İtalyanlara çağrı: 'zehirli varilleri alın'

Zehirli atık ticareti kapsamında, 17 yıl önce Corina ve Akbay-1 isimli gemiler tarafından Karadeniz’e boşaltılan ve Türkiye’nin Karadeniz sahillerine vuran zehirli varillerin, halen Sinop’un Soğuksu ve Samsun’un Alaçam İlçesi Terskırık köylerindeki iptidai depolarda, sağlıksız şartlarda saklanması ve metal varillerin korozyona uğraması dolayısıyla çevreye yayılarak kirletme tehlikesine karşı tepki gösterildi.

Sinop’un Soğuksu Köyü ve Samsun’un Alaçam İlçesi Terskırık Köyü’ndeki depolarda saklanan atıkların, Türk merkez kriminal polis raporu ve bağımsız Greenpeace bilimsel analizlerine göre, çevreye zararlı, tehlikeli ve zehirli maddeler olduğu doğrulanırken, bu zehirli varillerdeki atıkların tümünün merkezi sinir sistemi, üreme sistemi, bağışıklık sistemi, kan dolaşımı sistemi, karaciğer, böbrekler, akciğer, deri, gözler, kemikler gibi vücuttaki tüm sistemleri ve organları hasara uğratabileceği öğrenildi. Bazılarının ise daha doğmamış veya yeni bebeklerin gelişimini etkileyebileceğine işaret edildi.

İtalyan menşeli olduğu bilinen ve İtalyan Hükümeti’nin de bunu kabul ettiği zehirli varillerin 1987 yılında Karadeniz’e bırakıldığı, 1988 yılında Karadeniz kıyılarına vuran 367 zehirli varilin 127’sinin Sinop ve 240’ının Samsun’daki depolarda saklandığı bilinirken, bu varillerin derhal alınması için tekrar eylemler başlatıldı.

Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe’nin İskenderun Körfezi’nde batan Ulla gemisiyle ilgili Dışişleri Bakanlığı’nın da önderliğinde yapılan diplomatik temasların neticesini kısa bir süre önce Cenevre’de yapılan toplantıda verdiğini hatırlatarak, "İspanya Hükümeti atığı almayı, Lafarge firması bunu tazmin etmeyi kabul etti. Bu sonuçla; Türkiye’nin ve denizlerinin her türlü atık açısından uluslararası firmaların, örgütlerin depolama alanı olarak göremeyeceğini tüm dünyaya gösterdik. Samsun ve Sinop’taki İtalyan menşeli olduğunu bildiğimiz varillerle alakalı da aynı süreci bekliyoruz" şeklindeki açıklamasının ardından harekete geçen Samsunlu çevreciler İtalya’ya seslenerek, "İtalya atıklarını geri al", "Zehirli varillerinizi istemiyoruz" şeklinde sloganlar attı.

Samsun’un Alaçam İlçesi Terskırık Köyü’ndeki harman yerinde tepkilerini sloganlar atarak dile getiren köylüler, köyde zehirli atıklar yüzünden 3 kişinin kansere yakalandığını ve öldüğünü kaydetti. 1988 yılında Samsun sahillerine vuran 240 zehirli varilin saklandığı ve önünde "Dikkat Girilmez" uyarısının asılı bulunduğu Samsun Valiliği Çevre İl Müdürlüğü Atık Deposu’ndan sızan toksit maddelerin hemen aşağısında bulunan çeşme aracılığıyla köye ulaştığına dikkat çeken Terskırıklı köylüler, isyan etti.

Deponun çevresinde yapılan 24 adet evin inşaat halinde bırakılarak terkedildiği bilinirken, "Samsun ve Sinop’ta depolarda tutulan variller, 1987 yılında yasadışı olarak Karadeniz’e boşaltılan zehirli atık içeren tahmini 3 bin varilin ancak küçük bir bölümüdür. Varillerin çoğu hala Karadeniz’in diplerinde yatmakta ve o zamandan beri de variller, Türkiye’nin Karadeniz kıyı sahili boyunca vurmaya devam etmektedir" denildi.

