İstanbul Boğazı'na üçüncü köprüyle ilgili nihai karar hâlâ verilmese de güzergâhla ilgili söylentiler, bazı bölgelerdeki arsa fiyatlarını uçurdu. Köprünün gecikmesi, kamulaştırma bedellerinin de sürekli artmasına yol açıyor.

İstanbul Boğazı'na yapılması planlanan; fakat yeri konusundaki tartışmalardan dolayı inşaatı yılan hikâyesine dönen üçüncü köprünün akıbeti hâlâ net değil. Köprünün geçeceği muhtemel güzergâhlarla ilgili spekülasyonlar ise arsa fiyatlarını uçurdu. Köprü yeri için kuvvetle muhtemel gözüyle bakılan Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün kuzeyinde bulunan Çatalca, Sarıyer, Bahçeköy, Anadolu Kavağı ve Pendik aksındaki arsa fiyatlarının son iki yılda yaklaşık 10 kat arttığı belirtiliyor. Bazı yerli ve yabancı şirketler söz konusu bölgelerden arsa kapmak için yarışırken, yükselen arsa fiyatlarına paralel olarak devletin kasasından kamulaştırma bedeli olarak 1 milyar YTL' ye yakın ek bir paranın çıkacağı tahmin ediliyor. Uzmanlar, köprü projesi uzadıkça söz konusu rakamın daha da artacağına dikkat çekiyor.

İstanbul Boğazı'na yapılması planlanan üçüncü köprü ile ilgili tartışmalar yıllardır sürüyor. 1998 yılında yapımına karar verilen köprünün gerekli olup olmadığının yanı sıra İstanbul Boğazı'nın neresine ve ne zaman yapılacağı ise tartışmaların ana omurgasını oluşturuyor. Zaten müstakbel köprünün hangi güzergâhtan geçeceği de sır gibi saklanıyor. Ancak, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz aylarda üçüncü köprünün yapılıp yapılmayacağına ilişkin tartışmalara bir şekilde nokta koyarken, diğer yandan güzergâh ile ilgili de bazı önemli ipuçları verdi. Çünkü Başbakan Erdoğan'ın, “Karadeniz Otoyolu'nu üçüncü köprüye bağlayacağız” şeklindeki açıklaması, köprünün ayakları ve uzantılarıyla ilgili önemli ipuçları veriyordu. Ancak erken seçim nedeniyle AK Parti hükümeti yaklaşık 10 yıldır sürüncemede olan projeyi hayata geçirme konusunda gecikti.

YETKİLİLER SIR VERMİYOR

Üçüncü köprünün nereye ve ne zaman yapılacağı, son zamanlarda yine tartışılmaya başlandı. Köprüyle ilgili tüm karar ve tasarruflar, 1 ay öncesine kadar Bayındırlık ve İskân Bakanlığı'nın elindeydi. Ancak yeni kabine ile birlikte Karayolları Genel Müdürlüğü Ulaştırma Bakanlığı'na bağlanınca köprüyle ilgili her türlü tasarruf da bu kuruma geçti. Projeyi ise Karayolları bünyesinde oluşturulan ve üniversite hocalarının da aralarında bulunduğu bir komisyon yürütüyor. İki bakanlığın yetkilileri de köprünün güzergâhına ilişkin ser veriyor sır vermiyor. Yetkililer köprü güzergahındaki arazilerin değer kazanacak olmasına bağlı ranttan endişeli.

Aksiyon'un ulaştığı bilgiye göre yeni köprü için ilk etapta 5 ayrı güzergâh tespit edildi. Biri Boğaziçi Köprüsü'nün güneyinde, diğeri iki köprünün arasında, geriye kalan üçü ise kuzeyde yer alıyor. Bunlardan ilk ikisinin Boğaz'ın tarihî ve doğal dokusunu bozacağı endişesiyle hayata geçme şansının bulunmadığı, yeni köprünün şehrin kuzeyinden geçeceği belirtiliyor. Gizli tutulan 3 güzergâhtan hangisinin kabul edileceğini ise Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın tavrı belirleyecek. Projenin yakında Erdoğan'a sunulması bekleniyor.

