Uşaklı Amazonlar

Uşak'taki Karun Cirit Kulübü kadınlardan oluşan bir takım kurdu. Alanında bir ilk olan bu takımın üyeleri "Cirit bizim genlerimize işlemiş" diyor. Hocaları 61'indeki Hatice nine.

Onlara hemen "Uşaklı Amazonlar" dediler. Kendileri de zaten söze; sert, güçlü yanlarının, at binme yeteneklerinin genlerinden geldiğini anlatarak giriyorlar. Her biri çocukluktan beri atın üzerinde büyümüş. Erkek egemenliği altına girmeyi pek sevmeyen kadınlar onlar. Bir ellerinde rimel bir ellerinde dizgin, dörtnala atın üzerinde cirit oynuyorlar. Karun Cirit Kulübü'nün kadın sporcuları Türkiye'de ilk. Dünyada da ilk. "Ne attan vazgeçeriz ne de ciritten. Herkes araba kullanabilir ama herkes at binemez" diyorlar. Ata sporumuz ciritteki erkek egemenliğini kırmaya niyetliler. Kimi dershane kimi üniversite öğrencisi. Bir de antrenörleri var: Hatice nine. Hatice Esener 61 yaşında. Onun zamanında böyle bir kadın takımı kurulmadığı için üzgün. "Keşke" diyor...

"Bu tutku yüzünden dört iş değiştirdim"
Aysun Yılmaz: "Bu sporu seviyorum çünkü dizginler ve güç benim elimde oluyor"

At binerken ve koşarken gözleriniz parlıyor. Binicilik ve cirit tutkunuz nasıl başladı?
Biz Yörüklerden geliyoruz. Uşaktaki Yörük köylerinde atın bir başka yeri var. Her evde en az bir at vardır ve o evin her şeyidir. Bizim de dedelerimizden, atalarımızdan geçti bu tutku. Yani bu yetenek genlerimizden geliyor. Hemen hemen tüm kadınlar bilir bu işi. Dedem Mehmet Çavuş buralarda çok ünlüymüş, çok iyi at biner ve cirit oynarmış. Artık şehre taşınmış olsak bile köydeki evlerimiz duruyor. Bizim buralarda çocuklar da 3-5 yaşında at binmeye başlar.

Hem Türkiye'de hem de dünyada ilksiniz. Kadın cirit takımı kurma fikri nasıl ortaya çıktı?
Kurucumuz Mehmet Taşavlu da bu spora tutkulu. Ciritte sporcular ve seyirciler biraz küfürlü konuşur. Mehmet bey hem biraz bunu azaltmak hem de kadınlarımızın yeteneğini göstermek istemiş. 2003'te cirit hakemi oldum. Uşak'ta 10 kulüp var ama hiç kadın takımı yoktu. Bizim Uşak Karun Atlıspor Kulübü iki ay önce kuruldu. 11 kadın sporcu var ve Türkiye'de ilk örneğiz.

"Adımız Karun hazinelerinden geliyor"

Aranızda öğrenciler, çalışanlar, yeni anneler de var. Asıl mesleğiniz nedir? Zor değil mi birlikte yürütmek?
Ben çiçekçide çalışıyorum. Bu cirit tutkum yüzünden değiştirdiğim dördüncü işim. Diğerleriyle de baştan konuşmuştuk ama ben yarışlara gidince sorun çıkardılar. Bu işyerimle sözleşme yaptım. "Benim böyle bir tutkum var, vazgeçemiyorum" dedim. Aramızda üniversite öğrencileri, dershaneye gidenler var. Bir arkadaşımız dokuz ay önce anne oldu. Ciriti ve atı hiçbir şeye değişemiyoruz. Bu sporu sevmemin bir nedeni de dizginlerin ve gücün elinizde olması.

Ciritte herkesin bir lakabı varmış... Sizinki ne?
"Hanımağa" diyorlar, bazen de "Ağa kadın". Kulübümüzün adı da Uşak'taki Karun hazinelerinden geliyor. Biz de Uşak'ın hazinesiyiz.

"Büyük şehirlerde kadınlar at biniyor ama cirit başka..."
Lakapları üniversiteliler. Cirit için piste çıkmadan önce makyajlarına, giysilerine rötuş yapıyorlar

Cirit oynarken, ata binerken kendinizi daha özgür mü hissediyorsunuz?
Filiz Yılmaz: Üniversite öğrencisiyim. Bilgisayar programcılığı okuyorum. Elbette üniversiteli olmak, kendi ayaklarının üzerinde durmak insana güç katıyor. Ama biz kendimizi biraz farklı görüyoruz. Benim okul çevremde araba kullanabilen çok kız arkadaşım var. Ama at binen, hele cirit oynayabilen yok. Büyükşehirlerde de kadınlar at biniyor ama cirit oynamak başka. Hem tehlikeli hem de zor bir spor. Bizim buralarda kızlar kız gibi değil erkek gibi yetişiyor. At bizim için özgürlük demek.

Sevinç Pesrek: Liseyi bitirdim, dershaneye giderek üniversiteye hazırlanıyorum. Antrenman saatlerimi derslerime göre ayarlıyorum. Ben ciritin en yaygın olduğu köylerden birinde büyüdüm. O kadar küçüktüm ki at binmeye başladığımda... Yaşımı hatırlamıyorum bile. Annem Melek de takımda. Onun lakabı da Melek Ana'dır. Aynı zamanda servis şoförlüğümüzü yapıyor. Dedelerimizden bu yana neredeyse bizim ömrümüz hep at üzerinde geçiyor. Çocukluktan beri at bindiğimiz için güçlü olmayı seviyoruz. Bu duyguyu da en çok at binmek, cirit oynamak sağlıyor. Erkeklerden bir farkımız yok. Onu gösteriyoruz.

Öğretmenleri Hatice nine

Hatice nine de ata ve cirite tutkulu. Hâlâ tüm günlük işlerini atı ile görüyor. Yürümek yerine at binmeyi tercih ediyor. Karun Cirit Kulübü'nde kızları o çalıştırıyor. Atlara nazik davranmayanları, binerken hata yapanları sertçe uyarıyor: "Çocukluğumdan beri atlardan vazgeçmedim. Kocamdan miras iki at bir de eşek kaldı. Ne yapar ne ederim atımı aç bırakmam. Kız takımı kurulunca dünyalar benim oldu. Keşke bizim zamanımızda da olsaydı. Altı oğlum var. Altısı da ciritçi. Eskiden de kızlar at binerdi ama çoğunlukla erkekler cirit oynardı. Kızlarımızın da erkeklerden hiçbir farkı yok. Atın üzerine binince herkes eşit."