SAMSUN
Samsun’a bağlı ilçelerde özellikle köy isimlerinin önemli bölümü yörenin adına "büyük-küçük", "aşağı-yukarı" gibi tanımların yanı sıra "tepe", "pınar", "çayır","ırmak" ve "dere" gibi coğrafi terimlerin eklenmesiyle oluşturulmuş.
Kişi adlarına lakap eklenerek konulmuş "Yağcımahmut", "Ağdırhasan", "İmanalisi", "Sarıyusuf" ve "Deliahmetoğlu" gibi isimlere de çok sık rastlanan Samsun’da "Elmacık", "Cevizlik" ve ’Kirazlık" gibi meyve isimleri de yer alıyor.
"Tilkili", "Karga", "Boğa" ve Samur" gibi hayvan isimlerden oluşan köylerin de bulunduğu Samsun’da "Vicikler" ve "Hoylan" gibi değişik isimlere de rastlanıyor.

Samsun merkezdeki çok sayıda mahalle ve sokak ismi ise genellikle cumhuriyetin ilanından sonra değiştirilmiş.
Ermeni mahallesi olarak bilinen Selahiye Mahallesi’ne bu ismin verilmesi, rivayete göre mahalledeki davudi sesli bir imamın okuduğu "sela"dan kaynaklanıyor. Mahalle tarif edilirken "selahiye" olarak anıldığı anlatılan yörenin adı da bu nedenle Selahiye olarak değiştirilmiş.

Samsun merkezdeki Ulugazi Mahallesi ise adını Ulu Önder Atatürk’ten almış. Büyün Önder’in 1928 yılında kenti ziyareti sırasında zamanında otel olarak kullanılan şimdiki Gazi Müzesi’ne doğru yürürken çevrede toplananların "Ulu Gazi" diye bağırarak sevinç gösterisinde bulunmasının ardından bölge Ulugazi olarak anılmaya başlanmış ve 1933 yılından itibaren ise Reşadiye Mahallesi’nden ayrılarak Ulugazi Mahallesi olarak kayıtlara geçmiş.

AMASYA
Amasya’da’daki köylerden "Bulduklu", başka bir köyde kaybolan bir hayvanın burada bulunması üzerine bu adı almış. Küçük olduğu için "Kutu" ismi verilen veya köye tuz almak için gelenlere tuz verilemediği için "Tuzsuz" denilen, ana yola yakın olması nedeniyle "Yolyanı" adı verilen köyler de bulunuyor. Bunun yanı sıra "Gerne", "Moramul", "Göndes", "Mörek" ve "Heniske" gibi adlara rastlanıyor.

SİNOP
Sinop’ta köy ve mahalle isimlerinin çoğu yöreye atıfta bulunan adlardan oluşuyor. Bunların bazıları çeşitli nedenlerle değişikliğe uğrarken Dikmen’e bağlı bir belde olan Kanlıçay’ın adı bölge insanının talebi üzerine birkaç yıl önce "Güzelceçay" olarak değiştirilmiş. Gerze’ye bağlı Tilkilik köyünün adı "Çağlayan", Türkeli’ne bağlı Helaldı’nın adı ise "Güzelkent" yapılmış. Sinop merkeze bağlı Deliler köyünün adı da köy sakinlerinin isteği üzerine Yalıköy olmuş.

ZONGULDAK
Zonguldak’ta Ense, Gebe, Keller, Sarımsak, Hallı, Yedigelli, Sabunlar, Yılanlıçokuz, Yılanlıca, Keşkek, Külah, Ramazanlı, Zindancılar, Kokurdan, Geyikbeli ve Ahmetoğlu gibi ilginç isimlere sahip köyler bulunuyor. Zindancılar Köyü Muhtarı Ahmet Sezer, uzun yıllar önce köylerinde bulunan zindanda çalışanların aileleri ve yakınlarının da yerleşmesiyle büyük bir topluluğun oluşmasından dolayı buraya "Zindancılar" ismi verildiğinin büyükleri tarafından kendilerine anlatıldığını belirtti.

Gerdek Köyü Muhtarı İsmail Durmaz, geçmiş yıllarda köylerinin adının "Himmetoğlu" olduğunu, ancak çevre ilçelerden birinde daha aynı isimde köy bulunmasından dolayı özellikle mektupların yanlış yerlere gönderildiğini belirterek, "Daha sonra köyün adı ’Gerdek’ olarak değiştirildi. Ama şimdi özellikle gençlerimiz bu isimden rahatsız oldukları için değişmesini istiyor. Köy ihtiyar heyeti olarak geçen yıl isim değişikliği konusunda Zonguldak Valiliğine başvurduk" diye konuştu. Ahmetoğlu köyü Muhtarı Fahrettin İnan, geçmiş yıllarda köylerinde su kaynaklarının bol olmasından dolayı ilk olarak ’Ahmet’ isminde okumuş kültürlü birisinin yerleşerek çiftlik kurduğunu, daha sonra gelen ailelerin ise ’okumuş, kültürlü insanın köy yerinde ne işi olur’ diyerek bu kişiye ’Deli Ahmet’ lakabı taktığını ve köyün isminin "Deli Ahmet’ olarak kaldığını söyledi. İnan, geçen yıl Zonguldak Valiliğine yaptıkları başvuru sonrasında köyün adının "Ahmetoğlu" olarak değiştirildiğini kaydetti.

