Fatsa Genel Bilgi

Orta Karadeniz Bölgesi’nde, Ordu iline bağlı bir ilçe olan Fatsa’nın doğusunda Perşembe, Ulubey ve Merkez ilçe, batısında Ünye, güneyinde Korgan, Çamaş, Çatalpınar ve Kumru ilçeleri, kuzeyinde de Karadeniz bulunmaktadır.

İlçe toprakları Karadeniz kıyısındaki ovalık kesimle güneydeki dağlık alanlar arasındadır. Canik Dağlarının Karadeniz’e doğru alçalan orta yükseklikteki tepeleri ilçe topraklarını engebelendirir. Bu dağların yüksek kesimlerinde yaylalar yer almaktadır.

Canik Dağlarından kaynaklanan küçük akarsular ilçe topraklarını sular. Bu akarsuların en önemlileri Bolaman (Dolama) Çayı’dır. Bolaman Çayı Fatsa’nın doğusundan geçerek Karadeniz’e dökülür. Bu çayın getirdiği alüvyonlar Karadeniz’e döküldüğü yerdeki bir koyu doldurarak ovaya dönüştürmüştür. Gaga Gölü İlçe sınırları içerisinde yer almaktadır.

İl merkezine 56 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 570 km2 olan ilçenin 2000 Yılı Genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre, toplam nüfusu 108.120’dir. İlçede tipik Karadeniz iklimi hakim olup, kışlar ılık geçer, Yaz aylarında bunaltıcı sıcaklar olmaz. ısı farkları azdır.

İlçenin ekonomisi tarım ve balıkçılığa dayalıdır. Yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında fındık, çay, mısır gelmektedir. Sebze ve meyvecilik de yapılmakta olup elma ve armut yetiştirilir. Son yıllarda seracılık, kültür mantarcılığı da gelişme göstermiştir. Hayvancılıkta büyük ve küçükbaş hayvan besiciliği, kümes hayvancılığı ve arıcılık yapılmaktadır. Balıkçılık ilçenin ekonomisinde en önemli yeri tutmaktadır. Ayrıca halıcılık da önemli bir gelir kaynağıdır. İlçede Et ve Balık Kurumu’nun balık konservesi, donmuş balık, balık yağı üreten kombinası bulunmaktadır. Bunun yanı sıra fındık kırma atölyeleri vardır.

Fatsa’nın Pontus kralı Farnekes tarafından kurulduğu sanılmaktadır. Kral Farnekes burada kızı Fanizan için bir kale yaptırmış bu yüzden de kentin ismi Fanizan olarak tanınmıştır. Bu isim Fadisane, Fatisan, Façe şeklinde söylenmiş ve zamanla da Fatsa’ya dönüşmüştür. Romalılar bu yöreye egemen olmuş, onu Bizans egemenliği izlemiştir.

Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra ilk Türkmen boylarından olan Danişmendliler, Sivas, Tokat, Amasya, Çorum, Yozgat, Kayseri, Malatya, Gümüşhane ile birlikte Ordu ve yöresini de hakimiyetleri altına almışlardır. Bu arada yöre, Danişmendliler, Anadolu Selçukluları ve Bizanslılar arasında zaman zaman el değiştirmiştir. İstanbul’un Latin istilasından (XIII.yüzyıl) ötürü Trabzon’da Komnenosların kurduğu Pontus Devleti’nin sınırları içerisinde kalmıştır.

Hacıemiroğulları Beyliği 1344-1461 yılları arasında Ordu yöresinde egemen olmuştur. Bu beylik, Ordu İlinin Mesudiye İlçesi topraklarında yerleşmiş bulunan Çepni Türkleri’ne mensup Bayram Bey Oğlu Hacı Emir Bey tarafından kurulmuştur. Emir Süleyman Bey, 1381 yılında 12.000 kişilik bir kuvvetle Mesudiye Bölgesinden Ordu kıyılarına inmiş, buradan Giresun’a geçerek yöreye hakim olmuştur. Çelebi Mehmet Devrinde 1413’de Ordu yöresi Osmanlı hakimiyetine girmiş, Hacı Emiroğulları Beyliği bu bölgedeki gücünü yitirmiştir. Ankara Savaşı’nda Timur tarafını tutan Hacıemiroğulları, savaşı Timur’un kazanmasından sonra yöreyi yeniden ele geçirmişlerdir. Fatih Sultan Mehmet 1461’de Ordu ve yöresini kesin olarak Osmanlı topraklarına katmıştır.

Osmanlı döneminde Trabzon vilayetinin Canik sancağına bağlı bir kaza merkezi konumuna gelmiştir. Cumhuriyetin ilanından sonra, 1920’de Ordu il olunca Fatsa da Ordu’ya bağlı ilçe konumuna getirilmiştir.

İlçede günümüze gelebilen eserler arasında; Bolaman Kalesi, Yalıköy Camisi ve Türk Sivil Mimari Örneklerinden evler bulunmaktadır. Ayrıca Cıngırt Mağarası, Gaga Gölü Dinlenme Yeri ve Sarmaşık Kaplıcaları ilçenin doğal güzellikleridir.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.fatsa.gen.tr adresinden alınmıştır.