Üretimde sadece ilin adı geçiyor!..

Anavatanı Çin ve Kore olan, ipek yolu ticareti yoluyla geçmişte Trabzon’a getirilen ve buradan da tüm Anadolu’ya yayıldığı için ismine ’Trabzon Hurması’ adı verilen meyvenin üretimi ve ihracatında Trabzon’un sadece ismi geçiyor.

Trabzon Tarım İl Müdürü Dr. Temel Şahin, konu hakkında yaptığı açıklamada, Latince adı ’diospyroskaki’ olan ancak daha çok Trabzon hurması adıyla bilinen meyvenin anavatanının Asya olduğunu kaydederek, "Trabzon hurmasının anavatanının Çin ve Kore olduğu ve buradan ipek yolu vasıtasıyla Trabzon’a getirildiği biliniyor. O tarihlerde bu meyvenin fidanları Trabzon’a getirilerek dikilmiş ve buradan ülkenin diğer bölgelerine yayıldığı için de Trabzon hurması olarak tanınmıştır" dedi.

Trabzon hurmasının Karadeniz Bölgesi dışında başta Adana ve Hatay olmak üzere güney bölgelerinde de yetiştiğini belirten Şahin, "Türkiye’de yıllık 15 bin ton civarında üretim yapılıyor. Trabzon’da ise yıllık üretim sadece 46 ton. Bu çok az bir rakam ve ekonomik bir değer ifade etmiyor. İlimizde daha çok birkaç ağaçlık bahçelerde yapılan üretim, tüketim fazlası olunca pazara getiriliyor. Biz bu amaçla İl Özel İdaresi bütçesinden bodur elma, kiraz, ahududu gibi ek gelir sağlayıcı ürünlerin yanında ilde Trabzon hurmasının da yetiştirilmesi için ödenek talebinde bulunduk. Bu gerçekleşirse, 2005 yılında değişik meyveleri kapsayan meyveciliği geliştirme programına Trabzon hurmasını da ekleyeceğiz" diye konuştu.

Ödenek sağlanması durumunda imkanlar ölçüsünde kaliteli hurma fidanları dağıtacaklarını dile getiren Dr. Şahin, "Ancak bu programda her talep edene bir iki tane fidan vermek yerine, kapama alan diye tabir edilen 1-2 dekar büyüklüğündeki alanlarda üretim yapacaklara öncelik vereceğiz ve fidanları onlara dağıtacağız. Bu uygulamayı diğer meyvelerde yapacağız. Ancak bu şekilde yetiştirilen ürünlerin ekonomik bir getirisi olabilir" şeklinde konuştu.

TRABZON HURMASI İHRACATINDA İSRAİL BAŞI ÇEKİYOR

Elma büyüklüğünde, daha çok domatese benzeyen ve olgunlaştığında da portakal renginde olan Trabzon hurması, ihtiva ettiği ’Tanen’ maddesinden dolayı yenilirken ağızda buruşukluğa neden olan bir tat bırakıyor ve bu nedenle pek tercih edilmiyor. Hasat zamanı kasım ayında başlayan aralık ve ocak aylarında da devam eden Trabzon hurması, toplandıktan sonra nisan ayına kadar depolarda muhafaza edilerek olgunlaşmaya bırakılıyor ve daha sonra da ihraç ediliyor.

Anavatanı Asya olan Trabzon hurması, Güney Kore, Kuzey Kore, Çin Halk Cumhuriyeti, Japonya, Brezilya, İtalya ve İsrail gibi ülkelerde de yetiştiriliyor. Türkiye’de Doğu Karadeniz Bölgesi ve Adana ve Hatay başta olmak üzere ağırlıklı olarak güney bölgelerinde yetişen Trabzon hurmasının, geniş bir yetişme alanı bulunuyor. Türkiye’de yıllık 15 bin ton Trabzon hurması üretilirken, içerdiği tanen maddesi nedeniyle bu üretim dünya pazarlarında fazla yer bulamıyor. Türkiye’nin yarısı kadar üretim yapan İsrail, Trabzon hurması ihracatında başı çekiyor. İsrailli uzmanların son yıllarda yaptıkları çalışmalardan sonra artık ağız buruşturmayan Trabzon hurması da üretiliyor. Trabzon hurması ihraç eden ülkeler sıralamasında İsrail’i Kore ve Japonya takip ediyor. FAO kayıtlarına göre, Trabzon hurmasının 14-15 bin ton düzeyinde uluslararası alanda ticareti yapılıyor ve yine FAO’ya göre bu rakam her yıl düzenli olarak artıyor.
Başta A, B1, B2, B3 ve C vitaminlerinin yanı sıra protein, karbonhidrat, fosfor, tanen, potasyum, demir ve sodyum ihtiva eden Trabzon hurması birçok rahatsızlığa da iyi geliyor. Birçok sağlık sorununa iyi gelen ve piyasada 1,5-2 milyon lira arasında satılan Trabzon hurmasının en bilinen faydaları şunlar: "Bağırsak çalıştırıcı özelliği dolayısıyla kabızlık giderici, gastrit ve bağırsak iltihabı, içindeki fiber maddesi dolayısıyla kolestrol ve yüksek tansiyonu düşürücü, besleyici ve iştah açıcı."