İnebolu Genel Bilgi
Batı Karadeniz Bölgesi’nde, Kastamonu İli’ne bağlı bir ilçe olan İnebolu, kuzeyden Karadeniz’le, doğudan Abana ve Bozkurt, batıdan Doğanyurt, güneyden ise Devrekani ve Küre ilçeleri ile çevrilidir. Kastamonu İlinin kuzeyinde yer alan ilçe toprakları, kıyıdaki dar bir ova şeridi ile bunun hemen güneyinde yer alan ve kıyıya doğru paralel uzanan Küre Dağları ile engebelenmiştir. Batıdan Doğanyurt çayına, doğuda ise Göynük Dağı’nın batıya dönük yamaçlarına kadar uzanmaktadır. Ormanlarla kaplı olan dağlardan akan küçük akarsular ilçeyi sulamaktadır. İl merkezine 93 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 599 km2 olup, toplam nüfusu 27.651’dir.
İlçede Karadeniz İklimi hakimdir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ise yağışlı geçmektedir. Her mevsim yağış almaktadır. Sahil kesiminden hemen sonra yükselmeye başlayan dağ silsilesi kış mevsiminin soğuk etkisinin ilçe merkezini etkilemesini önlemektedir.
İlçenin ekonomisi, tarım, hayvancılık, ormancılık ve balıkçılığa dayalıdır. Yetiştirilen başlıca ürünler, patates, soğan, arpa, buğdaydır. genellikle bağcılık, meyvecilik, sebzecilik yapılmaktadır. Tarımsal üretimin dışında ilçe halkının gelir kaynaklarını küçük ölçekli orman ürünleri imalatından sağlanmaktadır. Hayvancılıkta ise büyük ve küçükbaş hayvan besiciliği yapılmakta olup, sığır ve koyun yetiştirilmektedir. Kıyı kesimlerinde balıkçılık yapılmaktadır. İlçe topraklarında çimento hammaddesi yatakları bulunmaktadır.
İnebolu’nun ilk kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber, MÖ.IV.yüzyılda Yunanlıların Karadeniz kıyılarında Abonou Teikhos (Abonuteikhos) antik kentini kurdukları bilinmektedir. Abonou Teikhos, 1 yüzyıl başında küçük bir kasabaydı. Sonradan, Antoninuslar döneminde, II.yüzyılda, burada ortaya çıkan düzmece peygamber Alexandros, gelecek bildirimi de yapılan Asklepios tapınağını kurmuştur. Alezsandros’un girişimleri ile Abonou Teikhos, kent durumuna getirilerek İonopolis adını almıştır. İmparator Lucius Verus’tan Geta’ya kadar geçen dönemde bu isimle para basmıştır. Kentin, Ionopoleiton yazısını taşıyan paralardan başka, yine Roma döneminden kalma, üzerinde Abonoteikhneiton yazısı bulunan paralar da saptanmıştır.
İnebolu’nun ilk adı ’İonopolis’tir. Bu isimden de anlaşılabileceği gibi ’İon’ şehirlerinden birisidir. “İonopolis” daha sonra “İnepolis” adını almıştır. İnebolu’nun 3 km. uzaklğındaki bakır prit yatakları Bizanslılar tarafından işletilmiş, Osmanlılar da bu yüzden buraya Küre-i Nühaş (Bakır Küresi) ismini vermişlerdir. İnebolu adını Selçuklular zamanında almıştır. Bazı bilgilere göre M.Ö.1200 yıllarında Gasgaslar tarafından kurulmuştur. Roma, Bizans ve Selçuklu yönetimlerinden sonra Candaroğulları buraya hakim olmuş, 1461’de de Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Osmanlı döneminde gemi yapım tezgâhları ve limanı ile önemli bir ticaret merkezi konumunda olmuştur. XIX.yüzyılın sonlarında Kastamonu vilayetinin, merkez sancağına bağlı bir kaza merkezi idi.
Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul ve Rusya’dan gönderilen silah, cephane ve mühimmat Anadolu’ya İnebolu üzerinden ulaştırılmıştır. İnebolu cepheye uzanan en yakın liman şehri idi. Bu yüzden 09.Haziran.1921’de Yunan savaş gemileri Panter ve Kalkış İnebolu’ya gelmiş, silah ve cephanelerin teslimini istemiş, verilmeyince de İnebolu bombalanmıştır. Aynı torpidolar 30.Temmuz 1921’de tekrar gelerek İnebolu’ya 3 mermi daha atmışlardır; fakat karşılaştıkları savunma karşısında karaya çıkamadan geri dönmüşlerdir. İlçe Merkezi düşman işgaline uğramamasına rağmen İnebolulular Kurtuluş Savaşı’nda çok kayıp vermişlerdir. Mustafa Kemal cephede, “Gözüm Sakarya’da, Dumlupınar’da, Kulağım İnebolu’da” diyerek İnebolu’ya önem vermiş ve İnebolu’nun bu mücadelesi 11 Şubat 1924 tarihinde TBMM’nin çıkarttığı 66 Numaralı Kanunla “Beyaz Şeritli” istiklal madalyası ile ödüllendirilmiştir.
İlçede günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; Kale kalıntıları ve Türk sivil mimarisi örneklerinden evler bulunmaktadır.
Kenthaber Kültür Kurulu
Fotoğraflar, www.inebolu.gov.tr ve www.kastamonu.gov.tr adreslerinden alınmıştır.
