Ayios Demetrios Kanavis
Ayvansaray’da Kırkambar sokağında Rum ortodoks kilisesidir. Bizans devrinde 1204'de Nikolaos Kanavis’e ithafen yakınları tarafından inşa ettirildiği ileri sürülen bu yapı 1597-1601 yıllarında Patrikhane kilisesi olarak kullanılmıştır. 1729'da çıkan büyük yangında yanmış ve ertesi sene Patrik II.Paisios zamanında tamir ettirilerek ibadete açılmıştır. Giriş kapısı üzerindeki kitabeden 1835 'de Patrik Konstantinos zamanında yeniden tamir edildiği yazar. Ayrıca Narteks’deki kitabelerde 1933,1946 ve 1960'da onarım gördüğü yazılıdır.
Üç nefli bir bazilika planına sahip olan binanın bema kısmı neflerden iki basamak yüksektir. Apsis’in iki yanındaki diakonikon ve protesis hücrelerinin kendi apsisleri vardır. Bu üç apsis çıkıntısı dışarıdan yarım yuvarlaktır. Nefleri ayıran sütunlar korint başlıklı ve ahşap olup üzerleri alçı kaplanıp porfir taklidi boyanmıştır. Naos’daki İkonastasis abanoz taklidi siyah ağaçtan yapılmış olup üç nefi de kapsar. Bunun yan tarafındaki ambon ve despot koltuğu da aynı stildedir. Galerinin korkuluklarında İsa’nın yaşamından çeşitli sahneler canlandırılmıştır. Pencerelerde ise renkli camlardan haç motifleri işlenmiştir. Orta nefin üst örtüsü içeriden tonoz dışarıdan ise iki yandaki nefleri de kapsayan çift meyilli çatıdır. Bina dışarıdan yüksek duvarların arkasındaki avlunun içindedir.
Kenthaber Kültür Kurulu
