Diyarbakır İz Bırakan İbrahim Gülşeni Hakkında Bilgi

Gülşeni Tarikatı’nın kurucusu. Doğum tarihi ve yeri tartışmalıdır. Kimi kaynaklar Gülşeni’nin Azerbaycan’da, kimi kaynaklar da tarih belirtmemekle birlikte Diyarbakır’da, ya da çevresinde doğduğunu yazmaktadır. Şevket Beysanoğlu Muhyi-i Gülşeni’nin Menakıb’ına dayanarak yukarıdaki tarihleri vermektedir.

İki yaşında öksüz kaldı. Amcasının yanında ilköğrenimini tamamladı. Daha sonra bilgisini artırmak amacıyla Maveraünnehr’e gitti.

Oradan Tebriz’e geçerek Uzun Hasan’ın yanında kaldı. Şah İsmail yörede egemen olduktan sonra, Gülşeni’yi Şiilik’in yayılmasına engel gördüğü için, idam ettirmek üzere hapsetti. Gülşeni muhafızın yardımıyla buradan kaçarak Diyarbakır’a gitti.

Oradan Mısır’a gecti, çeşitli cami, dergah ve zaviyelerde bulundu. Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ı almasından sonra Gülşeni’nin yöredeki saygınlığı arttı. Yerel yöneticiler arasındaki çeşitli anlaşmazlıklar Gülşeni’nin durumunu da etkiledi. Kanuni’nin padişahlığı sırasında İstanbul’a çağrıldı. Çok yaşlanmış olmasına karşın, verdiği vaazlarla çevrede geniş bir saygınlık kazandı. Halvetilik’in bir kolu olarak kendi adıyla anılan tarikatı kurdu; birçok mürşid edindi. Mısır’a döndükten sonra bir veba salgınında öldü.

Yapıtlarından kimileri: Manevi (40.000 beyitlik bu mesnevi Farsça olarak Mevlana’nın Mesnevi’sine nazire olarak yazılmış, Gülşeniler arasında büyük bir ün kazanmıştır), Arapça Divan (Halil takma adıyla yazılmış, alaylı şiirler), Türkçe Divan (24.000 ‘i aşkın beyitten oluşmaktadır, dil açısından önemlidir).

Diyarbakır İz Bırakan

Vekilinize soru sormak/sorununuzu iletmek ister misiniz?

Sorular/Cevaplar