Dünya Bankası'nın en iyi çevre projesi seçtiği Mamak Çöplüğü ıslahını üstlenen Kantur & Akdaş İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kantur, Trabzon ve Rize’de gerçekleştirecekleri Katı Atık Projesi ile ilgili bugün Trabzon’da bir basın toplantısı düzenledi.

Proje öncesi incelemelerde bulunmak için Trabzon’a geldiklerini belirten Kantur, katı atıkla ilgili teknolojiler geliştirme, onlarla ilgili yatırım yapan kuruluşun yönetim kurulu başkanı olduğunu belirterek “Ankara, Adana, Bursa ve kısmen Konya’da başladık. Projelerin özelliği şu, Trabzon ve Rize gibi arazi kısıtlı olan bölgeler için çok daha önemli bir proje. Mevcut çöplükleri doğru bir şekilde gömmek, içinden gaz çıkarmak gibi bir proje değil, çöpü azaltıcı niteliği olan bir proje. Şu anda Ankara ve Adana’da da bu projeler devam ediyor. Çöp geldiği zaman bir ayrıştırma istasyonu bir fabrikaya girer ve burada üçe ayrılır. Geri dönüşümü olan malzemeler mekanik olarak içinden ayrılır, daha sonra organik olan yiyecek ve bitki artıkları gibi kısımlar ayrılır. Bunlar fermantasyon denilen bir özel teknoloji ile bakteriler vasıtasıyla metan gazına ve komposta dönüştürülür. Türkiye’de bunun miktarı yüzde 50’ler civarındadır. Böylece çöpün yüzde 50’sini yok etmiş olursunuz. Metanı da elektrik üretiminde kullanırsınız, geri kalan yüzde 50’si için başka yöntemler kullanılır. Civarda çimento fabrikaları varsa bunun yüzde 30-35’ini fabrikalara yakıt olarak hazırlayabilirsiniz, yine geri kalanı için de bir takım termal yöntemlerle onu da küle çevirebilirsiniz. Böylece içeriye giren kül ve taş gibi maddeler hariç çöp miktarını yüzde 80-85 azaltarak hem bu çöpün sahalara dökülmesini, sahalarda metan gazı çıkarak atmosferde sera gazı etkisi yapmasını önlemiş olursunuz” dedi.

“Bizim Ankara’daki projemizde biraz daha ileriye gidildi” diyen Kantur “Elektrik üretirken ortaya çıkan atık ısı çeşitli şekillerde kullanıldı. Örneğin fermantasyonda bir ısı gereği vardır orada kullanıldı, ikincisi bu atık ısıyla civarda seralar kuruldu domates gibi sebzeler üretildi. Burada amacımız bizim domates, çilek üretmenin dışında ortaya çıkan karbondioksiti bu defa bitkiler vasıtasıyla oksijene çevirmek. Bütün bu projelerin tamamına baktığınız zaman; bu projeler dünyanın ilgisini çekmiş projeler. Dünya Bankası Başkan yardımcılarından dört tanesi bizi ziyaret etti. Geçen yıl 8 bin civarında ziyaretçimiz oldu. Bunların bir kısmı ilkokuldan üniversitelerin çevre bölümüne kadar okullardan oldu. Yine büyük bir ziyaretçi akını da dünyanın her tarafından bu teknolojileri görmek için geliyorlar. Çünkü şirketimizin en önemli özelliği bu kullandığımız teknolojilerin tamamı bizim sahip olduğumuz teknolojiler. Teknoloji olarak bir kısmını biz ürettik, bir kısmını ise Türkiye’ye adapte ettik. Herhangi bir çöp alanına geldiğimiz zaman o alanda ne yapılacağını tespit edip bu teknolojilerin hangilerini kullanmamız lazım onları tespit edip, burada yapılacak işlemi, fabrikayı tasarlıyoruz. Fabrikanın içinde yer alan makinaları tasarlayıp üretiyoruz ve anahtar teslimi kurup işletebiliyoruz” şeklinde konuştu.

“TRABZON RİZE İLE MÜŞTEREK VE ARADAKİ BÜTÜN KASABALARI DA KAPSAYACAK TARZDA PROJE DÜŞÜNÜYOR”

Ali Kantur, Trabzon ve Rize’ye kurulacak katı atık tesisi ile ilgili olarak şu bilgileri verdi:

“Normal şartlarda daha önce biz geçen ay içinde Trabzon’daki çöp miktarı nedir, belediyenin düşünceleri nedir diye bir çalışma yaptık. Şunu gördük, Trabzon Rize ile müşterek ve aradaki bütün kasabaları da kapsayacak tarzda proje düşünüyor. Normal şartlarda bizim bahsettiğimiz teknolojileri uygulamak için açıkça söylemek gerekirse şimdiye kadar çalıştığımız şehirler nüfusu bir milyonun üzerinde olan şehirler. Ama burada Erdoğan Bey’in varlığının bizim için çok önemi var. Başbakanımız da geçen günlerde yaptığımız görüşmede ‘bu sahil şehirlerini ‘çöp tehdidinden kurtarmamız lazım’ diye işaret etti. Bu nüfusa inerek ilk denemeyi yapmış olacağız. Erdoğan Bey dostumuzdur, Türkiye’de bu kadar işi yapmış birisine bizim de elimizden gelen desteği vermemiz lazım. Muhtemelen Rize ile Trabzon arasında bir bölge seçilmiş zaten. Bu bölgede bütün civarın çöpleri toplanacak ve bu bölgenin içinde çöplerin yüzde 80-90’ı yok edilmiş olacak, ya kompost, ya elektrik veya geri dönüşüm malzemeleri olarak tekrar geriye dönüştürülmüş olacak. Bunlar çok ciddi teknolojik ürünlerdir. Bir yerde mikrobiyoloji, öbür tarafta rafineri teknolojileri kullanıyoruz. Aynı zamanda büyük bir istihdam yaratır, yani bir yanda çöpü yok edersiniz diğer yanda istihdam elde edersiniz. Etaplar halinde yapılır. Tesislerin başlangıcı ile bitişi arasında ilk bir yıl içinde mevcut çöplükte rehabilitasyon yapılıp enerji üretilmeye başlanırken, yaklaşık altı ay sonra ayrıştırma fabrikaları ve fermantasyon fabrikası devreye girer. Ondan sonra takip eden bir yıl içinde diğer termik fabrikalar devreye girer ve böylece çöpün tamamını işlemiş olursunuz.”

