Dereli Genel Bilgi

Karadeniz Bölgesi’nin doğu bölümünde, Giresun İli’ne bağlı bir ilçe olan Dereli’nin kuzeyinde Giresun Merkez ve Keşap, doğusunda Espiye ve Alucra, güneyinde Şebinkarahisar, batısında Bulancak ilçeleri, güneybatısında da Ordu İli bulunmaktadır. Dereli engebeli bir alanda yer almakta olup, Doğu Karadeniz Dağlarının bir bölümünü oluşturan Giresun Dağları yöreyi engebelendirmektedir. Yükseklikleri 2.000-3000 m.ye ulaşan bu dağların aralarında yüksek yaylalar bulunmaktadır. Kümbet, Kulakkaya, Bektaş, Tamdere, Çağman, Karagöl ve Isırganlı, Şıh Obası yaylaları bunların belli başlılarıdır. Karagöl yöresinden kaynaklanan Aksu Çayı ilçenin ortasından güney-kuzey doğrultusunda akmaktadır. Aksu Çayı; Kızıltaş, Sarıyakup, Pınarlar ve Güdül yörelerinin küçük sularını da toplamaktadır. Giresun’a 32 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 820 km2 olup, toplam nüfusu 22.247’dir.

İlçenin ekonomisi hayvancılık, ormancılık ve tarıma dayalıdır. İlçede en çok mısır, az miktarda da arpa, patates ve elma yetiştirilir. İlçenin yüksek yaylalarında sığır, koyun ve keçi besiciliği yapılmakta olup arıcılık da önemlidir.

İlçe ve yöresinin tarihi MÖ.1400-1200 yıllarına, Hititlere kadar inmektedir. Hitit tabletlerinde Azzi Ülkesi olarak geçen Giresun yöresinde MÖ. 1200’lerde kavimler göçü sırasında burada da küçük bir koloni kurulmuştur. Hitit Devleti’nin yıkılmasından sonra bölge, Frigya Krallığı’nın yönetimine girmiş, doğudan gelen İskit ile Kimerler buraya hakim olmuşlardır. Giresun bölgesindeki Pers yönetimini Büyük İskender, Kapadokya Krallığı ve Roma dönemi izlemiştir. İstanbul’un Latin istilası sırasında Bizans İmparatoru Komnenos’un çocukları MS.1204’te Trabzon Rum İmparatorluğunu kurmuşlar, Dereli de bu devletin sınırları içerisinde kalmıştır.

Malazgirt Meydan Savaşı’ndan(1071) sonra Anadolu’ya gelen Selçuklu Türkleri, Karadeniz sahillerini de Türk hakimiyeti altına almıştır. Bulancak, Hacı Emir Bey’in oğlu Süleyman Bey zamanında 1397 yılında Türklerin eline geçmiştir. II. Murat döneminde Osmanlı yönetimine girmiş, 1461’de de Osmanlı topraklarına dahil olmuştur. Osmanlı döneminde Trabzon vilayetinin merkez ilçesine bağlı bir bucak olan Dereli 1958’de ilçe konumuna getirilmiştir.

İlçede günümüze gelebilen eserler arasında; Kuşluhan Köyü Kalesi, Andoz Kalesi, Meryem Ana Kilisesi, Yavuz Kemal Köyü'ndeki Hanlar, Çay ve Dereli köprüleri, Akkaya köyündeki Çobankayası resimleri, Çal Köyü girişindeki Demirkapı mevkiinde yolun altındaki tarihi geçit ve bu alanda bulunan saray kalıntıları, taş döşeli yollar ve yazılı kayalar, Kızıltaş köyündeki H.Mustafa Türbesi ve mezarı bulunmaktadır. Ayrıca ilçede kültür ve turizmi geliştirmek amacı ile her yıl yayla şenlikleri düzenlenmektedir.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraf, www.giresun.8k.com adresinden alınmıştır.