Sivrihisar Genel Bilgi

İç Anadolu Bölgesi’nde, Eskişehir İli’ne bağlı bir ilçe olan Sivrihisar, doğuda Günyüzü ve Ankara, batıda Çifteler ve Mahmudiye, kuzeyde Beylikova ve Mihallıçcık, güneyde ise Konya ve Afyon ile çevrilidir. Eskişehir’in güneydoğu kesiminde yer alan Sivrihisar’ın dalgalı düzlüklerden oluşan bir arazi yapısı vardır. İlçenin orta kesiminde kuzeybatı güneydoğu doğrultusunda uzanan Sivrihisar Kütlesi ismi ile bilinen, yüksekliği 2000 m.ye ulaşan bir kütle bulunmaktadır. İlçe topraklarından kaynaklanan sular Sakarya Nehri ile Porsuk Çayı’na akarlar. Porsuk Çayı aynı zamanda kuzeydoğuda ilçenin doğal sınırını oluşturur. Denizden 1.070 m. yüksekliktedir. Eskişehir’e 100 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 2.987 km2, 2000 Nüfus sayımına göre toplam 31.583’tür.

İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yetiştirilen başlıca ürünler, buğday, arpa, patates, şeker pancarı, baklagiller, yulaf ve üzümdür. Az miktarda soğan, elma ve armut yetiştirilmekte olup, sebzecilik de yapılmaktadır. Hayvancılıkta büyük ve küçükbaş hayvan besiciliği yapılmaktadır. İlçe topraklarında barit, demir, flüorid, jips, talk, toryum ve tuğla kiremit hammaddesini içeren maden yatakları bulunmaktadır.

Sivrihisar’ın oldukça eski yıllara inen bir geçmişi vardır. Yörede ilk yerleşim Hititlere dayanmaktadır. O dönemde ismi Sallopa, Abruztula, Spalia olan ilçe yakınında Pesinius (Ballıhisar) antik kenti bulunmaktadır. Antik şehrin üzerinde bugün Ballıhisar Köyü kurulmuştur. Pessinus, tanrıların anası Kibele olarak anılan tanrıçanın ünlü kutsal yerleşmesiyle birlikte Rahipler Devleti şeklindeki antik bir Frig yerleşmesi idi. Burası, antik kaynaklarda Matar Dindymene, Mâgna Mater, Agdistis Dindymene denen Frig baş tanrıçasının kutsal kenti olarak ün salmıştır. Bergamalıların egemenliği altında kalan kent Galatların sürekli saldırılarına uğramıştır. MÖ. 25 yılında Augustus, Galatia eyaletini kurunca, Pessinus Romalıların yönetimine geçmiştir. Roma döneminde ticari ve askeri önemi artmaya başlayan Sivrihisar, Bizans İmparatoru Iustinianus (M.S. 527 - 565) tarafından yeniden onarılmış ve Iustinianopolis adını almıştır. Kent bu dönemde Hıristiyanlık merkezi haline getirilmiş ve metropolitlik derecesine yükseltilmiştir. Sivrihisar’da ayrıca 1881 yılında yapılmış bir Ermeni Kilisesi bulunmaktadır. Kültür Bakanlığı’nın desteği ile bu kiliseyi bugün Kültür Merkezi haline getirmek için çalışmalar sürdürülmektedir.

Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra, Türkmen boylarından bazıları buraya yerleşmiş ve Anadolu Selçukluları zamanında (1074) Sivrihisar, döneminin önemli bir kültür ve ticaret merkezlerinden olmuş, kent cami, han, hamam gibi yapılarla süslenmiştir. XIII.yüzyılda Selçukluların yıkılmasından sonra bir süre İlhanlıların, ardından Germiyanoğulların kontrolü altına girmiş ve I.Murat zamanında (1289) Osmanlı topraklarına katılmıştır. XIV.yüzyılda Karamanoğulları buraya hakim olmuş, Çelebi Mehmet zamanında da ikinci kez Osmanlı topraklarına dahil edilmiştir.

XIX.yüzyıl sonlarında Ankara vilayetinin merkez sancağına bağlı bir kaza olarak yönetilmiştir. I.Dünya Savaşı’ndan sonra yörede önemli çarpışmalar olmuş, 17 Temmuz 1921’de Yunan işgaline uğramıştır. Yunanlılar ve Kuvayı Milliye arasında sürekli el değiştirmiş ve 1 Eylül 1922’de kurtarılmıştır. 24 Mart 1922’de Atatürk vekiller heyeti ile buraya gelerek Ulusal Milli Güçleri denetlemiştir. Ayrıca İtilaf devletlerinin önerdiği ve sonradan reddettiği ateşkes önerileri burada kabul edilmiştir.

İlçede günümüze gelebilen eserler arasında; Sivrihisar Kalesi, Frig Kaleleri, Ulu Cami, Gecek Ulu Camisi, Hoşkadem Camisi, Kurşunlu Cami, Kılıç Mescit Camisi, Mülk Köyü Mescidi (Türbeli Mescit), Hamam Karahisar Camisi, Alemşah Kümbeti, Hoca Yunus Kümbeti, Seyitler Hamamı, Hamam Karahisar Hamamı, Gecek Köyü Çeşmesi ve Saat Kulesi bulunmaktadır.

Kenthaber Kültür Kurulu