BARTIN
Bartın’daki Gerişkatırcı köyünün muhtarı Murat Aktaş, çok eski tarihlerde köyün içinden geçen İpek Yolu’ndan katırlarla yük taşındığını ve bu hayvanlar dinlendikleri için köyün isminin ihtiyar heyeti tarafından "Gerişkatırcı" olarak belirlendiğini söyledi. Aktaş, özellikle gençlerin köyün isminin değiştirilmesini istediklerini ifade etti. Yeşilkaya köyü muhtarı Cemal Baç, geçmişte köylerinin adının "Kirlik" olduğunu, 2004’de köy ihtiyar heyeti ve köy halkının isteği üzerine "Yeşilkaya" olarak değiştirildiğini kaydetti.

TRABZON
Trabzon’un Akçaabat ilçesindeki 9 mahalleden biri olan Dürbinar Mahallesi, ismiyle dikkat çeken yerlerden biri.
Köy muhtarı Veysel Sivrikaya, ilçenin en kalabalık mahallelerinden Dürbinar’ın isminin zaman içerisinde yöresel ağızla değişerek oluştuğunu söyledi. Mahallenin kurulduğu alanda pekçok su kaynağı bulunduğunu ifade eden Sivrikaya, "Atalarımız, bol su kaynağına sahip, gür akan derelerin bulunduğu bu bölgeye ’Gürpınar’ adını vermiş. Zaman içerisinde ağızdan ağıza dolaşan bu isim, harflerinin değişime uğramasıyla ’Dürbinar’ haline gelmiş" diye konuştu.

Zaman zaman mahallelerinin isminin yanlış yazıldığını, özellikle resmi yazışmalarda sıkıntı yaşadıklarını kaydeden Sivrikaya, "Çoğunlukla ’Dürpınar’ olarak yazılan mahallemizin ismi, artık Akçaabat ile özdeşleşti. Bu ismi değiştirmeyi düşünmüyoruz" dedi.

GÜMÜŞHANE
Gümüşhane’ye bağlı Duymadık köyü, ismini ilginç bir öyküden alıyor. Köy muhtarı Alim Ayyıldız, köylerinin Gümüşhane’de ismi değişmeyen ender köylerden olduğunu ifade etti. Ayyıldız, cumhuriyet dönemi öncesi bölgede yaşanan Rus, Rum ve Ermeni işgallerinin köylerinde yaşanmadığını, köyün isminin buradan doğduğunu kaydetti.
İşgal dönemlerinde köylerinin çevresinin ormanlarla kaplı olduğunu, işgal kuvvetlerinin bölgeden geçerken köylerini görmediğini belirten Ayyıldız, şöyle konuştu: "Çevre köylere indiler, ancak bizim köye inmediler. İşgal kuvvetlerini idare eden komutan, ’Aşağıya inmeyelim. Türk askeri olabilir, tuzağa düşebiliriz’ demiş. Askerlerini Bayburt’a yöneltmiş. Bayburt’a varınca komutana üst komutanı ’Ormanlık vadide bir köy vardı oraya da uğradınız mı’ diye sormuş. Komutandan ’köy görmedik’ yanıtını alan üst komutan, ’Hiç mi köpek havlaması, tavuk sesi, hayvan sesi duymadınız’ diye sorunca, sorunun yanıtı ’duymadık’ olmuş. Bu köyün adı da komutanın verdiği ’duymadık’ yanıtından kalmış." Ayyıldız, köylerinin isminin bazı yerlerde alay konusu olduğunu da belirterek, "Köyümüzün bazı ihtiyaçları oluyor. Devlet dairelerinden istemeye gidiyorum. Bana ’Muhtar, Ruslar gelmiş gitmiş, senin köyü ne görmüşler ne duymuşlar, biz de senin ihtiyaçlarını şimdilik duymadık’ diyerek beni geri çeviriyorlar" dedi.

Gümüşhane’nin Kelkit ilçesine bağlı Deliler köyünün muhtarı Yunus Demirtaş, başlangıçta ’Deliller’ olan köyün isminin zaman içerisinde ’Deliler’e dönüştüğünü belirterek, köylerinin isminin değiştirilmesi için Valiliğe dilekçe verdiklerini söyledi. Aynı ilçeye bağlı ilginç isimli bir köy de Dayısı köyü. İsmini köy halkının birbirlerine "dayısı" diye hitap etmelerinden alan köyde 92 kişi yaşıyor.

RİZE
Rize’de bulunan köy ve mahallelerin çoğuna, Rumca olan isimleri cumhuriyet döneminde değiştirilerek Türkçe isim verildi. Bu isimler verilirken genellikle köyün bulunduğu yerdeki bir özellik dikkate alındı. Fatih Sultan Mehmet, Rize’yi fethetmesinden sonra bugünkü Ardeşen ilçesinin bulunduğu bölgeyi iç taraflarda yaşayan insanların neşeli olmaları anlamında "Ardı Şen" olarak adlandırdı. Zaman içinde ilçe Ardeşen olarak anılmaya başlandı. Rize merkeze bağlı Çorapçılar Mahallesi muhtarı Osman Kuk, uzun yıllar önce mahallelerinde çok sayıda kişinin çorap dokumasından dolayı mahallelerine bu adın verildiğini söyledi. Bazen başka illerden kişilerin kendisini arayarak çorap talep ettiklerini ifade eden Kuk, "Bana ’Orada herhalde çorap fabrikası vardır. Bize çorap gönderebilir misiniz’ diyenler bile oldu" dedi.

Yağlıtaş Mahallesi muhtarı Yener Aslan ise Rize’nin her tarafında çayın rahatlıkla yetiştiğini, ancak mahallelerinde pek fazla yetişmediğini kaydederek, "Mahallemizin toprağı yağlı olduğundan çay yetişmesine pek uygun değil. Bu nedenle mahallemize Yağlıtaş denildi" diye konuştu.

Yayın Tarihi : 12 Eylül 2007 Çarşamba 12:48:43