Karapınar Genel Bilgi

İç Anadolu Bölgesi’nde Konya İli’ne bağlı bir ilçe olan Karapınar, doğu ve güneydoğusunda Ereğli, güneyinde Ereğli ve Karaman, güneybatısında Çumra, batısında Merkez ilçe, kuzey ve kuzeydoğusunda da Niğde ile çevrilidir. İlçe Konya kapalı havzasının doğu kesiminde yer almaktadır. Kuzeydoğusunda sönmüş bir volkan olan Karacadağ (2.007 m.) bulunmaktadır. Ayrıca ilçede yükseklikleri 1.235 m.yi bulan, Mennek , Kasımdağ , Kazabölen, Aladağ tepeleri vardır. Hotamış ve Karapınar ovaları bozkır görünümünde geniş düzlükler halindedir. Karapınar Ovasının batı kesimleri kum birikintileri halinde çöl görünümündedir. Doğal yapısı olarak dağiçi ovaları denilen Devrent, Günova ve Deniz ovaları ilçenin diğer ovalarıdır. Bunun dışında Akçaşehir, Cerenoğlu ,Yaylakuyu yaylaları da Karapınar’ın tarım, hayvancılık ve yerleşim alanlarıdır.

İlçe yakınında Acıgöl, Meke, Meyil, Cıralı ve Obruk gibi Krakter gölleri bulunmaktadır. Hotamış Gölü’nün bir bölümü ilçe sınırları içerisinde kalmakta olup, suları tuzlu ve bataklık konumundadır. Karapınar yer altı ve yer üstü kaynaklarından yoksundur.

Deniz seviyesinden 995 m. yükseklikteki ilçenin yüzölçümü 3030 km2, toplam nüfusu 59.823’tür.

Yağışların düzensiz, akarsuların da yetersiz olmasından ötürü Karapınar’da bozkır (step) bitki örtüsü hakimdir. Vadi tabanlarında ahlat ve alıç ağaçları, ovalarda da geven ,deve dikeni, üzerlik ,sığır kuyruğu ,kekik ,çörtük gibi bitkiler bulunmaktadır.

İlçede karasal iklim hüküm sürmekte olup, yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlı geçer. Yıllık ortalama yağış miktarı 416.2 mm.dir. Yılık sıcaklık ortalaması 10,7 C dır.

İlçenin ekonomisi dokumacılık, tarım ve hayvancılığa dayalıdır. İklimin sertliği, sulanabilen yerlerin azlığından ötürü tarım kısıtlı olarak yapılmaktadır. Kuru tarım alanlarında, buğday ve arpa, sulanabilen kesimlerde şeker pancarı yetiştirilmektedir. Hayvancılıkta sığır, keçi ve koyun besiciliği yapılmaktadır. Karapınar halı ve kilimleri ilçe ekonomisinde önemli yer tutmaktadır.

İlçede MÖ.3500-1000 yıllarında Tunç Çağında ilk yerleşim başlamıştır. Yöre, M.Ö.742-710’da Asurlular, daha sonra (M.Ö.546-533) Persler, Büyük İskender (M.Ö.334-323) ve İskender’in ölümünden sonra da, Seleukosların egemenliği altına girmiştir. Sonraki yıllarda yöreye Roma ve Bizanslılar hakim olmuştur. Karapınar çevresinde yapılan araştırmalar Hyde, Thebasa ve Arrisama kentlerinin burada olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra Selçuklular Konya yöresine hakim olmuşlardır. Anadolu Selçukluları’nın yıkılmasına (1308) kadar Selçukluların egemenliğinde kalan yöre daha sonra Karamanoğulları’nın eline geçmiştir. Karamanoğulları ile Osmanlılar arasında birkaç kez el değiştiren Karapınar, Karamanoğullarının yıkılmasından sonra 1467’de Konya ile birlikte kesin olarak Osmanlı topraklarına dahil olmuştur.

Osmanlı döneminde Sultaniye diye anılan Karapınar’a Celali ve Levent (Çiftbozan) isyanları büyük zarar vermiştir. İsyancılardan kaçan halk, evlerini terk ederek Karacadağ eteklerine çekilmiştir. Bu zor günler on dört yıl sürmüş; Karapınarlılar Çaldıran Seferine, giden Yavuz Sultan Selim’den yardım istemişlerdir. Bunun üzerine Yavuz Sultan Selim bölgede huzur ve güvenin sağlanması için bir Derbentçi Köyü’nü kurdurmuştur. Bu yerleşim alanına Sultaniye ismi verilmiş ve Kanuni Sultan Süleyman döneminde oğlu, Sultan II.Selim’in adına Mimar Sinan’ın külliyesi burada yapılmıştır. Bunu kentin imarı izlemiştir.

XIX.yüzyıl sonlarında Konya vilayeti merkez sancağına bağlı bir kaza merkezi olan Karapınar’ın 1882’de Belediye teşkilatı kurulmuştur. Cumhuriyetin ilanından sonra 1934’te Sultaniye olan ismi Karapınar olarak değiştirilmiştir.

İlçede günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; Sultan II.Selim Camisi, Kıcıkışla Mescidi, Sultan II.Selim Külliyesi, Valide Sultan Hamamı, Selimiye Külliyesi Kervansarayı, Çarşı Çeşmesi , Selimiye Şadırvanı, Koca Çeşme (Taşçeşme) , Ağaç Çeşmesi (Çetmi Çeşmesi) , Apak çeşmesi, Hacı İsa Çeşmesi, Hankapı Çeşmesi, Meke Gölü, Çıralı Obruk Gölü bulunmaktadır. Ayrıca ilçede yer altı şehirleri ve mağaralar bulunmakta olup bunların başlıcaları; Bacanak Ovası mağarası, Meke inleri, Meke tuzlası mağarası, Apak Mağaraları, Yazomca mağaraları, Çıralıgölünde yeraltı şehirleri, Bağdaylı köyü Mağaraları, Kayalı kasabası toprakların mağaralar ve yeraltı şehirleri, Akören köyü Mağaraları’dır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.karapinar.bel.tr adresinden alınmıştır.