Ezine Genel Bilgi

Aleksandreia Troas Kalıntıları

Marmara Bölgesi'nde, Çanakkale İli'ne bağlı bir ilçe olan Ezine'nin, doğusunda Bayramiç, güneyinde Ayvacık, batısında Ege Denizi, kuzeyinde de Merkez İlçesi bulunmaktadır. Biga Yarımadası'nın batısında yer alan Ezine, Ege Denizi'nden içeriye doğru uzanan geniş ovalık alanda kurulmuştur. Bu alanın kuzey ve güneyini dağlar sınırlamaktadır. Bunlar güneyde Kavak Dağı, kuzeyde de Kayacı Dağı'dır. İlçe topraklarını Kaz Dağı'ndan kaynaklanan çok sayıda çayın birleşmesinden meydana gelen Ezine yakınlarında Akçin Deresi ile birleşen Eski Menderes Çayı (Kara Menderes Çayı) sulamaktadır. Eski Menderes Çayı'nın getirdiği alüvyonların oluşturduğu Ezine Ovası'nın Ege kıyısında kumsallar, dağlık kesimlerinde de ormanlar bulunmaktadır. Yüzölçümü 474 km2 olan ilçenin, toplam nüfusu 31.886'dır.

İlçenin ekonomisi tarım, hayvancılık ve sanayi oluşturmaktadır. Yetiştirilen bitkisel ürünler, buğday, arpa, bakla, ay çiçeği, susam, pamuk ve fasulyedir. Ayrıca sebze, domates, zeytin ve bağcılık yapılmaktadır. İlçede kurulan salça fabrikalarından ötürü de domates üretimi artmıştır. Zeytin üretimi yönünden Ayvacık'tan sonra gelmektedir. Bağcılık da oldukça yaygın olup, deri tabaklamada kullanılan meşe palamudu yetiştirilmektedir. hayvancılık gelişmiş olup, ovalık yerlerde sığır, dağlık alanlarda koyun ve keçi yetiştirilir. Deniz kıyısında balıkçılık yapılır. Sanayi kuruluşlarının başında mandralar, tabakhaneler, zeytinyağı ve şarap imalathaneleri gelmektedir. Bunların yanı sıra ilçede plastik işleme tesisi, tuğla kiremit fabrikası, Mahmudiye köyünde çimento fabrikası bulunmaktadır. İlçe topraklarında seramik sanayinde hammadde olarak kullanılan kaolin ocakları vardır.

Neandreai kenti kalıntıları

İlçe sınırları içerisinde Aleksandreia Troas, Kolonai, Neandreia antik kentleri bulunmaktadır. Bundlardan Aleksandreia Troas, Çanakkale’nin Ezine, Odun İskelesinin 3 km. güneyinde, Dalyan köyünün yanındadır. M.Ö.IV. yüzyılın sonlarına doğru Büyük İskender’in komutanlarından ve sonra da Kral olan Antigonas tarafından kurulmuştur. Antigonas’ın bu kenti kurmaktaki amacı Makedonya ile Anadolu arasında deniz bağlantısı sağlamaktı. Kent kurulduktan sonra yakın çevredeki halk bu liman kentine yerleşmeye zorlanmıştır. Antigonas’ın ölümünden sonra (M.Ö.301) Anadolu’yu ele geçiren Büyük İskender’in komutanlarından Lysimakhos tarafından Aleksandreia Troas ismi buraya verilmiştir. Bu kent Hıristiyanlığın yayılmasında en büyük etken olan Paulos’un gittiği yerlerden biri olmasından ötürü önemlidir. Aleksandreia Troas en görkemli yıllarını Roma döneminde yaşamış, bir ara Doğu Roma’nın başkenti olması da gündeme gelmiştir. Ne var ki Konstantinopolis başkent olunca ikinci planda kalmış yavaş yavaş halkı boşalmış ve sönük bir kente dönüşmüştür.

Kolonai antik kentinin yeri tartışmalı olup kesinlik kazanamamıştır. Strabon, Hellespontos Boğazının (Çanakkale boğazı) dışında, Larissa ile Amaxitas yakınını gösterir, J.Cook ise Kösedere Köyünün 5 km. kuzeybatısında Taraklı iskelesinin 2 km. kuzeyindeki Beşik tepeyi işaret eder. Thoukydides ve Xenephon’da yalnızca ismi geçen kent hakkında bilgiler çok kısıtlıdır. Araştırmacıların sözünü ettiği yerlerde ise yalnızca toprak üstü buluntusu olan keramiklerle karşılaşılmıştır. Bu kentte yaşayanlar Aleksandreia Troas'a yerleşmeye zorlanmış ve bu yüzden de kent önemini yitirmiştir.

Neandreia antik kenti Çanakkale, Ezine ilçesine 20 km. uzaklıktaki Kayacık köyünün kuzey-doğusunda bulunan Çığrı dağı üzerindedir. Arkeolojik kazılarda M.Ö.VII.yüzyıla inen mezarlarla karşılaşılması bu kentin kuruluşu ile ilgili bir fikir vermektedir. Xenephon, M.Ö.399’da buraya gönderilen Spartalı Derkylidas’dan söz ederken Neandreia’ya değinmiştir. M.Ö.VII.yüzyılda
Aleanderia Troas’ın kurulmasından sonra burada yaşayanlar oraya göçmüştür. Bunun sonucu olarak da Neandreia sönmüştür.

Larissa antik kenti ise, Çanakkale’nin Ezine İlçesine bağlı Taraklı köyünün bulunduğu yerde idi. Heinrich Kiepert, haritalarında kenti Taraklı’nın 10 km. kuzeyinde, bugünkü Ilıca köyünün olduğu yerde göstermiştir.Kiepert’e göre Alexandreia Troas’ın 4 km. güneydoğusunda idi.W.M.Ramsay’a göre de Taraklı’nın güneyindeki Tuzla Çayı (Satnioeis) kaynağının 6-7 km. kuzeydoğusunda bulunan Kösedere köyü yakınındadır.

Ezine yöresi Orhan Bey'in komutanlarından Emir Dursun Bey tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştır. XIX.yüzyıldan sonra Ezine'nin Biga sancağının bir kazası olduğu bilinmektedir. Kurtuluş Savaşı sırasında Temmuz 1920-Eylül 1922 arasında Yunan işgaline uğramıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra ilçe durumuna getirilmiştir. Ezine yöresindeki Aleksandreia Troas'ın sur kalıntıları kalıntıları günümüze harap durumda gelebilmiştir. Buradaki mabedin sütun başlıkları istanbul Arkeoloji Müzelerindedir.

Ezine'de günümüze gelebilen tarihi yapılar arasında; Abdurrahman Camisi, Sefer Şah Camisi, Asilhan Bey (Aslan Bey) Külliyesi, Sefer Şah Hamamı, Asilhan Bey (Aslan Bey) Hamamı bulunmaktadır.
 

kenthaber Kültür Kurulu