880 METRELİK KÖPRÜ

Bakanlık yetkilileri, bu konudaki ketum tavırlarını sürdüredursun, üçüncü köprünün geçeceği muhtemel güzergâhlardaki arazilerin birçoğunun, rant peşinde koşan arazi spekülatörleri tarafından çoktan toplandığı ifade ediliyor. Üçüncü köprünün ayaklarının oturtulacağı, bağlantı ve çevre yollarının geçeceği muhtemel güzergâhlar şu şekilde tahmin ediliyor: Üçüncü köprü için İstanbul Boğazı'nın Avrupa yakasında Sarıyer'in üst tarafında yer alan Havantepe ile Anadolu yakasında Anadolu Kavağı'nın üstü olan Yuşa Tepesi'nin ismi, iki ayağın oturma ihtimalinin en yüksek olduğu bölgeler olarak öne çıkıyor. Bu bölge, Boğaz boyunca, iki yakanın birbirine en yakın olduğu iki nokta aynı zamanda. Çünkü Boğaziçi Köprüsü'nün bulunduğu noktada Boğaz'ın genişliği 1064, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün olduğu noktada ise 960 metre. Üçüncü köprünün kurulma ihtimalinin en yüksek olduğu noktadaki iki yakanın arası ise 880 metre.

Güzergâhı resmî olarak kesinleşmemesine rağmen, köprünün bağlanacağı otoyol aksı ile buraya yakın olan bölgelerde uzun süredir âdeta bayram havası var. Çünkü İstanbul'un her iki yakasında otoyolların kendi köylerinden, bölgelerinden geçeceği söylentisi, arazi fiyatlarını inanılmaz derece arttırıyor. Buna göre 3. köprünün Avrupa yakasındaki çevre yolunun ana güzergâhı, Rumeli Kavağı'ndan başlayıp, daha sonra sırasıyla Sarıyer'in üstü, Bahçeköy, Kemerburgaz, Gaziosmanpaşa, Sazlıdere Barajı üzerinden Çatalca'ya kadar uzanıyor. Özellikle Sarıyer, Bahçeköy ve Kemerburgaz, köprü güzergâhı tartışmalarıyla değerini katbekat artırıyor. Buralarda arazi fiyatları, metrekare başına 500 ila 600 YTL'ye kadar çıkıyor.

EN ŞANSLI BÖLGE ÇATALCA

Üçüncü köprünün Anadolu yakasındaki çevre yolunun ana güzergâhı ise Anadolu Kavağı'ndan başlayıp Beykoz Akbaba köyü, Yalıköy, Zerzevat, Polonezköy, Mollafenari, Denizliköy, Pendik ve Alemdağ-Çatalmeşe Mahallesi üzerinden Samandıra'ya bağlı Paşaköy'e kadar uzanıyor. Çevreyolunun diğer muhtemel güzergahı ise Karadeniz sahil şeridini takip edip, Şile'ye kadar uzanıyor. Şile'den sonra Sofular, Alacalı, Meşrutiyet, Kızılca, Ahmetli, Doğancalı, Sahilköy, Göllü, Bozhane, Öğünce, Paşamandra, Çayırbaşı, Çayağzı, Harmantepe, Karakiraz, İshaklı, Yeşilvadi ve Dağdere köylerinden geçiyor. Arazilerin daha çok dolar cinsinden satıldığı bu köylerde arazi fiyatlarının metrekaresi ise birkaç yıl önce 20 dolarken bugün en az 100 dolardan alıcı buluyor.

Yeni köprünün çevre yolunun güzergâhı ile ilgili şüphe bulunsa da bütün güzergâhların toplandığı nokta Çatalca. İlçe, bu bakımdan en şanslı bölgelerin başında yer alıyor. Silivri, Büyükçekmece ve Gaziosmanpaşa ilçelerine komşu olan Çatalca 30'u aşkın köy ve altı beldesiyle birlikte İstanbul'un en büyük yüzölçümüne sahip ilçesi. Bugün, yatırımcıların Çatalca'yı tercih etmelerinin altında da ilçenin sahip olduğu zengin arsa stokunun yattığı kaydediliyor. Ayrıca İstanbul'a düşünülen üçüncü havalimanı için de Silivri ve Çatalca'nın isimleri geçiyor. Köprüde olduğu gibi arsa spekülatörlerinin ekmeğine yağ sürmemek için havaalanının yapılacağı yer de şimdilik saklı tutuluyor. Ancak üçüncü havalimanı için en uygun arazilerin de yine Çatalca ve Silivri ilçelerinin yanı sıra Terkos gölünün güneyi ile Karadeniz sahil şeridini kapsadığı dillendiriliyor.

TOPLAM MALİYET 2,5 MİLYAR DOLARA ÇIKABİLİR

Emlakçılar, havaalanının yapılacağı yerin kesinleşmesi halinde gayrimenkul fiyatlarında yeniden bir artış yaşanacağını söylüyor. İddialara göre, Çatalca'nın köylerinde son birkaç yıldır ucuza arazi toplayan arsa spekülatörleri, şimdi büyük bir sabırsızlık içinde köprü ve havaalanıyla ilgili resmî kararı bekliyor. Çünkü, üçüncü köprü ve üçüncü havalimanının yapım çalışmalarının başlayacağı açıklamalarının ardından birkaç yıl öncesine kadar metrekaresi 5-10 YTL olan imarsız arsaların bugün ortalama fiyatının 50 YTL'nin üzerine çıktığı belirtiliyor.

