Kadınların korkulu rüyası

Medical Park Samsun Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Mehmet Ahmet Canbaz, kadınların korkulu rüyası olan yumurtalık kistleri hakkında bilgi verdi.

Yumurtalıkların rahmin her iki yanında fallop tüpleriyle yakın temasta bulunduklarını, kadın genital organlarının östrojen, progesteron (Kadınlık hormonları) ve az miktarda testosteron (Erkeklik hormonu) üreten yapılar olduğunu söyleyen Medical Park Samsun Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Mehmet Ahmet Canbaz, "Yumurtalıklar ergenlik öncesi dönemde herhangi bir hormonal salgı işlevi göstermezken, ergenlik döneminden itibaren menopoza kadar çeşitli hormonlar üreterek kadının düzenli

olarak adet kanaması görmesini sağlarlar. Yumurtalıkların temel görevi her ay yapılarında yer alan yumurta hücresini olgunlaştırmak ve olgunlaşma gerçekleştikten sonra bu hücreyi yumurtlama adı verilen işlevle muhtemel bir döllenmenin gerçekleşeceği fallop tüpü içine vermektir. Yumurtalık dokusunda her ay devam eden bu döngü, dokuda yumurta hücreleri tükendiğinde ortadan kalkar. Döngü ve böylece adet kanamaları ortadan kalktığında kadın menopoz evresine geçiş yapmıştır. Çoğu over kist iyi huyludur ve

genellikle 20-44 yaş arası kadınlarda görülür. Özellikle muayene ve ultrasonda elde edilen bulgular, ayrıca bazı kan tahlilleri ayırıcı tanıda bize yardımcı olur. Kistler her zaman kısırlık nedeni değildir. Eğer oluşum sebepleri hormonal düzensizlik ise kısırlık görülebilir" dedi.

Yumurtalık kistlerine üreme çağındaki kadınlarda sık rastlandığına dikkat çeken Op. Dr. Mehmet Ahmet Canbaz, "Folikül kistleri yumurtlama sürecinde oluşan folikül adı verilen keseciğin aşırı büyümesiyle ortaya çıkar. Bu kistlerin çoğu 5 santim veya daha ufak çaptadır ve genellikle belirti vermezler. Folikül kistleri 1-3 adet döngüsü sonrasında kendiliğinden veya bu tür kistlerin varlığında doktor tarafından sıklıkla verilen doğum kontrol haplarının yardımıyla büzülerek kaybolurlar. Corpus luteum kistleri

folikül kistlerin aksine genellikle ağrılıdırlar. Normalde belli bir süre sonunda ortadan kalkması gereken sarı cismin progesteron hormonu salgısına devam etmesiyle adet kanamasının gecikmesine neden olabilirler. Endometrioma (Çikolata kisti), endometriozis adı verilen durum yumurtalıklar içinde oluştuğunda burada içi koyu kahverengi, eskimiş kan dolu, sıvı çikolatayı andıran görünümde bir sıvı içeren kistlik oluşumlar meydana gelebilir. Polikistik over hastalığında tek büyük bir kist değil, çok sayıda ve

milimetrik boyutlarda kist yumurtalık içerisinde bulunur. Dermoid kist yumurtlama işleviyle ilgisi olmayan bir kist türüdür. İçi vücudun çeşitli dokularıyla dolu olabilir. Kistin içinde en sık cilt ve kıl yapıları görülmekle beraber, bazen diş dokusu bile görülebilir. Bu tür kistler ultrasonografide nispeten kolay tanınırlar" diye konuştu.

Dış gebelik konusuna da değinen Op. Dr. Canbaz, "Yumurtalıklara yakın komşulukta yer alan fallop tüplerinin içlerinin geçirilmiş enfeksiyonlara bağlı şişmesiyle oluşan kitleler ultrasonografide yumurtalık kisti izlenimi verebilir. Gebelik dönemde oluşan yumurtalık kistlerinin, gebelik oluşturmak için uygulanan yumurtlamayı sağlayıcı tedavilerde bir yan etki olarak yumurtalıklarda büyüme ve çok fazla sayıda kist oluşumu söz konusu olabilir. Yumurtalıklar diğer organlara göre belirti verme açısından daha

fakirdirler, çoğu kez bir şikayet oluşturmazlar ve rutin kontroller esnasında fark edilirler. En sık verdikleri belirti adet düzensizlikleri, karında şişlik, karın ağrısı, sindirim sistemi bozuklukları, idrar yolu şikayetleri gibi özgün olmayan belirtilerdir. Çok fazla büyümeyen bir yumurtalık kistidir, karın boşluğu içerisinde kendine rahatlıkla yer bulabileceği için şişlik yapmaz. Benzer şekilde hormon salgısı yapmayan kistler de adet düzensizliği oluşturmaz" şeklinde konuştu.

Dr. Canbaz, kistlerin tedavisi için şu önerilerde bulundu:

"Kistlerin tümü ameliyat gerektirmez. Yumurtalık kistleri uzun vadeli olarak şiddetli belirtilere neden olduklarında önceden gerekli incelemeler yapıldıktan sonra, planlı bir zamanda ameliyat edilirler. Torsiyon veya yırtılma gerçekleştiğinde acilen ameliyat edilirler. Yumurtalık kistlerinin boyutları arttıkça içlerindeki basınç artar ve kendi etraflarında dönerek kendilerini boğmaları veya yırtılma riskleri artar. Boğulma ve yırtılma durumlarında genellikle oldukça hazırsız bir zamanda ve optimal

olmayan acil şartlarda ameliyat gerçekleşir. Bu, yumurtalığın kaybedilme riskini arttıran ve ameliyatın laparoskopi ile yapılma şansını belirgin olarak azaltan bir durumdur. Bu nedenle büyük kistlerde henüz bu tür durumlar gerçekleşmeden ameliyat edilmesi tercih edilir. Özellikle çok genç kızlarda ve menopoza yakın dönemde veya menopoza girmiş kadınlarda var olan kistler doktor için oldukça rahatsız edicidir. Bu tür durumlarda ultrasonografi ve diğer görüntüleme yöntemleri ve tümör belirteçleri bir kanseri

düşündürmese dahi, kesin tanının konulması için doktor genellikle ameliyat önerir. Yine herhangi bir kadında ultrasonografide ve diğer görüntüleme yöntemlerinde kistin içinde sıvı dışında solid bir komponentin de bulunması veya tümör belirteçlerinde yükselme saptanması durumunda genellikle ameliyat önerilir."