Tüberküloz'dan korunmak mümkün

Milyonlarca kişinin ölümüne yol açan Tüberküloz hastalığı için Uzunmehmet Göğüs Hastalıkları hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Bülent Çelik vatandaşlara uyarılarda bulundu.

 Çelik, açıklamasında dünyada yılda 9 milyon kişinin bu hastalıktan öldüğünü anımsatarak korunma yöntemlerini açıkladı.

Uzunmehmet Göğüs Hastalıkları Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Bülent Çelik, 24 Mart Dünya Tüberküloz günü nedeniyle yaptığı açıklamada, tüberküloz hastalığından korunma yöntemlerinin başında, hastaların erken tanısı, hızlı, etkin biçimde tedavisi ve hasta kişiden sağlam kişiye bulaşma yollarının engellenmesi geldiğini ifade etti.

Çelik, açıklamasında şunları söyledi:
“24 Mart 1882 Alman mikrobiyolog Robert Koch tarafından tüm dünyaya duyurulan Verem hastalığına sebep olan mikroptur. Asırlar boyunca milyonlarca insanın ölümüne neden olan tüberküloz hastalığının başlıca solunum yoluyla bulaşan bir hastalık olduğu anlaşılmıştır. 1996 yılında dünya sağlık örgütü 24 Mart tarihini tüberkülozla mücadele günü kabul etmiştir. Tedavi edilmeyen her aktif tüberküloz hastası yılda 10-15 kişiyi infekte etmektedir. 2 milyar kişi (yani dünya nüfusunun 3'te 1'i) tüberküloz basili ile infektedir. Tüberküloz basili ile infekte olan her 10 kişiden biri, yaşamının bir döneminde aktif tüberküloz hastası olacaktır. HIV'li kişiler risk daha yüksektir. Hastalığı yalnızca aktif tüberküloz bulunan kişiler bulaştırabilir. Akciğer dışı organ tüberkülozu olanlar, 15 gündür tedavi alıyor, olanlar pratik olarak bulaştırıcı değildir. Hastalık damlacık yoluyla bulaşır. Hastanın hapşırma öksürmesi sonucu havaya yayılan basiller kapalı bir ortamda uzun süre aynı havayı soluyan sağlam kişilerce alınır. Ancak mikrobu soluyan kişilerin az bir kısmında hastalık gelişir. Hastalık solunan mikrobun sayısına, hastalık yapma gücüne, kişinin direncine, bağışıklık sisteminin kuvvetine göre farklılık gösterir. Hastalık tabak, bardak veya diğer nesnelerle bulaşmaz.
Hasta kişiyle aynı evde yaşamış veya uzun süreli temasta bulunmuş olanlar. Hastalığın yaygın olduğu ülkelere gidenler. Bağışıklık sistemini zayıflatan kanser, AIDS gibi hastalıklara yakalananlar, toplu yaşanan yurt, hastane, cezaevi gibi yerlerde kalanlar, beslenmesi bozuk, kötü yaşam koşullarına sahip kişiler, alkol ve madde bağımlıları risk altında olan kişilerdir.

Birkaç hafta içinde gittikçe kötüleşen inatçı öksürük, belli bir neden olmaksızın kilo kaybı, ateş ve gece terlemesi alışılmışın üzerinde yorgunluk, sağlıksız hissetme, öksürükle birlikte kan gelmesi gibi belirtiler görülür. Kişinin tüberküloz olduğu ancak vücut örneklerinde balgam, idrar, mide sıvısı, BOS, pleura periton sıvısı gösterilmesiyle söylenebilir. Alınan doku biyopsilerinde tüberküloza özgü değişikliklerin izlenmesiyle de tanı konabilir.”

Aktif hastalığı olanlarla yakın temasta bulunanlar, birlikte yaşayanlara PPD Testi yapıldığını söyleyen Uzmanı Dr. Bülent Çelik, “PPD Testi, Tbc basilini alıp almadığımızı gösterir, ancak hastalığı göstermez. Testin (+) çıkması, hastalık yönünden araştırmayı gerektirir. Günümüzde hastalık tedavi edilebilir hale gelmiştir. Ancak günlük uygulamalarda tedavinin uzun ve çok ilaçla yapılıyor olması hasta uyumunu güçleştirmektedir. Tedavi en az 6 ay olmak üzere hastanın durumuna göre 9,12 hatta 24 aya kadar uzatılabilir. Düzensiz ya da eksik yapılan tedavi ilaç direncine yol açarak, hastalığın tedavisini güçleştirir. Ülkemizde Verem Savaş Dispanserleri ücretsiz olarak hastalığın tetkik ve tedavisini yapmaktadır. BCG aşısı, çocuklarda kanla yayılan ve beyin zarını tutan (menenjit) tüberküloz gibi ciddi hastalıkları önler. Ancak erişkinlerde hastalık için koruyucu değildir” dedi.
Tüberküloz hastalığının dünyada ve Türkiye'de ciddi bir halk sağlığı sorunu olduğunu söyleyen Uzmanı Dr. Bülent Çelik, “Her ne kadar artık eskisi gibi ciddi bir ölüm nedeni olmasa da hastalık kontrolü çabalarının azaldığı ülkelerde, özellikle AIDS hastalığının da yaygınlaşmasıyla görülme sıklığında artma gözlenmektedir. Korunma yöntemlerinin başında, hastaların erken tanısı, hızlı, etkin biçimde tedavisi ve hasta kişiden sağlam kişiye bulaşma yollarının engellenmesi gelir. Hastalığın, toplu taşıma araçlarını kullanmakla veya günlük işlerle uğraşırken bulaşma riski yok gibidir. Tüberkülozlu çocukların hastalığı yayma olasılığı çok düşüktür” diye konuştu.