Özellikle Çatalca bölgesindeki emlakçılar, bazı yerlerde arsaların metrekare fiyatının 100 YTL'yi bulduğunu anlatıyorlar. Bundan dolayı Karadeniz Otobanı ve Üçüncü Boğaz Köprüsü ve TEM-7 olarak adlandırılan güzergâhın geçeceği Çatalca mevkiinin sağında ve solundaki arazilerin, spekülatörler tarafından hızla toplandığı belirtiliyor. Çatalca'daki emlakçılar, Terkos, Boyalık, Yassıören ve Kestanelik gibi köylerin yola cepheli arsalarının tamamına yakınının son bir yıl içinde âdeta kapışıldığı bilgisini veriyor.

Yassıören, Boyalık, Örcünlü ve Kestanelik gibi köylerde arsa metrekare fiyatları yer yer 90 YTL'ye çıktı. Başta Sabancı Ailesi olmak üzere, İstanbul'un birçok zengin ailesinin evleri, bu mevkide bulunurken, Hadımköy ise ağırlıklı olarak sanayi bölgesi haline geldi. Burada sanayi arsalarının metrekaresi, Ömerli köyü civarında 100 dolar seviyesindeyken, Hadımköy'ün iç kesimlerde ve TEM otoyolu çevresinde bu rakamın çok üstünde.

Yap-işlet-devret modeliyle inşa edilecek olan üçüncü köprünün, ilk etapta 700 milyonu inşaat olmak üzere bağlantı yollarıyla birlikte toplam 1,5 milyar dolara mal olması bekleniyordu. Ancak Bakanlık yetkilileri bu rakamın artan arsa fiyatlarına paralel olarak, yapılacak kamulaştırma masraflarıyla birlikte ortalama 2 ila 2,5 milyar dolara ulaşacağını tahmin ediyor. Projenin gerçekleşmesi geciktikçe bu rakamın daha yükselebileceğine özellikle dikkat çekiliyor. Bu noktada Çatalca bölgesindeki rant yükselişi, önemli bir örnek olarak gösteriliyor.

Üçüncü köprünün yapılacağı söylentisi bile Çatalca bölgesinin, arazi yatırımcılarının akınına uğramasına sebep oldu. Bölge halkı ve emlakçılar, son iki yıldan bu yana çoğu imarsız yüzlerce dönüm arazinin tanınmış birçok isim ve büyük grup tarafından satın alındığını söylüyor. Arazi yatırımcılarının Çatalca'da daha çok Yassıören, Boyalık, Dursunköy, Nakkaş, Baklalı ve Tayakadın köylerindeki arazilere ilgi gösterdikleri belirtiliyor. Dursunköy ile Baklalı arasında yer alan Karaali mevkiinde, büyük bir firmanın 3 bin dönüm arazi satın aldığı ileri sürülüyor. Bölgede arazi alanlar arasında medya patronları ve bankaların üst düzey yöneticileri bile var.

Boyalık köyü eski Muhtarı İbrahim Kula, Azerbaycan eski Devlet Başkanı Haydar Aliyev'in yeğeni Ali Haydar Aliyev'in 500 dönüm arazi satın aldığını söylüyor. Şu an emlak işleriyle uğraşan Kula, bunun dışında İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince'nin 110, Alfa Menkul Kıymetler eski Genel Müdürü Aziz Karadeniz'in 150, Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı'nın kız kardeşi Sevil Sabancı'nın 100 ve Sadık Albayrak'ın da oturmak için 5 dönüm arazi satın aldığını aktarıyor. Kula, Polat Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Polat'ın da, Baklalı köyünde 150 dönüm büyüklüğünde arazi satın aldığını söylerken, Aydın Doğan ve Sinan Çetin'in de buralardan arsa aldığını dile getiriyor.

ARNAVUTKÖY'ÜN BİRİ İTİRAZ EDİYOR, DİĞERİ KAZANIYOR

İstanbul'a yapılması planlanan üçüncü köprü için en çok direnen Boğaziçi'ndeki Arnavutköy ile aynı ismi taşıyan Gaziosmanpaşa Arnavutköy, güzergâh söylentisinden en çok etkilenen bölgelerin başında geliyor. Köprünün ana çevre yolunun Avrupa yakasındaki uzantısına yakın olan Gaziosmanpaşa'ya bağlı tarihî Arnavutköy beldesindeki arsa fiyatları köprü beklentisinden sonra hızla artmış. Birçok villa projesine ev sahipliği yapan Arnavutköy'de konut imarlı arsaların metrekaresi 250 ile 300 YTL'den satılıyor. Bununla birlikte belde merkezine yakın yerlerdeki imarlı arsaların fiyatlarının ise 400 ila 500 YTL'ye kadar çıktığı ifade ediliyor. Arnavutköy'deki arsa fiyatlarının aylık bazda değişkenlik gösterdiğini belirten emlakçılar, “Beldede bahçe nizamlı etüd projelere kolay ruhsat veriliyor. Bu nedenle de arsa fiyatları, sürekli artış gösteriyor.” diyor.

