Raylı sistemlerde artan yolcu talebi, araç yetersizliği nedeniyle karşılanamıyor. Özellikle Kabataş-Zeytinburnu cadde tramvayı ile Aksaray-Havalimanı hafif metro hattında sabah ve akşam mesai saatleri giriş ve çıkışlarında yaşanılan yoğunluk dolayısıyla bazı yolcular araçlara binemeyip duraklarda kalıyor.

İstanbullular metro ve tramvay hatlarında kimi zaman 45 dakikayı bulan sefer süresinde 'balık istifi' bir şekilde ayakta seyahat etmek zorunda kalıyor. Sabah saatlerinde Zeytinburnu'ndan çıkan tramvay ilk üç durakta doluyor. Yolcuların tıkış tıkış seyahat etmek zorunda kaldığı tramvay, daha sonraki istasyonlarda bekleyen yolcuları alamadığı için vatandaşlar, boş gelecek tramvayı beklemek zorunda kalıyor. Ulaşım AŞ, özellikle Zeytinburnu-Kabataş hattında yaşanan bu yoğunluğu azaltmak için 36 tane düşük tabanlı lale motifli tramvay aracı alacak. İstanbul Ulaşım AŞ'nin 26 Nisan 2007'de yaptığı ihaleyi Fransız Alstom Transport şirketi kazandı. Şirket düşük tabanlı tramvay araçlarını şubat ayında teslim etmeye başlayacak. Yeni araçlar, hem yolcu yoğunluğunu azaltacak hem de İstanbullulara konforlu seyahat imkânı sağlayacak.

Şubat ayında gelecek yeni tramvay araçları ile birlikte Zeytinburnu-Kabataş hattındaki yolcu yoğunluğunu azaltacaklarını kaydeden Ulaşım AŞ Genel Müdürü Ömer Yıldız, "Yeni aldığımız araçlar gelene kadar hattaki yolcu yoğunluğunu Köln'den aldığımız ikinci el tramvaylarla çözmeye çalışıyoruz. Bu hat günün her saati yoğun. Günde ortalama 260 bin civarında yolcu taşıyoruz bu hatta. 2009 Şubat ayında gelecek tramvaylarımız ve Köln'den alınan ikinci el araçlar ile birlikte hattaki yoğunluğu bir nebze olsun azaltacağız." diye konuştu.

Yeni alınacak özel yapım lale motifli tramvay araçları ile Zeytinburnu-Kabataş hattında günlük taşınan yolcu sayısını 260 binlerden 300 binlere çıkarmayı hedeflediklerini kaydeden Yıldız, "Bu araçlarla hattaki yolcu seferlerinde bir rahatlama bekliyoruz. Tramvay hatlarında yoğun saatlerde iki dakikada bir sefer yapıyoruz. Ancak bazı bölgelerde araçların tramvay yolunu kullanması, istasyonlardaki yolcu yoğunluğu nedeniyle araçların duraklardan geç kalkması sefer süremizi uzatıyor. Normalde bir durakta 20 saniye beklememiz gerekirken bu yolcu yoğunluğu nedeniyle uzuyor. İlave araçlarımız geldiği zaman yoğun saatlerde yolcu fazla olan duraklara boş araç göndererek bu yoğunluğu azaltacağız. Araç sayısının fazla olması akışkanlığı hızlandıracak, duraklarda araçların uzun süre beklemesini önleyecek, insanların daha rahat seyahat etmesini sağlayacak." dedi.

Kabataş-Zeytinburnu ve Bağcılar-Zeytinburnu tramvay hatlarında 75 araçla hizmet verdiklerini kaydeden Yıldız, "Yeni alacağımız 36 aracımızı Zeytinburnu hattına verince bu hattaki bazı tramvayları Sultançiftliği-Topkapı hafif metrosuna kaydıracağız." şekline konuştu.

İETT, iki yıl daha zararına çalışacak

Toplu taşımacılığın yüzde 65'ini omuzlayan ve yıllardır bütçesinde açık veren İETT, önümüzdeki iki yıl da zararına çalışacak. Şirket yönetimi, ondan sonraki yıl kâra geçmeyi planlıyor.

İstanbul'da ulaşım ağı içinde toplu taşımayı tercih eden 2 milyon 500 bin yolcunun 1 milyon 700 binini taşıyan şirket, kamu yararı adına 2011 yılına kadar zararına çalışacak. 2009 ve 2010 yılında yaklaşık 271 milyon YTL zarar edeceği tahmin edilen kurum, 2011 yılında uzun bir aradan sonra kâra geçmeyi planlıyor. İETT'nin 2009 Yılı Mali Bütçe Taslağı ve Murakıp Raporu'na göre kurum bu yıl da zarar edecek. 2009 yılı taslağına göre İETT bütçesi bu yıl 250 milyon YTL açık veriyor. Büyükşehir Belediye Meclisi'ne sunulan raporda gelir-gider arasındaki açığın iç ve dış borçlanma yoluyla karşılanacağı belirtildi. İETT'nin 2009 için açıklanan bütçesi 1 milyar 822 milyon 276 bin YTL olarak tespit edildi. İETT bütçesinin yüzde 31'ini yatırım harcamaları oluşturuyor. En önemli yatırım kalemlerini raylı sistem ve metrobüs yatırımlarının oluşturduğu bütçede, taşıt takip, filo yönetimi ve yolcu bilgilendirme sisteminden oluşan Ak-Yol-Bil projesi, Pendik Kurtköy ve Çobançeşme'de iki park garajı inşaatı ile aktarma merkezleri bulunuyor. Bütçenin finansmanı için 1 milyon 571 milyon 277 bin YTL gelir elde edileceği tahmin ediliyor.

1869 yılında Dersaadet'te Tramvay ve Tesisleri ismi ile toplu taşımacılık hizmetine başlayan kurum, 2011 yılında kâra geçmeyi hedefliyor. İETT tarafından yapılan plana göre, 2010 yılında 20 milyon YTL zarar etmesi düşünülen kurum, 2011 yılında 134 milyon YTL kâra geçmeyi hedefliyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan İETT 2009 bütçesinin 522 milyon YTL'lik kısmı sermaye giderlerine harcanacak. Ayrıca 2009 yılında 334 milyon YTL personel giderlerine ayrılırken, 626 milyon YTL mal ve hizmet alımlarına ve 194 milyon YTL faiz giderlerine harcanacak.

İETT'nin 2009 yılı yatırım bütçesinin 229 milyon YTL'lik kısmı Otogar-İkitelli-Olimpiyat Köyü metro çalışmaları için ayrıldı. 200 doğalgazlı otobüs alımı için 91 milyon YTL ayrılırken, 50 metrobüs alımı için 73 milyon YTL harcanacak. İETT 2009 yılında Akıllı Yolcu Bilgilendirme Sistemi (Ak-Yol-Bil) projesine de 3 milyon 250 bin YTL kaynak ayıracak.