Dünyanın en iyi mumya koleksiyonu

Amasya'da, 14. yüzyılda İlhanlılar döneminde vali olarak görev yapan Anadolu Nazırı Şehzade Cumudar, Amasya Emiri İşbuğa Noyin, Amasya'da hükmetmiş Pervane Bey, eşi ve çocuklarına ait olduğu sanılan ve sergilendikleri Amasya Müzesi'nde ziyaretçi akınına uğrayan mumyaların dünyada bir başka benzerlerinin olmadığı belirtildi.

Dünyanın en iyi mumya koleksiyonuna sahip olan Amasya'da, 14 yüzyılda egemenliklerini sürdüren İlhanlılar döneminde, Moğollar tarafından zehirlenerek ya da boğularak öldürüldükleri zannedilen Amasya Valisi yahut Anadolu Nazırı olarak görev yaptığı bilinen Şehzade Cumudar, ailesi, eşi ve çocuklarına ait mumyalar, Mısır mumyalarının aksine iç organları çıkartılmadan mumyalanan ilk Türk ve Müslüman mumyalar olma özelliğini de taşıyor.

Amasya Müzesi'nin kurulduğu 1925 yılından beri bilinen ve o yıllarda sergilenmek üzere müze deposuna konulan mumyalar, kentin ortasından geçen Yeşilırmak'ın taşması sonucu olumsuz yönde etkilenirken, daha sonra Gökmedrese Camisi'nin 1962 yılında müze olarak kullanılmaya başlanmasıyla birlikte burada sergilendi. Şu anda kullanılan Amasya Müzesi'nin 1976 yılında hizmete girmesiyle birlikte yeni müzenin bahçesinde bulunan Sultan Mesut Türbesi de mumyalık olarak düzenlendi ve mumyalar burada sergilenmeye başlandı.

Amasya Müzesi'nde sergilenen mumyaların dünyada bir benzedi daha olmadığını belirten Amasya Müzesi Araştırmacısı Arkeolog Muzaffer Doğanbaş, "Burada sergilenen mumyalar Danişmendliler ve İlhanlı dönemine ait mumyalardır. İlhanlılar döneminde Anadolu'da bakanlık yapmış, aynı zamanda Amasya Valiliği görevinde bulunmuş olan İlhanlı dönemi askeri komutanlarına ait mumyalardır. Bu İlhanlı dönemi mumyaları dünyadaki İlhanlı dönemine ait tek mumyalardır ve sadece bizde var. Başka mumya örnekleri Anadolu'da yok, Anadolu dışındaki coğrafyada da olduğunu zannetmiyorum. Danişmedliler dönemine ait mumyalardan Türkiye'de başka yok. Danişmendliler dönemine ait mumyalar var; ama günümüzde kalan tek örnekleri bizde bulunuyor" dedi.

Mumyaların soğuk havalardan etkilenme olasılıklarının yüksek olduğunu, Amasya Müzesi'nde bulunan koleksiyonun sergilendiği bölümün koşullarının mumyalara zarar vermediğini söyleyen Muzaffer Doğanbaş, "Soğuk havaların mumyalara olumsuz bir etkisi var. Rutubet ve soğuk mumyaya zarar verir. Mumyaların özgün olarak bulundukları yerlerde de hava değişimi olabilmekte, bunlara olumsuz etkisi var; ancak çok büyük zarar vermiyor. Dışarıda eksi 25 derecede kalmış olsalar tabii ki çok büyük zarar görürler. Kapalı
mekan içerisindeki ışı değişiminin çok büyük zararı olmaz" diye konuştu.