Eflani Genel Bilgi

Karadeniz Bölgesi’nin batı kesiminde, Karabük İline bağlı bir ilçe olan Eflani’nin doğu ve güneydoğusunda Kastamonu, güney ve batısında Safranbolu, kuzeybatısında da Ulus bulunmaktadır. İlçe toprakları Anadolu’nun kuzeyini oluşturan kıvrım sistemine bağlı olan dağlarla engebelenmiştir. İlçenin kuzeyinde Mahmut Kırmatepe (1.088m.), Kaletepe (1.097 m.), Alataş Tepe (1.117 m.), Kösürelek Tepe (1.150 m.), Kartınaltı Tepe (1.102 m.), Çoban Kuyusu Tepe (1.084 m.), güneyinde Kızılgüney Tepe (8.1176 m.), İğdirtepe (1.040 m.), Karlıtepe (938 m.) ve Alankadı Tepe (1.056 m.) bulunmaktadır.İlçe toprakları genelde küçük düzlük ve tepelerden oluşmaktadır. Buradaki engebeli alanlar sık bir orman örtüsü ile kaplıdır. İlçe toprakları küçük akarsularla sulanmaktadır. İlçenin orta kısmında ovalar olup, Bostancılar, Bostancı ve Esencik olmak üzere 3 adet gölet bulunmaktadır. İlçenin yüzölçümü 619 km2 olup, toplam nüfusu 13.027’dir.

Eflani ilçesinde karasal iklim hüküm sürmektedir. Yazları sıcak ve kurak kışları soğuk ve bol kar yağışlıdır. Ancak Ova köylerinin kuzeyinde yazları daha sıcak, kışları daha ılıman ve az yağışlıdır.

İlçenin ekonomisi tarım, hayvancılık ve ormancılığa dayalıdır. Yetiştirilen başlıca ürünler, buğday, arpa, patates, soğan, ceviz, elma ve armuttur. Az miktarda da şeker pancarı yetiştirilir. Hayvancılık önemli olup, zengin otlaklarında sığır, koyun ve tiftik keçisi yetiştirilir. Arıcılık da yapılmakta, bal üretimi ekonomiye katkıda bulunmaktadır.

Yörede yeterince arkeoloji ve yüzey araştırmaları yapılmadığından, yörenin eski tarihi ile ilgili bilgi bulunmamaktadır. Bununla birlikte Eflani’de üç adet İlk Tunç Çağına MÖ.2500 ait höyük bulunmuştur. Aynı döneme ait tümülüs ve höyüklerden 24’ü Eflani ile Safranbolu arasında, 5’i Eskipazar’da, 3 tanesi de Ovacık’tadır. Bunlara dayanılarak Eflani’deki ilk yerleşimin Tunç Çağında başladığı anlaşılmaktadır.

Eflani, ilk ve ortaçağlarda Amasra kolonisinin İç Anadolu ile bağlantısını sağlayan yol üzerinde bir savunma şatosu olarak yapılmıştır. Bu şatonun Bithynia Hükümdarı Nikomedes’in oğlu Pylomes tarafından kurulduğu ve Onun adını taşıdığı, Eflani adının da buradan geldiği sanılmaktadır.

Tarihi kaynaklar Eflani’nin MÖ.I.yüzyılda Bithynialılar tarafından Roma’ya karşı savunma amacıyla kurulduğunu belirtmektedir. Eflani yöresi MÖ.70’te Roma, ardından da Bizans egemenliğine girmiştir. Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra 1084’te Kastamonu ve Sinop bölgesini ele geçiren Selçuklulardan Kara Tigin Bey’in burasını da ele geçirdiği sanılmaktadır. Selçuklular ile Bizanslılar arasında zaman zaman el değiştiren yörede 1291’de Candaroğulları hakim olmuş, Eflani de bu beyliğin başkentliğini yapmıştır. Eflani, Sultan I.Murat tarafından 1383’te Osmanlı topraklarına katılmıştır. Kanuni Sultan Süleyman döneminde küçük bir kadılık olan Eflani, Kastamonu sancağına bağlanmıştır. Tanzimattan sonra, yöredeki 35 köy ile birlikte Kastamonu vilayetinin Safranbolu ilçesine bağlanmıştır.

Cumhuriyetin ilanından sonra bir bucak merkezi olan Eflani, 1927’de Zonguldak iline bağlanmış, 1953’te de ilçe konumuna getirilmiştir. Karabük’ün 1995’te il olması ile onun ilçesi olmuştur.

İlçede günümüze gelebilen eserler arasında;Küre-i Hadit Camisi, Çalışlar Türbesi, Küre Türbesi ve Sivil Mimari Örnekleri bulunmaktadır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.eflani.gov.tr adresinden alınmıştır.