ABD'li arkeologlar Baruhtahe'de

Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerde kültür gezisine çıkan Amerikan Arkeolojik Enstitüsü üyesi 42 arkeolog, Samsun’daki Baruthane tümülüsleri kazısı ve arkeolojik park düzenlemesi alanını gezdi.

Samsun Valisi Mustafa Demir ve Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz, Amerikalı yaşlı arkeologları ağırlarken, tümülüslerin bulunduğu düz alanda da kokteyl verildi. Kazı yapılan alanlarda tek tek incelemede bulunan ve mezarlara girerek Kazı Başkanı Samsun Müze Müdürü Muhsin Endoğru ile İstanbul Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Kazı Bilimsel Danışmanı Doç. Dr. Sümer Atasoy’dan bilgi alan Amerikalı arkeologlar, yapılan "Baruthane Tümülüsleri Kazısı ve Arkeolojik Park Düzenlemesi Çalışmaları"nı alkışladı.

Amerikan Arkeolojik Enstitüsü üyesi arkeologların lideri olan Hector Williams, bu tümülüslerin tüm turist grupları tarafından görülmesinin önemine dikkat çekerek, "Çok güzel, Samsunlu yöneticileri kutluyorum" dedi. Ellerinde bastonları ve fotoğraf makineleriyle kazı yapılan alanları belediye görevlilerinin yardımıyla gezen yaşlı Amerikalılar ise, eski çağlarda soylu kişilerin mezarları üstüne yapılan tümülüslerin görülmeye değer olduğunu vurguladı.

Gezinin ardından bir basın toplantısı düzenlendi. Vali Mustafa Demir, tarihin gün ışığına çıkarılmasının önemine dikkat çekerken, Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz da kazı ve arkeolojik park düzenlemesi çalışmaları bittiğinde Baruthane Tümülüsleri’ne, kurulan teleferik sistemiyle gelineceğini ve buranın harika birkaç saat geçirilebilecek bir mekan olacağını dile getirdi. Başkan Yılmaz, Karadeniz’in doğu, batı ve kuzey kıyılarında kurulmuş olan eski kentlerin, yabancı bilim adamları tarafından sürekli araştırıldığını ve yapılan kazılarda çok önemli sonuçların ortaya çıktığını ifade ederek, "Bu kentlerin Ege ve Akdeniz dünyalarıyla ilişkileri, ticaretleri ve kültür alışverişleri, arkeolojik verilerin yardımıyla bilim dünyasına sunuluyor. Türkiye’nin Karadeniz kıyılarının arkeolojik yönden araştırılması ise bugün yetersizdir. Pek çok konu henüz aydınlığa kavuşmamıştır" diye yakındı.

"MÖ 3. YÜZYILA AİT OLAN BOYALI MEZARIN, KARADENİZ KIYILARINDA HENÜZ BİR BENZERİ YOKTUR"

Orta Karadeniz Bölgesi’nin bir kıyı kenti olan Samsun’un MÖ 6. yüzyılda Toraman Tepe ile onun doğu yamaçlarında kurulduğunu kaydeden Yılmaz, Amisos adını taşıyan bu ilk yerleşme alanının bugün Sahra Sıhhiye Okulu ve Eğitim Merkez Komutanlığı içinde kaldığını ifade etti.

Yılmaz, Toraman Tepe’nin çevresinde yıllardan beri pek çok inşaat yapıldığını ve Amisos tarihine ışık tutacak birçok eserin yok olduğunu da vurguladı. Başkan Yılmaz, "Kalkanca Mahallesi’nde 1999 yılından bu yana yapılan yol çalışmalarında çok önemli, değişik planlı oyma mezarlar bulundu. 1995 yılında yine bir yol çalışması sırasında Cedid Mahallesi’nde, altın buluntular veren, el değmemiş bir mezar ortaya çıkarılmıştı. Bu gelişmeleri değerlendirerek, belediyemiz, İstanbul Üniversitesi ve Samsun Müzesi tarafından yürütülmekte olan Samsun (Amisos) Bölgesinin Kültürel Gelişimi Projesi’ne destek olarak, 2004 yılında Baruthane Tümülüsleri kazısıyla Arkeolojik Park Düzenlenmesi Projesi’ne başladık. Baruthane Tümülüsleri adı verilen bu yığma tepenin, eski devirlerde gemicilere liman girişi işaret ettiği ve Aziz Kosma ve Aziz Damien’e ithaf edildiği söylenir. Ayrıca burada bir Dioskurlar Tapınağı olduğu iddia edilir" diye konuştu.

2004 yılında burada yapılan kazılarda kuzey tepenin altında 3 odalı, güney tepenin altında ise 2 odalı ve boyalı 1 mezar ortaya çıkarıldığını da açıklayan Yılmaz, "MÖ 3. yüzyıla ait olan bu boyalı mezarın, Karadeniz kıyılarında henüz bir benzeri yoktur. Tek örnektir. Samsun tarihi için önemli bir buluntudur. Bu tümülüsler çevresinde kazı ve araştırmalar devam etmektedir. Samsun Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na sunduğumuz bir projeyle, bu bölgenin arkeoloji parkı olarak düzenlenmesini ve mezarların ziyarete açılarak eski Samsun’un dini, sosyal ve kültürü hakkında eğitim amaçlı sergileme yapacağız. Ayrıca burada yapacağımız parkın hemen yanında kuracağımız tesislerde yerli ve yabancı ziyaretçilerimize nefis bir manzara karşısında dinlenme imkanı sağlayacağız. Gerek karayolu ve gerekse teleferikle buraya gelecek ziyaretçiler, tarih ve doğayla iç içe, huzur dolu birkaç saat geçireceklerdir" şeklinde konuştu.