Fındık alanları daraltılmamalı

Ordu Üniversitesi (ODÜ) Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Turan Karadeniz, dünya fındık üretim ve ticaretinin yüzde 70'ini elinde bulunduran Türkiye'nin pazar gücünü zayıflatmak amacıyla dünyanın belli başlı bölgelerinde fındık üretim sahaları oluşturulduğunu ve bu sahaların her geçen yıl büyüdüğüne dikkat çekti. Prof. Dr. Karadeniz, "Türkiye'nin pazar gücü zayıflatılmak isteniyorsa, Türkiye bu noktadan sonra dikim alanlarını daraltma yoluna gitmemelidir" dedi.

Dünyada bazı ülkelerin Türkiye'nin fındıktaki tekelini kırmak için yeni dikimleri finanse ederek desteklediğini belirten Prof. Dr. Turan Karadeniz, bu konuda tedbirler alınması gerektiğini vurguladı. Dünya fındık ekim alanlarının son yıllarda 900 bin hektarı aştığını, Türkiye başta olmak üzere İtalya, ABD ve İspanya'da fındık tarımının geniş ölçüde yapıldığına dikkat çeken Karadeniz, dünya fındık üretiminin 1940'lı yıllarda yaklaşık 250 bin ton civarında iken aradan geçen süre içinde yüzde 320 artarak son yıllarda 800 bin ton civarına yükseldiğini belirtti.

Dünya fındık üretimin yüzde 70'ini Türkiye, yüzde 17'sini İtalya, yüzde 4'ünü ABD ve yüzde 3'ünü İspanya'nın yaptığını kaydeden Karadeniz, fındık tarımına girerek hızla büyüyen ülkelerinde olduğunu dile getirdi. Türkiye dışında İtalya, İspanya, ABD, Azerbaycan Gürcistan, Şili'nin diğer önemli fındık üretici ülkeler olduğunu belirten Karadeniz, Ermenistan, Ukrayna, Peru, Çin, Avustralya, İran, Bulgaristan ve Romanya'nın fındık dikimine devam ettiği, Fransa'nın üretim için hamleler yaptığını, üretim sahaları devamlı gelişen Gürcistan'da 1995 yılında 5 bin hektar olan fındık dikim alanının 2008 yılında 12 bin hektara yükseldiğini ve toplam üretimin 20 bin tonlara ulaştığı, toplam fındık üretimi yapılabilecek nitelikteki alan büyüklüğünün ise 80 bin hektar civarında olduğunun öngörüldüğünü kaydetti.

"DÜNYA FINDIĞA YÖNELİYOR"

Karadeniz, şu açıklamalarda bulundu: "Uluslararası bir çikolata şirketi olan Ferrero, Gürcistan'da Gürcülerle ortak kurduğu bir şirket 5 bin hektar alana fındık dikimi yapmayı hedeflemektedir. Söz konusu bu şirket bugüne kadar bin 500 hektara yakın alana dikim yapmıştır. Zira, dünyanın en büyük fındık kullanıcısı Ferrero'nun aroma ve tat bakımından dünyanın en iyi fındığı olan Giresun fındığı yerine Azerbaycan ve Gürcistan'da fındık üretimine yönelmiştir. Aynı firmanın Arjantin ve Şili'de de üretime yönelik çalışmaları devam etmektedir. 1995 yılında 17 bin hektar olan ve 7 bin ton fındık üreten Azerbaycan'da fındık alanı 2008 yılında 22 bin hektara, üretim ise 15 bin tona ulaşmıştır. Azerbaycan'ın önümüzdeki yıllarda üretimini 60-70 bin tona çıkarması bekleniyor. Fındık üretimi, eski üretici ülkeler olan İtalya, İspanya ve ABD'de 1995-2007 yılları arasında sabit kalırken, hatta İspanya'da kısmen azalış gösterirken, Gürcistan ve Azerbaycan'da artması dikkatleri çekmektedir. Şili'de 25 yıl önce başlayan fındık üretiminde mevcut fındık alanları 12 bin hektara ulaşmıştır. Bu miktarın kısa vadede 50 bin hektara ulaşması hedeflenmektedir. 50 bin hektar fındık alanından ortalama 150 kg hesabıyla 75 bin ton, 200 kg hesabıyla 100 bin ton fındık alınabilir. Bu da, Türkiye'nin yakın bir gelecekte İtalya'dan sonra en güçlü rakibinin Şili olacağı anlamına gelmektedir. Şili'nin yanı sıra bazı Güney Amerika ülkeleri de fındık dikmeye devam etmektedir. Şili'de fındık tarımı tamamen modernize usullere ve sulama sistemleri ile birlikte kurulmaktadır. Mekanize tarımın uygulandığı bu ülkede fındık üretim maliyetleri 1 doların altındadır. Dolayısıyla, gerek Avrupa'da gerek ABD'de ve gerekse Şili'de maliyetlerin düşük olması, dünya pazarlarında yüksek maliyetlerle ürettiğimiz fındığın pazarlanmasını güçleştirmektedir. Bu gelişmeleri göz önünde bulundurarak Türkiye'nin acil bazı tedbirleri alması gerekmektedir."

"FINDIK ALANLARINI DARALTMAYALIM"

Türkiye'nin ise gelecekte fındıkta pazarlama sorunlarıyla karşı karşıya kalmaması için üretim maliyetlerini azalmak ve üretilen fındığın tamamını satabilecek politikaların acilen devreye sokulması gerektiğini belirten Prof. Dr. Karadeniz, şu önerilerde bulundu: "Maliyeti düşürücü politika geliştirmediğimiz takdirde Türkiye, yakın bir gelecekte ürettiğinin belki de çoğunu satamayacaktır. Zira, en büyük fındık üreticisi ülke olan Türkiye aynı zamanda en pahalı maliyetle üretim yapan tek ülke konumundadır. Hızla fındık dikimine yönelen ülkelerin dış pazarlarda şansı giderek yükselmektedir. Çünkü bu ülkelerde üretim maliyetleri Türkiye'ye kıyasla çok daha düşüktür. Fındık ocakları daha genç, verim de daha yüksek. Bu durum, bu ülkelerin rekabette ellerini güçlendirmektedir. Bu durumun devam etmesi halinde, Türkiye'nin dış pazarlarda rekabet şansı her geçen yıl daha da zorlaşacaktır. Fındık çikolatanın en iyi dostudur. Çikolata üreticisinin fındıktan vazgeçebilmesi çok zor gözüküyor. Öyleyse, maliyetleri düşürücü parametreleri devreye sokarak, düşük maliyetli fındık üretimi ile dünya fındık ticaretine yön vermeye devam edelim. Türkiye dünya fındık üretiminin yüzde 75'ni elinde tutmaya devam etmelidir. Bu da, bugün itibariyle dünya fındık dikim alanlarının dondurulması suretiyle mümkün olabilecektir. Şayet, Türkiye dışında diğer ülkelerde fındık dikim alanları genişliyorsa, diğer bir ifade ile, Türkiye'nin pazar gücü zayıflatılmak isteniyorsa, Türkiye bu noktadan sonra dikim alanlarını daraltma yoluna gitmemelidir. Fındık dikim alanlarını daraltma yolunda harcanacak enerjiyi, üretim maliyetlerinin aşağılara çekilmesi için neler yapılabilirde kullanmalıdır. Maliyetlerin aşağılara çekilmesi için birinci adım geçleştirme, ikinci adım dikim sistemlerini değiştirmek ve üçüncü adım olarak da mutlaka endüstriyel üretime, yani makineli üretime geçilmelidir."