3. Selim’in meşk odası

Topkapı Sarayı Harem Dairesi’nde bulunan 3. Selim’in müzik çalışmalarını yaptığı ‘meşk odası’ ilk kez görüntülendi

Topkapı Sarayı Müzesi’nin, “sırlarla dolu mekânı” olarak bilinen “Harem Dairesi”nin Sorumlusu Doç. Dr. Canan Cimilli, “Harem”in, bir eğlence yeri değil, bir eğitim kurumu olduğunu söyledi.
Cimilli’nin verdiği bilgilere göre, 1478 yılında Topkapı Sarayı tamamlandığında, burada “Harem-i Duhteran” denilen küçük bir harem oluşturuldu. Asıl harem yerleşimi, 3. Murad’ın annesi Nurbanu Hatun döneminde oldu. 234 yıl boyunca 14 valide sultan Topkapı Sarayı Haremi’nde yaşadı. Cimilli’nin verdiği bilgilere göre, harem bir eğitim kurumuydu.
Haremde yaşayan kadınlar çok küçük yaşlarda buraya gelirdi. Kırım, Rusya ve Çerkezistan başta olmak üzere buraya gelen kızlar, sarayda eğitim alır, 9 yıl hizmetten sonra “Itıkname” denilen özgürlük belgeleriyle güzel bir çeyiz alarak saraydan ayrılabilirlerdi.

Ud çalışıyordu
Müzisyen ve şair Sultan 3. Selim, haremde annesi Mihrişah Sultan’a bir has oda inşa ettirdi.
Mihrişah Sultan’ın oldukça kıvrımlı süslemeleri olan duvarlar ve ahşap doğramalara sahip odasında, batılı ressamların yaptığı duvar resimleri de dönemin İstanbul Boğazı’ndan görünümleri yansıtıyor. Bu odanın birkaç basamak yukarısında ud ve ney ustası bestekâr Sultan 3. Selim’in müzik çalışmalarını yaptığı “meşk odası” bulunuyor.

Cariye suçlanınca
Harem duvarındaki bazı yazılar, haremdeki çekişmeler ve bazen haksızlığa uğramanın verdiği çaresizliğin yazıya dönüşmüş hali olarak dikkat çekiyor. Haremde valide dairelerinin altında bodrum kısmında bir odanın duvarında yer alan iki yazıda şu ifadeler göze çarpıyor: “(İki yek kuruşluk ayna kayboldu/Bunda oturanı hırsız tuttu, bu asrın ademleri) ve (Bağrı yanık Dilferib, Allah Garip, Allah Garip Aman Aman).”
Yazıdan cariyelerden birinin diğer harem sakinleri tarafından bir şey çalmakla suçlandığı, diğerinin haksız yere iftiraya uğradığı anlaşılıyor.