İtalya’nın önceki yıl yapılan Konvansiyon toplantısında, sorunun çözümü için gerekli adımları atacağını taahhüt etmesine, varillerin İtalya’ya geri götürülüp, toksit maddelerin sızıntısından etkilenmiş olan toprağın arındırılması vaadinde bulunmasına, ayrıca konuyla ilgili bir çalışma grubu oluşturacağını açıklamasına rağmen hala bir harekette bulunmaması eleştirildi.
Terskırık Köyü’nde İtalya’nın verdiği sözlerini tutmasını isteyerek eylem yapan köylüler adına konuşan Muhtar Kemal Bacakçı, "Köyümüzde; solunum yetersizliği, kalp ve damar rahatsızlıkları ve kanser vakaları arttı. Gençlerimiz hastalıklardan korkktuklarından köyümüzü terkettiler. Kalan gençlerimiz de gitmeyi düşünüyor. 30 haneden 13 hane kaldık. Bu depodan sızıntı olduğunda biraz aşağısındaki suya karışıyor. Bu su da köyümüze kadar ulaşıyor. İnsanlarımız, hayvanlarımız zehirleniyor. İtalyanlar zehirli atıklarına sahip çıksın" dedi.
Köylülere, Samsun Valiliği Çevre İl Müdürlüğü Atık Deposu’nun yanına giderek, yaptığı eylemle destek veren Samsun Doğayı Koruma Derneği Genel Başkanı Mustafa Kandemir ise, İtalya Toksit Maddeler Kampanyası Sorumlusu Vittoria Polidoru’nun daha önce, İtalya’nın atıkları geri alacağını söylediğini hatırlatıp, İtalyan Hükümeti’nin, söz verdiği gibi atıkları geri alarak ve bölgeyi temizleyerek bu skandala son vermesi gerektiğini kaydetti.

Mustafa Kandemir, depo önünde giydiği özel kıyafetler içinde yaptığı açıklamada, "Ben uzaylı değilim, ben uzaya gitmek için de hazırlanıyor değilim. Ben Samsun Doğayı Koruma Derneği’nin genel başkanıyım. Şu anda ülkemizin en güzide topraklarında, ağaçların yanında yemyeşil doğayla başbaşayım. Ama ne yazık ki doğamızı kirleten bir olayı dünyaya anlatmak için buradayım. Protesto ediyorum. Sağlığımızı, güzelliğimizi, yeşilimizi, tabiat zenginliğimizi, denizimizi kirletmek için şu anda başımızda musibet gibi şehrimizin bu güzide tepesinde maalesef bir depo duruyor. İçinde Karadeniz’den şu ana kadar çıkan zehirli variller saklanıyor. Bu zehirli varillerin sahibi İtalyan Hükümeti’nin biran önce Türkiye ile İspanya’nın yaptığı gibi anlaşma yaparak kendilerine ait olan zehirli varillerini geri almasını istiyorum. Bunun için protesto ediyorum. Hatırlatıyorum; bu yaşadığazünden 3 kişinin kansere yakalaımız toprak, bu vatan bize gelecek nesillerimizden emanettir. Bu topraklar bize nasıl sağlıklı bir şekilde emanet edildiyse bizden sonraki nesillere de sağlıklı olarak teslim etmek zorundayız. Yaşadığımız sürece bu mücadeleyi vereceğiz. Ne Karadenizimiz ne ülkemizin bu güzide ormanları hiçbir ülkenin çöplüğü veya atıklarının toplanıp saklandığı yer değildir ve olmayacaktır. Her insan sağlıklı bir ortamda yaşama hakkına sahiptir. Bu da bizim kanunlarımızla ortaya konmuştur. Bu sebeple, zaten son zamanlarda gündemde olan zehirli variller konusunda duyarlılık istiyoruz. Kendiniz için istemediğinizi bir başkası için de istemeyeceksiniz. Eğer istiyorsanız, insan olma hakkına sahip değilsiniz. AB, çevre ve insana verdiği değeri gözönüne alarak, bu görüntüyü görüp, bu olayları yaşayanları anlamalı. O zaman İtalya’nın bize yaptığı bu eziyetten mahcup olacaklardır. Biz yine de anlamlı ve düzenli olarak İtalyan Hükümeti’ne hatırlatıyoruz; Kendinize ait olan eşyalarınızı lütfen geri alın. Biz kimsenin çöplüğü ve çöplüğünün bekçisi değiliz, olamayız. Bu ülke gelecek nesillere de aynı güzellikte aktarılacaktır" şeklinde konuştu.