Üçüncü köprü, üçüncü havaalanı derken İstanbul'da arsa rüzgârı durmak bilmeden devam ediyor. Bu haberi hazırlarken neredeyse biz de bu akıma kapılacaktık! Yaptığımız saha araştırmaları sırasında ulaştığımız emlakçılar ve arsa spekülatörleri, “Vakit erken iken, size de bir arsa verelim” diye bize de arsa satmaya çalıştı.

Nizamettin Aşa (İstanbul Emlakçılar Odası İkinci Başkanı)
RANTİYECİLER YOLUN NEREDEN GEÇECEĞİNİ BİLİYOR

Üçüncü köprünün nereden geçeceği resmen belli olamasa da aşağı yukarı belli. Çünkü bazıları bu bilgilere çok rahat ulaşabiliyor. Bu bilgi daha sonra söylenti olarak yayılıyor. Durum böyle olunca da güzergâhın geçeceği yerlerdeki arazilerin fiyatı her geçen gün yükseliyor. Sırf bu söylentilerden dolayı halen belli başlı bölgelerde son altı ayda yüzde 100 ila yüzde 300 arasında artış kaydeden yerler var. Tabii bu işin başını arsa mafyası ve rantiyeciler çekiyor. Bunlar, paranın kokusunu çok iyi alıyorlar. Yüzde 90 kesin olan bazı bilgilere sahipler. Spekülasyonlar çıkararak boş arazilerin fiyatını yükseltip buralardan yüksek oranda rantlar elde ediyorlar. Bir de 2-B arazilerinin satılması meselesi var. Bununla birlikte, yolun geçtiği bölgeleri göz önüne aldığımızda arsaların fiyatı katlanarak artıyor.

Muammer Kılıç (TURYAP emlak ofisi sahibi )
BÖLGE, TARİHİNİN ALTIN DÖNEMİNİ YAŞIYOR

Son bir iki yılda köprünün yapılacağı ile ilgili söylentiler nedeniyle arazi spekülatörleri, arsalara büyük ilgi gösteriyor. Kısa süre öncesine kadar arsaların para etmediği Çatalca yöresindeki köylerde imarlı arsaların metrekare fiyatları şu an 50 ile 100 YTL arasında değişiyor. Çatalca merkeze yakın imarsız arsaların metrekaresi ise 25 YTL'den satılıyor. Çatalca'da daha önce tarla vasfı olan yerlere yüzde 5 oranında imar veriliyordu. Ancak belediyenin İSKİ ile yaşadığı sorun nedeniyle bu durduruldu. Ayrıca belediye, yeni ruhsat da vermiyor. Buna rağmen arsa fiyatlarında sürekli artış yaşanıyor.

Hüseyin Şenlik (ŞENLİK arsa ofisi sahibi)
ARSA FİYATLARI YÜKSELDİ, AMA ALACAK PARA YOK

Yola yakın olan bölgedeki arsalar arttı. Ancak bizim köy arkada kaldığı için fazla artış kaydetmedi. Ancak çok daha kazanan yerler var. Bu bölgeler çok dalgalı bir yapı gösteriyor. Bazı bölgelerde arsa fiyatları çok yükseldi. Almak isteyenler var; ancak şu sıralar vatandaşta para olmadığı için fazla rağbet görmüyor.

Ünal Yavuz (PENDİK Yavuz Emlak sahibi)
SÖYLENTİLER, FİYATLARI 5 KAT ARTIRDI

Son 1 yıl içinde Pendik'in kuzeyinde kalan yerlerde arazi fiyatlarında anormal bir artış yaşandı. Bizim bölgede arsalar şu an, 2001 ekonomik krizinden sonra en iyi dönemini yaşıyor. Çünkü çıkan söylentiler fiyatların uçmasını sağlıyor. Bir iki sene önce buralarda arsanın metrekaresi 20 dolar civarındayken şuan 100 ila 120 YTL arasında alıcı buluyor. Köprünün nereye yapılacağı belli olmasa bile yaşanan tartışmalar özellikle kentin kuzey aksında kalan arsaların fiyatını uçurdu.