Ilgaz Genel Bilgi

Ilgaz'dan Genel Bir Görünüm

Karadeniz Bölgesi’nde, Çankırı İli’ne bağlı bir ilçe olan Ilgaz’ın kuzey, kuzeybatı ve doğusunda Kastamonu, güneydoğusunda Yapraklı ilçesi, güneyinde Merkez ilçe, batısında da Kurşunlu ilçesi bulunmaktadır. Çankırı’nın kuzeydoğusunda yer alan ilçenin toprakları dağlık ve ormanlıktır. Batı Karadeniz Dağlarının ikinci sırasındaki Ilgaz Dağı, Ilgaz’ı bütünüyle engebelendirir. Bu dağlardan kaynaklanan ve çeşitli kolların katıldığı Devrez Çayı ilçeden geçtikten sonra Kızılırmak’a katılır. Dağlar arasından geçen bu çay aynı zamanda bir vadi açarak yörede bir ova oluşturur. Çankırı’ya 49 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 782 km2 olup, toplam nüfusu 27.448’dir.

İlçenin ekonomisi tarım, hayvancılık, ormancılık ve turizme dayalıdır. Devrez Çayı boyunca şeker pancarı, arpa, buğday ve patates, elma, erik yetiştirilir. Hayvancılık önemli bir ekonomik kaynak olup, tiftik keçisi, koyun, sığır yetiştirilir. Ayrıca arıcılık da yapılır. Ormanlarından da kereste yapımında faydalanılır. İlçe maden suyu kaynakları bakımından da zengindir. İlçe topraklarında çimentonun hammaddesi betonit ve bentonit, magnezit yatakları bulunmaktadır. İlçeye 20 km. uzaklıktaki Ilgaz Dağı Kayak tesisleri turizm yönünden önemlidir.

Ilgaz Dağları

İlçe Ilgaz ismini, bir söylentiye göre M.Ö. 4000-1200 yıllarında burada yaşayan Gasgaslar’dan kalma ve Olgassys sözcüğünden almış ve bu sözcük zamanla değişime uğrayarak Ilgaz’a dönüşmüştür.

Ilgaz yöresinin tarihi çok eski yıllara inmektedir. Nitekim, Cendere Köyü’nde bulunan Salman Höyük, mezar odaları İnköyü’ndeki kaya mezarları da buna açıklık getirmektedir. Ne var ki yörede yeterli arkeolojik araştırma yapılmadığından ilçe tarihi ile ilgili bilgiler oldukça kısıtlıdır.

Strabon, bölgede Kimiatene isimli antik bir kentin olduğunu belirtmişse de gerçekte Kimiata Ilgaz Dağı’nda kurulmuş bir kale olup, bundan ötürü de Kimiathene isimli bir kentin burada olduğu sanılmıştır. Ancak bu konu da karanlıktadır.

Salman Höyük

Tarih boyunca Ilgaz yöresi, Gasgaslar, Hititler, Firigler, Kimmerler. Lidyalılar, Romalılar, Persler, Sabar Türkleri, Makedonyalılar, Danişmentler, Selçuklular, Bizansların egemenliği altında kalmıştır. Danişmentler zamanında buraya Koçhisar denilmiştir. Moğolların Anadolu’ya yaptıkları akınlarda bu yörede 1300’lü yıllarda kısa bir süre Moğollar tarafından istila edilmiştir.

Ilgaz, Yıldırım Beyazıt tarafından 1392’de Osmanlı topraklarına dahil edilmiş, Moğol istilasından sonra , 1458 yılında yeniden Osmanlı hakimiyetine geçmiştir. Kastamonu Sancağına bağlı bir nahiye olarak 1881 yılına kadar Koçhisar ismini sürdürmüştür. İlçe 1881 tarihinde kaza olmuş, 1920 yılında Ilgaz ismini almıştır. Milli Mücadele yıllarında Pontus çeteleri ile mahalli milis kuvvetleri arasında birçok çatışmalar yapılmıştır.

Ilgaz Dağları Milli Parkı

Ilgaz, 1941 yılında büyük bir depremle tamamen yıkılmış ve 1942 yılında yeniden kurulmuştur. Bu nedenle de Ilgaz’ın tarihi yapılarından Ilgaz Hamamı, Kayıköy Camisi ve ilçe merkezindeki aslan heykelleri, Derbent’deki Şehitler Abidesi dışında hiçbir yapı günümüze gelememiştir.

İlçede yalnızca ; Ilgaz Hamamı, İndağı Kaya Mezarları, Kazancı Kaplıcası, Sivil Mimari Örnekleri, Kadın Çayırı Orman İçi Mesire Yeri, Ilgaz Dağları Milli Parkı bulunmaktadır.
 

Kenthaber Kültür Kurulu