kubbeli bir bölümün olmasıdır. Bu plan şekli Anadolu Selçukluları’na özgü bir plan şeklidir. Bunun benzerlerine Kayseri, Erzurum ve Birgi ulu camileri ile Beyşehir’deki Eşrefoğlu Camisi’nde de karşılaşılmaktadır. Bu plan şekli ile de Anadolu mimarisindeki ulu cami plan tiplerinin bir tekrarıdır.
Caminin önündeki son cemaat yeri altı sütunun taşıdığı altı bölümlüdür. Bu bölümlerin üzerleri kubbelidir. Cami içerisinde bezeme olarak dikkati çeken bir elemana rastlanmamakla beraber minarede baklavalara ve derz çizgileri ile karşılaşılmaktadır. Minaresi taş kaide üzerine yuvarlak gövdeli, geometrik ve zikzak desenli olup, tek şerefelidir.
Büyük Cami’nin avlusunun kuzeybatısında türbe ve güneyinde de Darülkurra bulunmaktadır.
Kenthaber Kültür Kurulu
