Kuru soğanın başkenti Amasya

Türkiye üretiminin yüzde 15,7'lik kısmına sahip olan Amasya'da, yılda ortalama 323 bin 700 ton kuru soğan yetiştiriliyor.

Yılda ortalama 2 milyon ton civarında kuru soğan üretiminin yapıldığı Türkiye'de, 2007 yılında 73 bin 500 hektarlık alanda 1 milyon 860 bin ton kuru soğan yetiştirildi. Bu alanda Türkiye'de en önemli 3 il arasında ise Amasya, Ankara ve Çorum bulunuyor.

Türkiye kuru soğan üretimi içerisinde Amasya, Ankara ve Çorum'un payı yüzde 40 olarak belirlenirken, Amasya Tarım İl Müdürlüğü'nden edinilen bilgiye göre, Amasya Türkiye'de kuru soğan yetiştiriciliği yapılan en önemli illerden birisi. Bazı yıllar Ankara üretimde ilk sırayı alırken, kimi yıllarda Amasya kuru soğan üretiminde ilk sırayı alıyor. Türkiye'de 2007 yılında 1 milyon 860 bin olan soğan üretiminde 271 bin 50 ton ile Amasya yüzde 14,6'lık bir paya sahip oldu.

Amasya'da kuru soğan üretimi özellikle Suluova ilçesinde yapılırken, Amasya'nın bütün ilçelerinde soğan yetiştirilmesine karşın Suluova'nın yanı sıra Merzifon ve merkezde üretim yoğunluk kazanıyor. Türkiye'de soğan üretimi son 10 yıllık ortalamaya göre 2 milyon 65 bin ton, Amasya'da ise 323 bin 700 ton olarak gerçekleşirken, 10 yıllık ortalamaya göre Amasya Türkiye kuru soğan üretiminin yüzde 15,7'lik kısmına sahip.

Amasya'da kuru soğan üretiminin önemli bir bölümü depoya dayanıklı kışlık çeşitler ağırlıklı yapılırken, hasat ağırlıklı olarak eylül ayında yapılıyor. Kuru soğanın hasat edilmesi sonrasında üreticiler elde ettikleri ürünün bir kısmını satarlarken, özellikle tüccarlar aldıkları soğanı fiyat beklentilerine göre nisan ve mayıs aylarına kadar depoluyor. Hasat mevsiminde oluşan ilk fiyatlar genelde düşük olurken, üreticiler gübre, ilaç, işçilik gibi üretim girdilerini karşılayabilmek amacıyla üretimlerinin
büyük bir miktarını satıyor. Kuru soğanın yüksek fiyattan satıldığı yıllarda üretimde bulunan üreticilerden çok, depolama yapan tüccarlar önemli kazançlar sağlıyor.

Amasya'da üretilen kuru soğanın çok önemli bir kısmı iç piyasaya veriliyor, pazarlamada daha çok tüccarlar ön plana çıkıyor. İhracat amaçlı verilen bitki sağlık sertifikasına göre 2006 yılında 2 bin 178 ton, 2007 yılında ise 7 bin 863 ton ihracat kayıtları mevcut. İhracat yapılan ülkeler arasında Rusya, Bulgaristan, Romanya ve Arap ülkeleri öne çıkıyor.