“MAMAK METAN KOKAN NOKTADAN OKSİJEN ÜRETEN NOKTAYA DÖNÜŞTÜ”

“Ankara’nın sadece şehrinden bahsetmiyorum, toplam elektriğinin yüzde 3’ünü bizim çöplükten veriyoruz” diyen Ali Kantur, “Bu rakam yüzde 8’e kadar çıkacak ki bu çok büyük bir rakam. Bir bu kadar da elimizde atık ısı var. Ankara’da eskiden iki bölgede yakıyoruz çöplüğü. Mamak’ta çöplüğe iki km yaklaşamazdınız, şimdi çöplüğün tam karşısında büyük bir AVM yapımı başladı. İnsanlar çöplüğe gelip oradan domates yada çilek satın alıyor. Başka bir takım projelerimiz de var. Çöplük metan kokan bir noktadan oksijen üreten bir noktaya dönüştü. Üzüm bağları var, içinde en az 35 bin yeni ağaç dikildi. Adana’da çöplüğün hemen yanında TOKİ binaları yapılmaya başlandı. Çöplüğün içinde yanılmıyorsam 7 bin civarında zeytin ağacı var, palmiyeler var. Bırakın çöplüğü orası bir park havasına dönmüş vaziyette. Dünyanın hemen her yerinden ziyaretçi geliyor. Kırım Başbakan yardımcısı, Maliye bakanı, ABD büyükelçisi, Avusturya Çevre Bakanı, bizim kendi Çevre Bakanımız, Ukrayna’da bir şehrin belediye başkanı. Karşılıklı teknoloji görüştüğümüz yüzlerce firma. Bu teknolojiler uygularken şu imkanlara sahipsiniz; çöpü dökmüyorsunuz, çöp kapalı bir ortama giriyor, koku yapan bütün bakterileri öldürecek şekilde hareket ediyorsunuz. Güzel tarafı da teknolojilerin yerli olması, yapılabilir, sürdürülebilir olması devamlı gelişmelere açık olması, çünkü bazen dışarıdan bir şey alıyorsunuz ülkenize uygun olmuyor. Teknolojileri geliştirmeye mecburduk çünkü mevcut teknolojiler Türkiye’nin çöpüne uygun değildi. Prensip olarak büyük nüfuslu illerde çalışıyorduk, ilk defa bu kadar nüfuslu bir yerde çalışacağız. Benim aklım hem Karadeniz kıyısında hem de aynı şekilde Muğla civarında. Çünkü oralarda ve burada çok büyük tahribat var, yakın bir zamana kadar çöp denize dökülüyordu. İnsanın elinde böyle bir teknoloji olması, insanın içini acıtıyor, yani iş prensiplerinin dışına çıkıyorsunuz. Bizim önce büyükşehirleri çözüp buraya gelmemiz gerekiyor ama bence bu sahil yerleri, üstelik büyükşehir olacaksınız çözülmesi gerekiyor” dedi.

“YÜZ KİŞİ İSTİHDAM EDİLECEK”

Kantur, gerçekleştirecekleri projede 100 kişinin üzerinde kişinin istihdam edileceğini kaydederek “Seçeceğimiz otomasyona bağlı olarak 100 kişinin üzerinde bir istihdam olacak, kesinlikle yüzün altında olmayacak. Çünkü bu tesisler 24 saat çalışır, dolayısıyla 4 vardiya çalışmak zorunda. Yapılan yatırım epey büyük bir yatırım. Tahmin ediyorum buradaki yatırım miktarı 40 milyon dolar civarında olacak. Ankara’da öngördüğümüz yatırım 200-250 milyon dolardı” ifadelerini kullandı.

Trabzon AK Parti Milletvekili ve TOKİ eski Başkanı Erdoğan Bayraktar’a da destek veren Kantur “Erdoğan Bey TOKİ başkanı olarak hepimizi şaşırtıcı bir şey yaptı. Normal olmaya bir şey yaptı, bunu dost olarak değil vatandaş olarak söylüyorum. Bizler işadamıyız, inanılmaz bir başarı sağladı. TOKİ yıllardır vardı, ilk başkanını tanıyorum, ondan sonraki bütün başkanlarını tanıyorum. Hiçbir başkan böyle bir atılım yapamadı ve bunun sürdürülebileceğini göstermedi onun için Trabzon’u çok şanslı görüyorum, Erdoğan Bey’in varlığı çok büyük bir şans” şeklinde konuştu.