5
Mayıs
2024
Pazar
ARDEŞEN - RİZE

Kemal Nebioğlu


Kemal NEBİOĞLU   (1926- ) 

Sendikacı, politikacı.Rize’nin Ardeşen ilçesinde doğan Kemal Nebioğlu ilkokulu Kars’ta, orta okulu Van’da, liseyi ise Trabzon’da bitirdi. Lise öğrenimi döneminde (1946) bir süre için Diyarbakır Belediyesi’nde işçi olarak çalıştı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesine giren Nebioğlu, öğrenimini tamamlayamadan İstanbul’da metal işkolunda presçi olarak çalışmaya başladı. İşçilik yaşamında garsonluk, boyacılık, şef garsonluk yöneticilik yaptı. 

Sendikal yaşamına Otel, Lokanta ve Eğlence Yerleri İşçileri Sendikası (OLEYİS)’nda başladı. İlk görevi sendikanın sekreterliği oldu. Bir yıl sonra da boşalan İstanbul İşçi Sendikaları Birliği’nin sekreterliğine atandı. 1956 yılında Türkiye Petrol-İş Sendikası Genel Sekreter yardımcılığı ve daha sonra da Türkiye Gıda, Otel, Lokanta İşçileri Sendikası Genel Sekreterliğine seçildi. 

1961 yılında Türkiye İşçi Partisi’nin kurulmasında büyük çabası oldu. 1962 yılında Partinin Genel Sekreterliğine getirildi. 1963 Mahalli seçimlerde Beyoğlu İlçe Başkanlığını yürüttü. 1964 yılında toplanan Partinin ilk büyük kongresinde Kongre başkanlığına seçildi. Aynı kongrede 40 üyeli Genel Yönetim Kurulu’na, Genel Yönetim Kurulunun ilk toplantısında ise, 13 kişilik Merkez Yürütme Kurulu üyeliğine seçildi. Ve yine Merkez Yürütme Kurulu içindeki Görev dağılımında Parti Genel Saymanlığına seçildi. 

1965 genel seçimlerinde partinin genel saymanlığı yanında İstanbul il başkanlığını da üstlendi. Bu seçimlerde Tekirdağ Milletvekilliğine seçildi. 

Nebioğlu TİP’in Millet Meclisinde Grup Başkan vekilliği, Dilekçe Komisyonu raportörlüğü, Milli Savunma Komisyonu üyeliği görevlerini de yürüttü. 

Partinin 1968 yılında Malatya’da yapılan ikinci Büyük Kongresinde önce Genel Yönetim Kurulu üyeliğine sonra Merkez Yürütme kurulu üyeliklerine yine seçildi. Sonra da Partinin Genel Sekreterliğine seçildi. Bu arada Ankara İl Başkanlığını da bir süre üstlendi. 

1965 yılında Türk-İş’in kurucu üyelerinden Türkiye Gıda-İş Sendikasının yapılan genel kurulunda sendika genel başkanlığına seçildi. 

1967 yılında DİSK’i kuran beş sendikacıdan biri olan Nebioğlu konfederasyonun Genel Yönetim, Yürütme Kurulu üyelikleri ile Genel Başkan Vekilliği görevlerinde bulundu, 1992 yılında yapılan DİSK büyük kongresinde DİSK Genel Başkanlığına seçildi. 

DİSK’in büyük eylemlerinden 15-16 Haziran büyük işçi direnişi, 1 Mayıs 1976 kutlamasında konfederasyonun Eylem Komite Başkanlıklarını yürüten Nebioğlu, 27 Mayıs devrim hareketinden sonra minibüsçülerin yaptığı genel grevi örgütlediği savıyla göz altına alındı. 

12 Mart’ta sıkıyönetim Komutanlığının 18 numaralı bildirisi ile Prof. Muammer Aksoy, Prof. Tarık Zafer Tunaya, Prof. İsmet Sungurbey, yazar Yaşar Kemal, Yazar Doğan, sendikacılardan Kemal Türkler, Kemal Sülker, Şinasi Kaya ve aydınların tümü 38 kişi ile birlikte Nebioğlu da gözaltına alınanlardandı. 

12 Eylül 1980’de DİSK Davası’ndan dolayı tutuklandı ve dört yıl tutuklu kaldı, idamla yargılandı. 12 Eylülden sonra hakkında hepsi de sendikal mücadelelerle ilgili 13 dava açıldı. Hepsinden beraat eden Nebioğlu 16 Mart 1978 günü üniversite girişinde bombalanan ve öldürülen yedi öğrenci olayı üzerine DİSK’in uyguladığı 20 Mart Faşizme ihtar eylemine ilişkin iki saatlik genel grev uygulamasından dolayı 6 aya mahkum oldu. 

DİSK’in en önemli ilkelerinden olan “Tabanın söz ve karar sahibi olma ilkesini” sendikal mücadeleye getiren ve uygulayan kişi olan Nebioğlu ilk uygulamayı da Başkanı olduğu Türkiye Gıda-İş Sendikasının Nestle işyerinde yaptı. Sendikalarda içe dönük demokratik işleyişi sağlayan, yönetimde yozlaşmayı önleyen ve üyeleri işçilerin devamlı denetimini getiren bu ilkeyi sonuna kadar uygulayan ve savunan Nebioğlu DİSK’te de bu ilkenin eksiksiz uygulanması mücadelesini verdi. Daha sonraları ise bunun bir ileri uygulaması olan “İşyeri İşçi Konseyleri” uygulamasını sendikasında kurdu. 

1975 yılında Sosyalist Devrim Partisi’nin kurucuları arasında yer aldı, bir süre de İstanbul İl Başkanlığını yapan Nebioğlu DİSK davasından 10 yıl 8 aya mahkum oldu. Ancak Askeri Yargıtayın verdiği kararla beraat etti.
Nebioğlu’nun yayınlanmış “Uyan” adında bir şiir kitabı var.

Vekilinize soru sormak/sorununuzu iletmek ister misiniz?
Sorular/Cevaplar