Damat Mehmet Ali Paşa
Damat Mehmet Ali Paşa (1813-1868)
Asker ve devlet adamı. Ortaköy (Hemşin) Bucağı’nda doğdu. Çocukken İstanbul’a gitti. Bir süre sonra Enderun-i Hümayun’a alındı. İkinci mabeyinci oldu. 1839’da soruşturma için Nizip’e gönderildi. Dönüşünde mirliva (general) rütbesiyle Enderun’dan ayrıldı.
Ferik oldu ve Dar-ı Şura-yı Askeri üyeliğine seçildi. 1840’ta Galata nazırlığı ile Tophane Ferikliği’ne, 1844’te Galata, Beyoğlu, Liman ve Karantina nazırlıkları ve Tophane Müşirliği’ne atandı. 1845’te Abdülmecid’in kızı Adile Sultan’la evlenerek Damat unvanını kazandı. Kaptan-ı Deryalığa getirildi.
Bu görevdeyken tersaneye yeni bir düzen getirdi; yeni makinelerle donattı ve Yeni Köprü başında büyük havuzu yaptırdı. İki kez kaptanlıktan alınarak meclis-i ‘Alî’ye atandı; yeniden kaptan-ı Derya oldu. Adile Sultan’ın da etkisiyle 1852’de sadrazam oldu. Onun yönetimi sırasında olaylar Osmanlı Devleti ve Rus Çarlığı arasında savaşa doğru bir gelişme gösterince seraskerliğe atandı.
Buna kızan mehmet Ali Paşa medrese öğrencilerini, yerine geçen Mustafa Naili ve hariciye Nazırı Mustafa Reşid Paşa’ya karşı kışkırttı. Olayların kendisine dokunacağını anlayınca bir bölük askerle Bayezid ve Süleymaniye camilerini basarak yakaladığı softaları ve liderlerini Girit Adası’na sürdü.
1854’te olaylarla ilişkisi görülerek Kastamonu’ya sürüldü, ancak Âdile Sultan’ın araya girmesiyle 1855’te Kaptan-ı Derya’lığa getirildi.Birkaç kez bu görevden alındı. Sultan Abdülaziz tahta çıkınca tersane hizmetlerinin Bahriye Nazırlığı’na bırakılmasıyla son Kaptan- Derya olarak görevden ayrıldı; Meclis-iÂli’ye atandı. Bir süre sonra da öldü.
