Ardanuç Genel Bilgi

Ardanuç Genel Görünüm

Doğu Kartadeniz Bölgesi'nde, Artvin iline bağlı bir ilçe olan Ardanuç, doğusunda Ardahan, güneyde Erzurum illeri, batı ve kuzeybatıda Merkez ilçe, kuzey ve kuzeydoğuda da Şavşat ilçesi ile çevrilidir.

Ardanuç ilin kıyıdan uzak, dağlık iç kesiminde yer alır. Dağlar sarp ve derin akarsu vadileri ile parçalanmıştır. İlçenin doğu ve kuzey kesimini kuzeydoğu güneybatı doğrultusunda Yalnızçam Dağları engebelendirir. İlçenin en yüksek noktası Çadır (Kordevan) Dağı'nda 3.054 m.ye erişen Eğripınar Tepesi'dir.

Artvin'e 35 km. uzaklıktaki Ardanuç İlçesi, Deniz seviyesinden 470 m. yükseklikte olup, arazi yapısı engebelidir. Yüzölçümü 969 km2, 2000 Yılı Genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 14.477'dir.

Ardanuç (Gevhernik) Kalesi

İlçe halkının başlıca geçim kaynağı tarım, hayvancılık ve kısmen de ormancılık ve ticarettir. İlçede yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler, buğday, arpa, patates, fasülye, mısır, domates, zeytin, elma, kızılcık, ceviz, üzüm ve armuttur. Kamusal imkanlarla da desteklenen arıcılık, yaylacılık kültürünün yaygın olduğu ilçede önemli gelir kaynaklarındandır. İlçede, son yıllarda örtü altı yetiştiriciliği-seracılık da yaygınlaşmaktadır.

İlçede, M.Ö.VIII. yüzyılda sırasıyla Urartular, Sakalar ve İskit Türkleri, M.S. 75’ten sonra ise eski Oğuz kollarından olan Hazarlar, Barseller ve Bağratlılar yerleşmişlerdir. Yöre, 810 yıllarında Gürcü egemenliğine girmiştir. Anadolu Selçuklularının akınları sırasında yöreye Türklerin yerleştikleri görülür. Uzun yıllar Selçuklular’ın yönetiminde kalan Ardanuç, Moğol istilası sonrasında Moğollular’ın hakimiyetine girmiştir. Daha sonra sırası ile Timur, Karakoyunlu, Akkoyunlu ve İran Safavi devletlerinin hakimiyetinde kalmıştır.

Bulanık (Rabat) Kilisesi

Kanuni Sultan Süleyman zamanında Erzurum Beylerbeyi İskender Paşa 1551‘de Ardanuç’u ele geçirerek Osmanlılara katmış ve Osmanlıların ilk Ardanuç sancağını kurmuştur. Osmanlı-Rus savaşı sonunda yapılan antlaşma ile Rusya’ ya bırakılan İlçe, Birinci Dünya Savaşı sırasında yapılan halk oylaması sonucu tekrar Osmanlı İmparatorluğu’na katılmıştır. Mondros Mütarekesi’nden sonra Ardanuç, önce İngilizlerin sonra Gürcülerin istilasına uğramış, Gümrü Antlaşması ile 1921’de de Türkiye’ ye katılmış ve bugünkü Misak-ı Milli sınırları içinde yerini almıştır. 1945 yılına kadar Artvin’ e bağlı bir bucak olan Ardanuç aynı yıl İlçe olmuştur.

İlçede günümüze gelebilen tarihi eser olarak; Ardanuç Kalesi, Kalmaklı Kalesi, Kolarçet Kalesi, Petoban Kalesi, Petrik İsman Kalesi, Bulanık (Rabat) Kilisesi
İskender Paşa Camisi, Camandar Baba (Candarbaba) Türbesi, Sefer Paşa Türbesi, Bilbilan Yaylası, Cehennem Vadisi Deresi bulunmaktadır.

Kenthaber Kültür Kurulu