İskilip Genel Bilgi

İskilip Genel Görünüm

İç Anadolu Bölgesi ile Karadeniz Bölgesi arasında toprakları dağılan İskilip Çorum iline bağlı bir ilçedir. İlçenin kuzey, kuzeydoğu ve doğusu Osmancık, kuzeyi Kargı, doğu ve güneydoğusu Merkez, güneyi Sungurlu, batısı Bayat, kuzeybatısı da Kastamonu ile çevrilidir. Kuzey Anadolu dağlarının iç sıraları ilçe topraklarını engebelendirir. Bunların başında da 2.065 m. yüksekliğindeki Kös Dağı gelmektedir. Kızılırmak ilçenin en önemli akarsuyu olup, taşıdığı alüvyonlarla ilçenin güney ve güneydoğusunu tarıma elverişli ovalara dönüştürmüştür. Ayrıca dağların yüksek kesimlerinde yaylalar daha alçaklarda ise çam ormanları bulunmaktadır. Çorum’a 55 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 1.678 km2 olup, toplam nüfusu 47.924’tür.

İlçenin ekonomisi tarım, hayvancılık ve küçük sanayie dayalıdır. Yetiştirilen belli başlı ürünler, buğday, arpa, şeker pancarı, baklagiller, pirinç, patates, elma, üzüm ve armuttur. Aynı zamanda Çorum’un en çok elma üretilen ilçesidir. Bölgede yaygın biçimde hayvancılık yapılmaktadır. Koyun, Ankara keçisi ve sığır beslenir. Hayvansal ürünlerden süt, deri, yapağı ve tiftik ilçenin geçim kaynakları arasındadır.

İskilip Kalesi

İlçenin tarihi Hititlerle başlamaktadır. MÖ.700’lerden günümüze gelen başta kaya mezarları olmak üzere, o döneme ait kalıntılar ve Hattuşaş’a yakınlığı da buna açıklık getirmektedir.MÖ.700’de Paphlagonya yöresinin şehirlerinden olan İskilip, o dönemde Andrapa ismi ile tanınmıştır. Yöre Frigler, Galatlar, Romalılar ve Bizanslılar döneminde yerleşime sahne olmuştur. Roma döneminde önemli bir yerleşim merkezi olup, tarihi kaynaklarda burada 1000’e yakın evin bulunduğu yazılıdır. Nitekim o dönemden Deri Hamamı, Roma Hamamı ve Ankara-Çankırı yolunun buradan geçtiğini belirten Mil Taşı günümüze kadar ulaşmıştır. Bizanslılardan sonra Danişmentliler buraya hakim olmuştur.

Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra Anadolu Selçukluları buraya hakim olmuş, Çorum ve yöresi Emir Danişmet Ahmet Gazi tarafından ele geçirilmiş ve Türkmen boyları buraya yerleştirilmiştir. XIII.yüzyıl başlarında Moğolların hakimiyeti sırasında bir kısım Tatar aşiretinin İskilip’e yerleştirilmiş oldukları söylenmektedir. Osmanlılar 1391’de Kastamonu ile birlikte bölgeye hakim olan Çandaroğulları Beyliğinden Çorum yöresini ve İskilip’i ele geçirmişlerdir. Yıldırım Beyazıt’ın Timur ile yaptığı Ankara Savaşı’nda (1402) yenilmesinden sonra Anadolu’nun siyasi düzeni değişmiş, bazı Tatar Beyleri Timur ordusunun eline geçmiştir. Çelebi Mehmet’in yeniden Osmanlı İmparatorluğu’nu düzenlemesinden sonra Timur ordusuna katılan ve Ona destek veren yöredeki Tatar Beyleri ve aşiretlerinin Rumeli’ye yerleştirildiği de söylenmektedir.

İskilip Kaya Mezarları

XIX.yüzyıl sonlarında 1890’da Amasya Sancağına bağlanmış, daha sonra Yozgat’a ve Ankara Vilayeti’nin Çorum Sancağına bağlı bir kaza merkezi idi. Cumhuriyetin ilanından sonra da Çorum iline bağlı bir ilçe durumuna getirilmiştir.

İskilip’te günümüze gelebilen eserler arasında; Şeyh Muhiddin-i Yavsi Camisi, Ulu (Büyük) Cami, Tabakhane Camisi, Yeni Cami, Hanönü Camisi, Evlik Köyü Camisi, Sinan Paşa Hamamı, İskilip Kaya Mezarı, İskilip Kalesi, İskilip Sivil Mimari Örnekleri bulunmaktadır.
 

Kenthaber Kültür Kurulu