Aslanapa Genel Bilgi

Ege Bölgesi’nde, Kütahya İli’ne bağlı bir ilçe olan Aslanapa’nın kuzeyinde Kütahya merkez, doğusunda Eskişehir ili Seyitgazi ilçesi, batısında Çavdarhisar, güneyinde Altıntaş ilçesi bulunmaktadır. İlçe toprakları düz bir ova üzerinde yer almaktadır. İl merkezine 40 km uzaklıktaki ilçenin toplam nüfusu 13.677’dir.

Aslanapa İç Anadolu ile Ege Bölgesi arasında geçiş iklimine sahiptir. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk geçer. Kütahya ilinin en soğuk yörelerinden birisidir. Bu özelliği itibariyle İç Anadolu iklimine daha yakındır. Yıllık yağış toplamı 216 mm ile 434 mm arasında değişen bir yelpaze içindedir.

İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler; buğday, arpa, nohut, mercimek, şeker pancarı, ayçiçeği, haşhaş, yonca, patates, korunga, fiğ, mısır ile sebze ve çeşitli meyvelerdir. Son yıllarda örtü altı sebzeciliği gelişim göstermiştir. İlçede meyve olarak en fazla elma, armut, erik, ayva, vişne, kiraz, ceviz yetiştirilmektedir. Meyveler aile ihtiyacı için, kurutularak, konserve yapılarak, reçel ve marmelat yapılarak ve fazlası pazarda satılarak değerlendirilmektedir.

Aslanapa, Azerbaycan ve Nahçıvan civarında yaşayan İldeniz Oğullarından Meraga Emiri Arslan Apa sülalesinin ismidir. Bu sülaleden bir gurup Malazgirt Savaşı’ndan sonra bugünkü ilçenin bulunduğu yere gelerek yerleşmişlerdir. İlçenin isminin buradan kaynaklanmaktadır.

Antik Frigya bölgesinde yer alan Kütahya’ya bağlı Aslanapa’nın bulunduğu yöre de, tarihin erken çağlarından itibaren yerleşime sahne olmuştur. Kütahya yöresinde olduğu gibi Hititlerin, Kimmerlerin, Friglerin, Lydialıların, Bithynia ve Pergamon (Bergama) Krallıklarının egemenliği altına girdiği sanılmaktadır. Frigler zamanında Kütahya ve çevresi bağcılık ve şarapçılık yönünden oldukça ileri bir düzeyde idi. Özellikle bölgede üretilen şaraplar ünlü idi. Ayrıca yörede özel at yetiştiren hara ve çiftlikler bulunuyordu.

MÖ.333 yıllarında Makedonya Kralı Büyük İskender Anadolu’nun büyük bir kısmı ile Aslanapa’nın da bulunduğu yere hakim olan Persleri yenerek Makedonya Krallığını burada egemen kılmıştır. Büyük İskender’in ölümünden sonra imparatorluğu generalleri arasında bölüşülmüş, Kütahya ve yöresi de kumandanlarından Antigonos’un yönetimine geçmiş, ardından MÖ.278’de Bithynia Krallığının sınırları içerisinde kalmıştır. Pergamon Krallığı buraya egemen olmuş, Pergamon Kralı III.Attalos’un MÖ.133 yılında ölümü ile de Kütahya ve yöresi vasiyet yolu ile Roma İmparatorluğuna bağlanmıştır. Bundan sonra yöreye Romalılar ve Bizanslılar hakim olmuştur. Aslanapa’nın bulunduğu yörede Roma ve Bizans dönemlerine tarihlenen kalıntılar günümüze gelmiştir. Bunların bazıları Kütahya Arkeoloji Müzesinde sergilenmekte olup, Roma dönemine ait mezar ve adak taşlarının çokluğu o dönemde önemli bir yerleşim olduğunun kanıtıdır. Roma dönemine ait eserlerin çoğunda bolluk ve bereketi simgeleyen öküzler, öküz başları, buğday demetleri, tarım aletleri gibi kabartma motiflerinin oluşu, o dönemde Aslanapa ve yöresinin zengin bir yerleşim olduğunu kanıtlamaktadır.

Aslanapa, Bizans döneminde piskoposluk merkezi olan Kütahya ile Bizanslar için çok önemli bir şehir olan Aizonai Şehrinin arasında bulunmakta o dönemde de, her iki şehir devleti arasında önemli bir geçiş merkeziydi.

Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra, 1075-1078 yılları arasında Kütahya ve yöresi Kutalmış Oğlu Süleyman Şah tarafından Anadolu Selçuklu Devletinin topraklarına katılmıştır. Aslanapa’nın bulunduğu yere de Azerbaycan ve Nahçıvan civarında yaşayan İldeniz Oğullarından Meraga Emiri Arslan Apa sülalesinden bir gurup yerleştirilmiştir. Selçukluların 17 yıllık egemenliğinden sonra I. Haçlı Seferi sırasına Kütahya tekrar Bizansların eline geçmiştir. Ancak, bu dönemde de Anadolu’ya Türkmen boylarının yerleşimi devam etmiştir. Sultan II. Kılıç Arslan tarafından 1182’de Kütahya yeniden ele geçirilmiştir. Daha sonra Anadolu Selçukluları ve Bizanslılar arasında sürekli el değiştirmiştir. Ardından Germiyanoğulları’nın eline geçen yöre, 1429’da Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Osmanlı dönemi tahrir defterlerinde Gireği nahiyesi olarak anılan Aslanapa, kendisine bağlı 35 köy ile Kütahya kazasının Aslanapa nahiyesinin bir köyü olarak ismi geçmektedir.

Kurtuluş Savaşı sırasında 1921’de Yunan işgaline uğramış, bir yıl sonra da bu işgalden kurtarılmıştır. Cumhuriyet döneminde bucak merkezi olan Aslanapa 1987 yılında ilçe konumuna getirilmiştir.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.aslanapa.gov.tr adresinden alınmıştır.